تابلو شب پرستاره؟

تابلو شب پرستاره اثر کیست؟ شب پرستاره، یک نقاشی رنگ روغن توسط فردی به نام ونسان ونگوگ یا وینسنت ویلم فان خوخ در سال 1889 کشیده شده است که علاوه بر شهرت جهانی، یکی از نمادهای هنر نوگرای اروپا به شمار می‌آید؛ این اثر در دوره پسا امپرسیونیسم (Post-Impressionism) و هنر مدرن (Modern art) طراحی شده است.

داستان نقاشی شب پرستاره ون گوگ نقاشی شب پرستاره را به ابعاد 92 * 53 سانتیمتر یک سال پیش از مرگش، در بیمارستانی روانی در سن-رمی-دو-پروانس فرانسه (به فرانسوی: Saint-Rémy-de-Provence) طراحی کرد که در سال 1889 بستری بود. امروزه این اثر در موزه هنر مدرن نیویورک (The Museum of Modern Art) نگهداری می‌شود. ونسان هنگامی که ایده و طرح این نقاشی به ذهنش خطور کرد، به برادرش تئو نامه‌ای نوشت که این نامه بدین شرح است: «امروز صبح، ساعت‌ها قبل از طلوع آفتاب، حومه شهر را از پنجره با کمک نور ستاره‌های صبحگاهی دیدم که بسیار بزرگ به نظر می‌رسیدند.»

تفسیر نقاشی شب پر ستاره تاریکی، شهر را احاطه کرده است که در دل این تاریکی، ستارگان درخشان، هلال ماه و ابرهای به هم پیچیده وجود دارد؛ گرچه این اثر مقداری عجیب به نظر می‌آید، اما با توجه به رنگ‌های به کار رفته راحت می‌توان با آن ارتباط گرفت. رنگ‌هایی که در این اثر به چشم می‌خورد، نیلی، زرد، سبز یشمی، آبی و سرمه‌ای است که با تمرکز بر روی آن‌ها می‌توانید به دنیای ونگوگ وارد شوید. روشن‌ترین بخش تابلو بالا سمت راست و تاریک‌ترین آن پایین سمت چپ است که ونسان به خوبی تضاد روشنایی و تاریکی را رعایت کرده است. ستارگان ثابتند، اما آسمان و درخت عظیم چندان حس ثابت بودن را القا نمی‌کنند. درخت در این اثر نمادی از مرگ است که گویی توانسته به آسمان برسد و ستارگان در حال انفجارند. زرد، رنگ مورد علاقه ونسان بود که در این اثر زیبایی خاصی را به آسمان و شهر داده است؛ همچنین درباره رنگ‌های این تابلو رنگ روغن، ونسان در نامه خود به خواهرش اینگونه می‌گوید: « اکنون تخته رنگم به طرز چشم گیر رنگ به رنگ است: آبی آسمانی ، صورتی ، شنگرفی بنفش ، زرد بسیار روشن ، سبز روشن و قرمز شرابی. » پنجره‌ای که ونسان درباره آن سخن به میان آورده، همان پنجره آسایگاه در فرانسه است که ایامی را در آنجا سپری می‌کرد.

در نمای پایین شهر کوچک و آرامی وجود دارد که در انتهای آن‌ها تپه‌های ریز و درشت به چشم می‌خورد. کلیسای آسمان خراش، خانه‌های تاریک اما با پنجره‌های روشن در اطراف او، همگی نمایانگر حس ثبات و خداگرایی که در اکثر هنرهای ونگوگ به چشم می‌خورد. در سمت چپ که شاید مبهم‌ترین بخش تابلو باشد، همچنین شهر تابلو شب پرستاره ونسان شباهت زیادی با شهر سن رمی دو پروانس فرانسه (Saint-Rémy-de-Provence) دارد؛ همان شهری که در آن بستری بود!

دانشمندان ستاره شناس در سال 2004، هنگامی که درحال رصد آسمان و ستاره‌ها بودند، متوجه حلالی از گرد و غبار در دور ستاره‌ها شدند که شباهت زیادی به ستاره‌های تابلو شب پرستاره ونسان داشت. پس از بررسی‌هایی متوجه شدند که برخی از نقاشی‌های ونسان، مفهوم ریاضیات را هم در خود پنهان کرده است. از دیگر رازهایی که در این تابلو وجود دارد، مربوط به ستاره‌های درخشان در آسمان است که برخی از محققین بر این باورند، ستاره سمت راست درخت که بیشترین نگاه از بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند، همان سیاره زهره (ونوس) است که پس از ماه، بیشترین روشنایی را دارد. همچنین تضادهایی همچون روشنایی و تاریکی، آرامی و ناآرامی میان ستارگان از دیگر شگفتی‌های این اثر به شمار می‌رود که نشان می‌دهد ونسان نابغه هنر است.

آثار دیگری همچون شب پرستاره برفراز رُن (Starry Night Over the Rhone) و تراس کافه در شب (Café Terrace at Night) هم وجود دارد که ترکیب رنگ‌ها و اشیاء موجود در آن نقاشی‌های شباهت زیادی به شب پرستاره ونسان دارد.