تاناتوفوبیا چیست؟

در این پست میخواهیم با تاناتوفوبیا یا ترس از مرگ بیشتر آشنا شویم

تاناتوفوبیا (Thanatophobia)، یا ترس از مرگ (fear of death)، نوعی اختلال هراس یا فوبیا است که شامل ترس شدید از مرگ یا فرآیند مرگ می شود. برخی افراد ممکن است تاناتوفوبیا را “اضطراب مرگ” نیز بنامند. هراس از مرگ می تواند منجر به تجربه احساس اضطراب شدید در مورد مرگ ناگهانی خود فرد یا تجربه روند مرگ شود. ریشه واژه تاناتوفوبیا به معنای هراس از مرگ به زبان یونانی باز می گردد که در زبان یونانی “تاناتوس/ Thanatos ” به معنای مرگ و “فوبوس/ phobos ” به معنای هراس یا ترس است.

با این وجود که داشتن مقداری احساس استرس و اضطراب در مورد مرگ و مردن، بخشی کاملاً طبیعی از شرایط انسانی است. برخی افراد، با فکر کردن درباره مرگ خود یا تجربه روند مرگ احساس اضطراب و ترس شدیدی را تجربه می کنند. این افراد هنگام رو به رو شدن با این واقعیت که ترس اجتناب ناپذیر است دچار علائم جسمانی و روانی می شوند که نشان دهنده ترس شدید آن ها از مرگ است. با ادامه پیدا کردن این احساس اضطراب زندگی روزمره آن ها دچار اختلال می شود.

اضطراب مرگ علاوه بر بزرگسالان در کودکان نیز وجود دارد. در واقع ترس از مرگ بخشی از رشد طبیعی کودکان است. کودکان به اندازه بزرگسالان درک و شناختی از مرگ ندارند. به علاوه از اعتقادات مذهبی و مکانیسم‌های دفاعی کمتر برخوردار هستند. از این رو درک مفهوم مرگ برای کودکان سخت‌تر از بزرگسالان است و هنگام فکر کردن به مرگ و یا هنگام مواجهه با مرگ عزیزان خود دچار مشکلات بیشتری می‌شوند.

یک جمله کلیدی و مهم که لازم است به آن توجه داشت این است که مرگ در زمان آینده اتفاق خواهد افتاد. پس هر شخص بایستی از زمان کنونی که در آن قرار دارد، لذت ببرد و در زمان حال زندگی کند. بنابراین بهتر است به زندگی و لذتهایی که می‌توان در زمان حال از آن ببرید، فکر کنید.

☆روش های مقابله با ترس از مرگ☆ 1- رضایت داشتن و لذت بردن از زندگی یکی از راهکارهای غلبه بر اضطراب مرگ و درمان استرس و اضطراب، رضایت داشتن و لذت بردن از زندگی است. داشتن رضایت و لذت بردن از کوچک‌ترین چیزهای زندگی، موجب یک زندگی خوب و احساس رضایت خواهد شد. بنابراین سعی کنید با خانواده و دوستان و نزدیکان خود روابط صمیمانه‌ای برقرار کنید. با این روش تاناتوفوبیا کاهش خواهد یافت.

2- داشتن زندگی هدفمند در زندگی برای خود اهدافی قرار دهید. تلاش برای رسیدن به این هدف ها، باعث ایجاد انگیزه در فرد می‌شود. و تلاش و رسیدن به این اهداف از پیش تعیین شده باعث احساس رضایت فرد از خودش خواهد شد.

3- صحبت کردن با سایرین گاهی صحبت کردن با اطرافیان می‌تواند در بسیاری از مسائل راهگشا باشد. پیشنهاد می‌کنیم درباره ترس از مرگ با دیگران صحبت کنید و نظرات آنها را بشنوید. صحبت کردن درباره افکار باعث می‌شود بهتر بتوان درباره آنها تصمیم‌گیری کرد.

4- زندگی مجدد و دیدار با عزیزان از دست رفته یکی از روش‌هایی که با آن می‌توان از ترس از مرگ رهایی پیدا کرد این است که به این موضوع فکر کنید که پس از مرگ، مجددا با عزیزان از دست رفته دیدار خواهید داشت. این رویای شیرین تا حد زیادی اضطراب مرگ را کاهش خواهد داد.

6- حضور بیشتر در طبیعت حضور در طبیعت در ایجاد احساس آرامش فکر و ذهن موثر است. با انجام تمرینات آرامش سازی ذهن و مدیتیشن در طبیعت، تا حد زیادی از اضطراب مرگ کاسته می‌شود. به همین دلیل است که توصیه بزرگان کسب آرامش ذهنی در کوه و جنگل و طبیعت است.

- تقویت استقلال خود برای درمان ترس از مرگ وابستگی بیش از اندازه به نزدیکان زمینه ساز مشکلات زیادی می‌شود. یکی از این مشکلات، نگرانی و ترس بیش از حد از مرگ عزیزان است. وابستگی بیش از حد باعث می‌شود شخص دائما نگران از دست دادن آن‌ها باشد و یا پس از مرگ آن‌ها دچار غم و اندوه شدید شود. این میزان وابستگی، شخص را به شدت آسیب پذیر خواهد کرد. تقویت استقلال و داشتن عزت نفس بالا و مستقل بودن باعث می‌شود فرد حین مواجه با چنین مشکلاتی، کمتر دچار مشکل شود.

7- تقویت استقلال خود برای درمان ترس از مرگ وابستگی بیش از اندازه به نزدیکان زمینه ساز مشکلات زیادی می‌شود. یکی از این مشکلات، نگرانی و ترس بیش از حد از مرگ عزیزان است. وابستگی بیش از حد باعث می‌شود شخص دائما نگران از دست دادن آن‌ها باشد و یا پس از مرگ آن‌ها دچار غم و اندوه شدید شود. این میزان وابستگی، شخص را به شدت آسیب پذیر خواهد کرد. تقویت استقلال و داشتن عزت نفس بالا و مستقل بودن باعث می‌شود فرد حین مواجه با چنین مشکلاتی، کمتر دچار مشکل شود.

- نفس عمیق بکشید از دیگر راهکارهای کاهش اضطراب، کشیدن نفس عمیق است. ترس از مرگ و اضطراب ناشی از آن با کشیدن نفس عمیق در یک فضای آرام کاهش می‌یابد. پس در شرایطی که دچار این افکار شدید بهتر است بنشینید یا دراز بکشید و چندین نفس عمیق بکشید و به آرامی از دهان خارج کنید. مدت زمانی که در حال انجام تنفس عمیق هستید، روی الگوی نفس کشیدن متمرکز شوید و مسیر ورود هوا و خروج آن را در ذهن خود متصور شوید.

9- رجوع به راهکارهای شخصی گذشت ایام و مواجه با مشکلات مختلف در زندگی به انسان درس می‌دهد که هنگام رویایی با مشکلات چگونه عمل کند و روش مقابله با آن‌ها چگونه است. هر شخص هنگام رویایی با مرگ از روشی خاص استفاده می‌کند تا احساسات خود را کنترل کند. به عنوان مثال برای برخی از افراد گوش دادن به موسیقی موجب آرامش می‌شود. برخی دیگر ورزش کردن، مسافرت، هنر، رفتارهای معنوی و… را موثرتر می‌دانند. بنابراین مهم نیست از کدامین روش استفاده شود. مهم این است که نتیجه بخش باشد و اضطراب مرگ را کاهش دهد.

10- اعتقاد به نیروی برتر برای رفع ترس از مرگ افراد متدین و مذهبی به خداوند اعتقاد بیشتری دارند و هنگام استرس و اضطراب از خدا طلب کمک می کنند. این افراد معتقد هستند که خداوند نیروی برتر است. خداوند و فرستاده‌های برتر او می‌توانند به انسان‌ها در چنین شرایطی کمک کنند. افراد غیر مذهبی نیز به نیرویی برتر و قدرت های دیگری که از خودشان بالاتر است اعتقاد دارند.

گرچه روش های گفته شده در این مطلب برای رفع ترس از مرگ موثر هستند، اما با این حال ممکن است که برخی از افراد مدت طولانی‌تری مشکل تاناتوفوبیا را تجربه کنند. لازم است که این افراد با یک روانشناس یا مشاور صحبت کنند. روانشناس سعی می‌کند در حد امکان بدون تجویز دارو و به صورت روانکاوی این ترس را برطرف کند. اما ممکن است شرایط کمی شدیدتر باشد و نیاز به دارو باشد. بنابراین روانشناس فرد را به روانپزشک ارجاع می‌دهد.