تحلیل نقاشی دختری با گوشواره مروارید

نقاشی و تابلو دختری با گوشواره مروارید یکی از آثار برجسته و زیبای نقاش هلندی به نام یوهانس ورمیر است که در سال 1665 و در ابعاد 39 × 44.5 سانتی‌متری طراحی شده است، برخی از افراد این اثر را با نام “مونالیزا شمالی” می‌شناسند و امضا ورمیر «IVMeer» در پای نقاشی مشاهده می‌شود؛ اما تاریخ مشخصی تعیین نشده است. پس از سال 1665 ترمیم‌های زیادی بر روی این اثر صورت گرفت، آخرین ترمیم در سال 1994 بود که منجر به لطافت رنگ‌بندی و طبیعی‌تر شدن صورت دختر شد. در این تابلو می‌توانید پرتره بارویکی را مشاهده کنید که در قرن هفدهم میلادی هلند “دوران طلایی هنر” طراحی شده؛ این اثر از سال 1902 در “موزه مائریتشویس” در شهر لاهه، غرب هلند نگهداری می‌شود. از افتخارات این نقاشی می‌توان به سال 2009 اشاره داشت که مردمان هلند آن را به عنوان زیباترین نقاشی هلند انتخاب کردند. اما یکی از موضوعات تاسف برانگیزی که درباره اکثر آثار هنرمندان وجود دارد، دیر مشهور شدنشان است که تابلو دختری با گوشواره مروارید یوهانس ورمیر هم از این قاعده مستثنی نیست و پس از گذشت 300 سال ابهاماتی درباره آن وجود دارد.

اکثر سوژه‌های آثار یوهانس ورمیر در طبقه معمولی و ثروتمند قرار داشتند؛ اما این اثر با 40 آثار دیگر وی مقداری تفاوت دارد که با یک شال و لباس ساده طراحی شده و همچنین هیچ توجهی به حرفه، مکان و زمان در سیماشناسی مدل دیده نمی‌شود. یکی از نکات ریز و جزئی که درباره این آثار وجود دارد، رنگ سبزی است که در پشت سر دختر به رنگ مشکی دیده می‌شود. بسیاری از هنرمندان از این تکنیک‌ها برای تعیین رنگ‌های تضاد استفاده می‌کنند. همچنین به نظر می‌رسد که یوهانس ورمیر با اضافه کردن رنگ نیلی به اثر جان بخشیده است.

چشمان دختر در تابلو معروف یوهانس ورمیر دختر با چشمانی بزرگ به شما خیره شده است که این خود یک ابهامی در بیان احساسات نقاشی را نشان می‌دهد. ورمیر با وارد کردن جزئیات در کشیدن گوشه چشم‌ها این ابهام را در ذهن بیننده ایجاد می‌کند که دختر چه حسی را دارد به بیننده انتقال می‌دهد؛ آیا ناراحت است یا کنجکاو؟ و یا … درست مثل تابلوی مونالیزا که در آن نیز احساسات پنهان شده‌اند.

گوشواره مثال دوم گوشواره دختر است، مروارید موجود در گوشواره زیادی بزرگ است و می‌توان گفت که ممکن است مصنوعی باشد؛ اما ذکاوت و هوش ورمیر اینجا بیشتر نمایان شده و وی این مروارید را فقط با دو حرکت قلم کشیده است. یکی در قوس پایین بالای یقه و دیگری یک تماس کوتاه قلم در بالا و دیگر هیچ حتی آویزی به گوش نیز دیده نمی‌شود و انگار گوشواره در هوا معلق است. در سال 2014 یک فیزیک‌دان هلندی مطرح کرد که گلابی شکل بودن گوشواره، بازتاب نور و درشتی آن هیچ شباهتی به مروارید ندارد و ممکن است این گوشواره از جنس قلع باشد که جلا داده شده است.

بینی در تابلو گوشواره مروارید برای مثال ورمیر برای کشیدن دیواره بینی دختر از همان رنگی که در چانه راست استفاده کرده، بهره‌برده و به خاطر وجود خط فصل، بینی به راحتی در گونه سمت راست محو شده است. در واقع شما احساس می‌کنید که دیواره بینی را میبینید، در حالی که وجود ندارد!

لب ها اما نگاه دختر تنها راه ارتباطی او با شما نیست، این ارتباط از راه دهان او نیز امکان‌پذیر است. لب‌های نیمه باز دختر نشان می‌دهد که گویی می‌خواهد چیزی بگوید و همچنین ورمیر بر روی لب دختر مقداری رنگ سفید آغشته کرده که بصورت برق لب از دور نمایان می‌شود و همچنین نشان دهنده خیس بودن لب‌های دختر است. این خود می‌تواند نشانی بر این باشد که می‌خواهد چیزی به زبان بیاورد.

شال و دستار دختر در تابلو یوهانس ورمیر پس از مرگ فرمیر این نقاشی را در گروه پرتره‌های به سبک ترکیه قرار دادند، اما این دختر با زیبایی که دارد از ترکه‌ها متفاوت است. این دختر اهل دلفت در جنوب هلند است که به درخواست ورمیر شال و دستار ترکی بر دور سر پوشیده است. رنگ‌های زرد و آبی دستار جلوه خاصی به نقاشی داده است، دختران هلند هرگز از چنین شال‌هایی استفاده نمی‌کردند که نشان می‌دهد ورمیر خود این شال را تهیه کرده و به دختر داده است.

چه کسی مدل دختری با گوشواره مروارید است؟ به علت اطالاعات کم درباره این اثر، پاسخ قاطعی را نمی‌توان دارد؛ اما بسیاری از هنرمندان بر این باورند که مدل این اثر شخصی به نام “ماریا ورمر” است که به عنوان پیشخدمت در منزل ول کار می‌کرد. همچنین این اثر از معدود آثاری است که پس از طراحی مورد توجه بسیاری از کارگردانان، نویسندگان و نقاشان قرار گرفته است.