بیولومینسانس در سواحل جنوب ایران؟

بیولومینسانس پدیده‌ای است که در آن موجودات زنده از خود نور تولید می‌کنند، مانند کرم شب‌تاب و ماهی‌های اعماق اقیانوس. این نور حاصل واکنش شیمیایی میان لوسیفرین و لوسیفراز است که انرژی را به صورت نور آزاد می‌کند.

پدیده‌ای که در برخی از سواحل ایران، به ویژه در جزایر جنوبی مانند قشم و هنگام، قابل مشاهده است، به نام شب‌تابی زیستی یا بیولومینسانس شناخته می‌شود. این پدیده ناشی از وجود موجودات میکروسکوپی دریایی به نام فیتوپلانکتون‌ها است که توانایی تولید نور دارند.

فرآیند تولید نور توسط این موجودات به واسطه‌ی واکنش شیمیایی میان ترکیبی به نام لوسیفرین و آنزیمی به نام لوسیفراز صورت می‌گیرد. این واکنش در نتیجه تحریک فیزیکی مانند حرکت آب یا تماس با شن‌های ساحل رخ می‌دهد.

بیولومینسانس عموماً به‌عنوان مکانیسمی دفاعی در برابر شکارچیان عمل می‌کند، زیرا نور تولیدشده ممکن است باعث گیج شدن شکارچی‌ها گردد یا آن‌ها را به سوی خود جذب کند. از جنبه زیباشناختی، این پدیده در شب‌های تاریک منظره‌ای رویایی ایجاد می‌کند که درخشش آبی‌رنگ آن، تداعی‌گر زیبایی بی‌کران طبیعت است.

بهترین زمان مشاهده‌ی این پدیده در شب‌هایی است که نور ماه کم‌تر باشد و تاریکی کامل بر محیط حکم‌فرما شود. مشاهده‌ی این پدیده، نه‌تنها تجربه‌ای فراموش‌نشدنی از تماشای طبیعت بکر به ارمغان می‌آورد، بلکه باعث افزایش آگاهی نسبت به شگفتی‌های علمی و زیستی در محیط دریا می‌گردد.