دلیل حذف پلوتو از منظومه شمسی

چرا پلوتو از منظومه شمسی حذف شد؟

در اوت ۲۰۰۶، اتحادیه بین‌المللی نجوم (IAU) با تعریف جدید سیاره، عملا پلوتون را از فهرست سیاره‌های منظومه شمسی حذف کرد. بر‌‌‌اساس تعریف جدید، سیاره عبارت است از جرمی که به دور خورشید بچرخد و جرم کافی داشته (کروی یا نزدیک به کره) و محیط اطراف مدارش را از جرم‌های دیگر پاک‌سازی کرده باشد. اجرامی مثل پلوتو از دو معیار اول برخوردار‌‌‌ند؛ اما معیار سوم را ندارند؛ از‌این‌رو، «سیاره کوتوله» نامیده شدند.دانشمندان به‌مرورِزمان داده‌های بیشتری درباره منظومه شمسی آموختند و برهمین‌اساس، در دیدگاه‌هایشان تجدیدنظر کردند.

کاترین سیسرسکی ستاره‌شناس CEA Saclay در فرانسه است که سال ۲۰۰۶ ریاست IAU را برعهده داشت.او درباره این موضوع میگوید:«معتقدم تصمیم صحیحی برای حذف پلوتو اتخاذ شده است. پلوتو تفاوت زیادی با دیگر سیاره‌های منظومه شمسی دارد و با کشف اجرام بیشتری در آن سوی نپتون، نمی‌توان تمام آن‌ها را در تعریف سیاره‌های منظومه شمسی قرار داد. هدف اصلی به‌هیچ‌وجه تنزل رتبه پلوتو نبود؛ بلکه برعکس پلوتو نوع جدیدی از اجرام منظومه شمسی است که اهمیت زیادی دارد.»

ژان لوک مارگوت، دانشمند سیاره‌ای می‌گوید: «کل علم به تشخیص اشتباه ایده‌ها و فرضیه‌های قبلی وابسته است.» با این حال جیم بل، دانشمند سیاره‌ای دانشگاه ایالتی آریزونا، معتقد است حذف پلوتو کاری اشتباه و تمسخرآمیز بوده.او هنوزهم بر این عقیده پابرجا است. بل ایده پاک‌سازی مداری پلوتو را منزجرکننده می‌داند. توانایی جمع‌آوری یا پاک‌سازی کل سنگ‌ریزه‌ها، تنها به خود جرم وابسته نیست.

دراین‌بین، همه با عقیده بل موافق نیستند؛ مثلا مایک براون، دانشمند سیاره‌ای کلتک، بیان می‌کند: «پانزده سال پیش در‌نهایت تصمیم صحیحی گرفتیم. پلوتو در جای درستی قرار نداشت.» از سال ۲۰۰۶، داده‌های زیادی درباره پلوتو به‌دست آمد. برای مثال، پلوتو جوّ، ابر، کوهستان‌هایی از یخ آب، زمین‌های نیتروژن منجمد، پوشش‌های برف متانی، تپه‌ها و آتشفشان‌ها دارد. کریستوفر کراکت می‌گوید: «پلوتو دنیای متغیر و پیچیده‌ای متناقص با دنیاهای دیگر در مدار خورشید است.»

کاوشگر نیوهرایزنز نشان داد پلوتو با داشتن سطحی جذاب و فعال رقیب دیگر دنیاهای سنگی در بخش داخلی منظومه شمسی است. به‌عقیده فیلیپ متزگر، دانشمند سیاره‌ای، تعریف IAU این ویژگی پلوتو را نادیده گرفته است. درهر حال،الان پلوتو جزو سیاره های کوتوله حساب میشود.