پدر علم رباتیک جهان؟؟

بدیع‌الزمان ابوالعز بن اسماعیل بن رزاز جَزَری (۱۱۳۶تا۱۲۰۶میلادی) همه‌چیزدان، مخترع، ریاضی‌دان، صنعت‌گر و مهندس مکانیک کُرد، اهل جزیره ابن عمر تحت خلافت عباسی که امروزه در مرز عراق، سوریه و ترکیه امروزی واقع شده است بود.از وی به عنوان پدر علم رباتیک جهان یاد می‌شود. او از دانشمندان قرن ششم و هفتم هجری بوده است.

معروفترین کتاب او «الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعة الحیل» است که با عنوان «مبانی نظری و عملی مهندسی مکانیک در تمدن اسلامی» به فارسی ترجمه شده است. او در کتاب خود، پنجاه دستگاه را که خودش ساخته، شرح داده است.

جزری این کتاب را در سال ۶۰۲ هجری به فرمان قرا ارسلان امیر سلسله آرتوقلو در دیاربکر آناتولی تألیف کرده است. در این کتاب طرز کار و ساخت ۵۰ دستگاه که خود ساخته و به کار برده را تشریح می‌کند. این دستگاه‌ها شامل ساعت‌های آبی و شمعی، ظرف‌ها و فواره‌های خودکار، وسایل آبرسانی از نهر و چاه، ابزار خودکار نواختن نی و دیگر وسایل از جمله قفل رمزی و قفل کلون‌دار و ابزار هندسی است.بخش عمده اسباب و تعبیه‌هایی که وی در آن شرح می‌دهد اختراع خود او بوده است.

اختراعات مهم: ساعت فیل؛ ساعت قلعه؛ ساعت شمعی؛ساعت دو زمانه؛ دستگاه اوتومات؛ پیش خدمت نوشیدنی؛دستگاه خون گیری مدرج؛ماشین وضو با مکانیزم فلاش و .....

جزری علاوه بر دانشها و فنون مهندسان مسلمان پیش از خود تعدادی از ابزارها و دستگاه‌های مکانیکی و هیدرولیکی مثل موتورهای بخار و موتوربایسیکل‌های درون‌سوز را طراحی کرده و ساخته بود به‌طوری که حتی امروزه هم تأثیر نوآوری‌های او در علم مکانیک قابل مشاهده است. در کتاب جزری شمار چشمگیری واژه و اصطلاح فارسی یافت می‌شود که نشانگر تأثیر بزرگ ایرانیان در فناوری جهان اسلام در سده‌های میانه است