دوپامین چیست؟

دوپامین و سروتونین چیست ؟ در مغز چندین مسیر دوپامینی وجود دارد که مسیرهای دوپامینرژیک نامیده می‌شوند .دوپامین مهم‌ترین نقش را در ایجاد لذت و پاداش دارد و در مناطق خاصی از مغز که به مراکز پاداش معروف هستند، ایجاد حس سرخوشی (پاداش) می‌کند؛ به همین دلیل به‌صورت عمده از این داروها، سوء‌استفاده می‌شود. همچنین دوپامین در کنترل دستگاه حرکتی نقش دارد، به‌طوری که با از بین رفتن نورون‌های دوپامینرژیک، علائم بیماری پارکینسون پدید می‌آید. از کارکردهای دیگر دوپامین در مغز، کنترل و تنظیم ترشح هورمون‌ها است. دوپامین از طریق تحریک گیرنده دوپامینی (D2)، ترشح پرولاکتین را کاهش می‌دهد و از این طریق بر تولید شیر نیز اثر می‌گذارد.

در خارج از مغز و در بدن، دوپامین نقشه هورمونی دارد. دوپامین در خون از آزادسازی نوراپی‌نفرین جلوگیری می‌کند و باعث تنگی عروق خونی می‌گردد، در کلیه همراه با دفع سدیم، حجم ادرار را افزایش می‌دهد، ترشح انسولین از پانکراس را کاهش می‌دهد و تحرک دستگاه گوارش را نیز کاهش می‌دهد. سروتونین نیز یکی از انواع هورمون‌های لذت و شادی است که شرایط مشابهی را در بدن ایجاد می‌کند.

مکانیسم اثر دوپامین ، در مکانیسم اثر دوپامین، با تحریک گیرنده‌های بتا ۱ آدرنرژیک، در عضله قلب اثر اینوتروپیک مثبت خود را اعمال می‌کند. دوپامین با تحریک گیرنده‌های پس‌سیناپسی دوپامین-۱ در عروق، عضلات صاف و کلیه، باعث گشادی عروق و افزایش دفع سدیم می‌شود. در مکانیسم اثر دوپامین به‌علاوه با تحریک هر دو گیرنده آلفا ۱ و ۲، باعث انقباض عروق می شود؛ از این‌رو برای درمان شوک کاردیوژنیک ناشی از سکته یا جراحی قلب استفاده می‌گردد. همچنین گاهی اوقات برای حفظ جریان خون کلیوی نیز تجویز می‌شود.

علائم کمبود دوپامین ، دوپامین یک هورمون انتقال‌دهنده عصبی است؛ بنابراین به انتقال پیام در کل بدن کمک می‌کند، پس نقش کلیدی را در توانایی مغز ایفا می‌کند. عملکردهای مختلفی دارد که شامل انگیزه دادن، پاداش‌دهی، یادگیری، حرکت، افزایش حافظه و... است. در علائم کمبود دوپامین می‌توان ایجاد مشکلات زیادی مثل پارکینسون، اسکیزوفرنی و اعتیاد را مشاهده کرد. اگرچه کمبود دوپامین به خودی خود تشخیص پزشکی ندارد و همچنین شواهدی وجود ندارد که کمبود دوپامین می‌تواند از طریق مصرف مکمل‌ها جبران شود.

دوپامین در نواحی از مغز ساخته می‌شود که در دو قسمت جداگانه هستند و آسیب رسیدن به این نواحی، می‌تواند در تولید آن اثر بگذارد. داروهایی هستند که به مغز اجازه می‌دهند تا دسترسی بهتری به دوپامین داشته باشد. معمولاً پزشکان از دوپامین برای جلوگیری از افسردگی ویا درمان آن و همچنین اختلالات فصلی استفاده می‌کنند. دوپامین در سازمان جهانی سلامت جزو داروهای ضروری محسوب می‌شود؛ زیرا می‌تواند وضعیت‌های مختلفی را مثل فشار خون پایین و گرفتگی رگ‌ها، مخصوصاً در نوزادان تازه متولد شده را درمان کند.

بعضی از علائم کمبود دوپامین در افراد شامل این موارد است: افسردگی ، مشکلات مربوط به انگیزه و تمرکز ، مشکلات مربوط به حافظه، مثل سخت به یاد آوردن جملاتی که افراد به تازگی بیان کرده‌اند. ، سندروم پای بی‌قرار ، لرزش دست‌ها و دیگر قسمت‌های بدن ، تغییرات در هماهنگی بدن ، احساس رضایت نداشتن و لذت نبردن از فعالیت‌ها ، ایجاد علائم مربوط به بیش‌فعالی ، ایجاد علائم مربوط به اسکیزوفرنی ، اختلال در شنیدن صداها ، شنیدن صداهای غیر واقعی و باور کردن چیزهایی که وجود ندارند. ، ایجاد علائم جنون، مثل مشکلاتی در عملکرد اجرایی و مشکلات حافظه کوتاه مدت ، ناتوانی در مدیریت وظایف روزانه یا حل مشکلات ساده ذهنی ، درد عضلانی ، ورد در نقاط مختلف بدن ، سفتی عضلات ، از دست دادن تعادل ، سختی در غذا خوردن ، کاهش یا افزایش وزن ، رفلاکس معده ، مشکلات خوابیدن یا خواب آشفته ، کمبود انرژی ، ناتوانی در تمرکز، بیش از حد هنگام ، صحبت کردن یا حرکت کردن ، احساس ناراحتی و ترس زیاد ، عدم تعادل روحی ، احساس ناامیدی ، اعتماد به نفس پایین ، احساس گناه ، احساس اضطراب ، آسیب زدن به خود ، کاهش بینایی و خودآگاهی