گل گاوزبان

گل گاوزبان یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم و مفید است که خواص درمانی بی‌نظیری دارد. برای اینکه بتوانیم از این خواص درمانی استفاده کنیم باید از برگ‌ها و گل‌های این گیاه به صورت خشک شده برای تهیه دمنوش لاغری، چای و عرق استفاده کرده و با نوشیدن این‌ نوشیدنی‌‌های گیاهی از این خواص درمانی بهره مند شویم. گل گاوزبان دو نوع دارد که یکی از آن‌ها گل گاوزبان ایرانی است که نام علمی آن Echium amoenum است و دیگر گل گاوزبان اروپایی است که نام علمی آن Borago officinalis است. گل گاوزبان اروپایی گیاهی علفب و یک ساله است اما گل گاوزبان ایرانی یک گیاه خودرو است. گل‌های گل گاوزبان اروپایی دایره‌ای و کوچک به رنگ لاجوردی است و گل‌های گل گاوزبان ایرانی به شکل گل انار و به رنگ‌های لاجوردی و بنفش است.

ویتامین C و فلانوئید‌ها با مقادر بالایی در گل‌ گاوزبان موجود است که موجب تقویت سیستم ایمنی می‌شوند. از طرف دیگر ضد درد و ضد التهاب بودن از دیگر خواص گل‌گاوزبان است که به درمان گلو درد و سرماخوردگی کمک می‌کند. همچنین یکی دیگر از خواص گل گاوزبان که برای درمان سرماخوردگی و گلو درد مفید است خاصیت خلط آوری گل گاوزبان است که این گیاه دارویی با این خاصیت تو می‌تواند به درمان آسم و برونشیت کمک کند. طب سنتی بر این باور است که جای گل گاوزبان می‌تواند موجب کاهش تب بالا بشود.

گل گاوزبان ایرانی، دارای تأثیرات مختلف دارویی و درمانی است. این گیاه، ضدالتهاب، ضدمیکروب، ضد درد و حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدان است و به‌طور ویژه برای درمان و بهبود سرماخوردگی و به‌عنوان یک داروی ضداضطراب و آرام‌بخش مورد استفاده قرار می‌گیرد. اثرات محافظتی گل گاوزبان ایرانی بر سیستم عصبی از جمله اثرات ضد درد، ضد ایسکمی و اثرات ضداضطراب آن در چندین مدل حیوانی نشان داده شده‌است. عصارهٔ این گیاه، اثر محافظتی در برابر اختلالات ناشی از مصرف هیوسین نشان می‌دهد. مهم‌ترین آنتوسیانین موجود در این گیاه، سیانیدین-۳-گلوکوزید است که دارای اثرات محافظتی در برابر آسیب‌های مغزی و آپوپتوز ناشی از ایسکمی مغزی است. این گیاه، در درمان بیماران مبتلا به افسردگی خفیف تا متوسط و همچنین اختلال وسواس فکری-اجباری و اختلال اضطراب فراگیر، مؤثر است.

گل گاوزبان معمولاً به‌صورت دم کرده، جوشانده و دم‌نوش مصرف می‌شود. در طب سنتی ایرانی، قسمت‌های دارویی اصلی این گیاه، گل و برگ است اما ریشه و ساقه نیز قابل استفاده هستند. در رفسنجان این گیاه را با ترکیبی از هل و شکر به‌صورت قاووت آماده می‌کنند.