پیرشالیار

مراسم کوردی با شکوه به وسعت عراق تا ایران

روایت است «شاه بهار خاتون» دختر شاه بخارا کر و لال بود. . . طبیبان از درمان او عاجز اند ، تا زمانی که خبر وجود -پیر شالیار اورامی-‌ به شاه بخارا می‌رسد او شرط میکند هرکس دخترش را شفا دهد به عقد بهار خاتون در آورده شود.

عموی پادشاه با گروهی گرد هم آمدند تا شاهزاده را به روستای اورامان(هه‌ورامان) ببرند.در راه با نزدیک شدن به روستا بهار خاتون شنوا میشود.در نزدیکی خانه پیرشالیار دیوی با نعره های توفنده از تنوره ها خارج و کشته میشود که در این هنگام شاهزاده شروع به سخن میکند . به باور مردمان این جشن سالروز همان عروسی مبارک است.

آیین اصلی مراسم در چهارشنبه و پنج شنبه ای که نزدیکتر به ۱۵ بهمن باشد برگزار می شود مراسم دارای جند جز اصلی می‌باشد: درست کردن آش «هلوشینه تشی» ، سماع و دف زنی ، دیدار از مرقد پیر شالیار

رقص این مراسم فقط از روی شادی نیست بلکه همچون رقص سماع مولانا جنبه عرفانی دارد مردم دست در دست یک‌دیگر می‌اندازند. (به شکل حلقه‌های زنجیر) و با ریتم دف شروع به رقص می‌کنند. در حرکات این رقص تنوع زیادی وجود ندارد. و به صورت بسیار آرام و با جلو و عقب بردن پاها انجام‌می‌شود.

شه وو نیشتی:در روز آخر بر خلاف دیگر روز ها که به رقص گذرانده شده اکثر زمان را در خانه پیرشالیار می‌گذرانند که به آن شهر وو نیستی میگویند در این شب سخنرانان به سخنرانی در مورد پیر شالیار و بحث‌های مذهبی و عرفانی می‌پردازند. پس از آن سرود یا قصیده‌ای خوانده می‌شود و جلسه با دعا به پایان می‌رسد.