تاریخ چه چین

....................

تاریخ چین، تمدن چندین هزار سال را در یک منطقه جغرافیایی گسترده در بر می‌گیرد. هر منطقه ای که اکنون بخشی از تاریخ چین محسوب می‌شود، دوره‌هایی از اتحاد، شکست، شکوفایی و نزاع را تجربه کرده‌است. تمدن چین برای اولین بار در دره رودخانه زرد ظاهر شد که همراه با حوضه رود یانگ تسه هسته جغرافیایی حوزه فرهنگی چین را تشکیل می‌دهد. چین تنوع غنی از گروه‌های قومی و زبانی را حفظ کرده‌است. در تاریخ چین، سلسله‌های امپراتوری ظهور و سقوط می‌کنند، و دستاوردهای خاصی به آنها نسبت داده می‌شود. در سرتاسر این روایت‌ها تمدن چین را می‌توان به عنوان یک رشته ناگسستنی هزاران ساله در گذشته ردیابی کرد و آن را به عنوان یکی از مهدهای تمدن دانست. در زمان‌های مختلف، دولت‌هایی که فرهنگ غالب چین را نمایندگی می‌کنند، به‌طور مستقیم مناطقی را کنترل کرده‌اند.

تاریخ چین، تمدن چندین هزار سال را در یک منطقه جغرافیایی گسترده در بر می‌گیرد. هر منطقه ای که اکنون بخشی از تاریخ چین محسوب می‌شود، دوره‌هایی از اتحاد، شکست، شکوفایی و نزاع را تجربه کرده‌است. تمدن چین برای اولین بار در دره رودخانه زرد ظاهر شد که همراه با حوضه رود یانگ تسه هسته جغرافیایی حوزه فرهنگی چین را تشکیل می‌دهد. چین تنوع غنی از گروه‌های قومی و زبانی را حفظ کرده‌است. در تاریخ چین، سلسله‌های امپراتوری ظهور و سقوط می‌کنند، و دستاوردهای خاصی به آنها نسبت داده می‌شود. در سرتاسر این روایت‌ها تمدن چین را می‌توان به عنوان یک رشته ناگسستنی هزاران ساله در گذشته ردیابی کرد و آن را به عنوان یکی از مهدهای تمدن دانست. در زمان‌های مختلف، دولت‌هایی که فرهنگ غالب چین را نمایندگی می‌کنند، به‌طور مستقیم مناطقی را کنترل کرده‌اند.

نخستین تمدن‌های چین در حاشیهٔ رودهای یانگ تسه و رود زرد شکل گرفت. یافته‌های مربوط به ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد، نشان می‌دهد که انسان‌هایی در دره یانگ تسه ساکن شده و به کشاورزی پرداخته‌اند. آن‌ها آبادی‌هایی را پدیدآوردند و برنج کاری را توسعه دادند، اما در دره رود زرد «خوانگ خه» ارزن کاشته می‌شد، زیرا هوای شمال چین برای کشت برنج بسیار سرد بود. در این منطقه فرهنگی سر برآورد که آن را به افتخار روستایی از استان خی نن، فرهنگ یانگ شائو نامیده‌اند - زیرا در سال ۱۹۲۱ میلادی، بقایای سکونت انسان‌ها در این منطقه به دست آمد. دوران اوج و شکوفایی این فرهنگ بین سالهای ۵۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پیش از میلاد بود. در اواسط قرن بیستم، باستان‌شناسان روستای ۶۰۰۰ ساله بانپو را از زیر خاک بیرون آوردند. در این منطقه، پایه‌های تعداد زیادی ساختمان، محل‌های روشن کردن آتش، انبارهای مواد غذایی، ظروف سفالی و چندین گور حاوی اسکلت شناسایی شد. وجود ساختمان عمومی مدوری که خانه‌های مسکونی در اطراف آن قرار داشتند نیز حاکی از آن بود که زندگی گروهی-اجتماعی سازمان یافته‌ای در این منطقه وجود داشته‌است. طغیان‌های عظیم دو رود یانگ تسه و خوانگ خه، تمدن‌های باستانی چین را از بین برد.

در حدود میانه قرن بیست و سوم پیش از میلاد، نبیره امپراتور زرد به نام یائو در شانزده سالگی به سلطنت نشست. یائو نیز، مانند نیای پر آوازه‌اش، به سبب فرمانروایی توأم با خردمندی و مهربانی از عشق و احترام مردم برخوردار شد. اما بعدها، در دوران سلطنت یائو، سیل و طوفان آن سرزمین را ویران کردو سبب آشفتگی شد و خطر فروپاشی امپراتوری را پیش آورد. یائو گزارش‌های مثبتی در مورد مردی به نام شوین شنیده بود و او را راضی کرد که دستیارش باشد. سپس قرار شد به‌طور هم‌زمان دو امپراتور وجود داشته باشد. اما در واقع یائو امپراتور اصلی بود.

سلطنت پادشاه شوین ویرایش همین که شوین به پادشاهی منصوب شد، به سرعت مشکلات مربوط به مهار سیل را حل کرد و به نقاطی که بیش از همه آسیب دیده بود، سفر کرد تا از نزدیک نتایج کار را ببیند. او به این نتیجه رسید که روش‌هایی که سرمهندس یائو، گون، به کار می‌بست نامناسب است. وقتی گون حاضر نشد روش‌های تازه‌ای را بیازماید، شوین او را برکنار کرد و یو، پسر گون، را به عنوان مهندس جدید برگزید. یو با چنان اراده و عزم این کار را پی گرفت که تنها چند سال بعد، سیلاب تحت کنترل درآمد. سلسلهٔ شیا، نخستین پادشاهی چین را «یو» پایه‌گذاری کرد. یو امپراتوری افسانه‌ای بود که بر سیلاب‌ها فرمان می‌راند. برای مدتی در زمان «شیانگ» یکی از امپراتوران شیا، جنگ داخلی کشور را فرا گرفت. آخرین امپراتور شیا، «جی» نام داشت. او ظلم و ستم زیادی به مردم می‌کرد و سرانجام حکومت شیا به دست یک کشاورز شورشی به نام «تانگ» از بین رفت.

سلسله شانگ ویرایش سلسله شانگ از سال ۱۷۶۶ تا ۱۱۲۲ پیش از میلاد حکومت می‌کرد. این دوران، عصر برنز نام داشت. در این امپراتوری، شهرها داخل حصارهایی بلند قرار داشتند و از نوعی خط هم استفاده می‌شد. آثار هنری برنزی این دوره سبب شهرت آن فرهنگ شده‌است. پادشاهان شانگ، بر منطقه پهناور شمال چین حکومت می‌کردند. پایتخت این سلسله، شهر «یین» بود. در آغاز قرن بیستم، در حفاری‌های شهر آن یانگ، بقایای شهر یین، کشف شد. آرامگاه یازده تن از دوازده فرمانروای شانگ، در این منطقه قرار دارد. اجساد این فرمانروایان را درون تابوتهای چوبی لاک خورده به خاک سپرده بودند. هر گور تا ۱۲ متر عمق داشت. زیر تابوت‌ها، دیگ‌های بزرگ برنزی و بقایای ارابه‌هایی کشف شد که به اسکلت اسب‌ها و انسان‌ها متصل بودند. سنت قربانی کردن اطرافیان پادشاه پس از مرگ «وی» که از اخلاف شانگ بود، منسوخ شد. سلسله جو وو، رئیس قبیله جو، در سال ۱۱۲۲ پیش از میلاد، هنگامی که ارتش شانگ برای یک نبرد، خارج از پایتخت بود، به یین حمله کرد و پادشاه شانگ را شکست داد. سرانجام پادشاه شانگ در آتش خودکشی کرد. سلسله جو تا سال ۲۲۱ پیش از میلاد و بیش از هر سلسله دیگری بر چین حکومت کرد. مشکل وو شاه اعضای فراری خاندان شانگ بود که ارتشی را تشکیل داده بودند و خواهان احیای سلسله شانگ بودند. پس از مرگ وو شاه، برادرش ملقب به فرماندار جو، نایب السلطنه چانگ وانگ، پسر وو شد. فرماندار جو توانست ارتش شانگ را شکست دهد و فرماندهان آن‌ها را دستگیر کند