توپ کربنی!

C₆₀ یا کربن ۶۰ یه مولکول عجیب و خاصه که شکلش دقیقا شکل توپ فوتباله!

C₆₀ یا کربن ۶۰ که اسمش "فولرن باکمینستر" هست. یه توپ فوتبال رو تصور کنید. حالا بجای پنل های مصنوعی اتم های کربن بزارید. حالا شما یه کربن ۶۰ دارید. اسم این مولکول رو از اسم معمار معروف"ریچارد باکمینستر فولر" گرفتند که "گنبد های ژئودزیک" رو طراحی کرده بود و ساختارشون دقیقا مثل این مولکول بود.

حالا گنبد های ژئودزیک اصلا چی هستن؟ به طور خلاصه یه گنبد که با کلی مثلث کوچیک ساخته شده. چرا مثلث؟ چون مثلق قوی ترین شکل هندسیه. واسه همینه که این گنبدا خیلی مقاوم و پایدارن

حالا این کربن ۶۰ چجوری کشف شد؟ توی سال 1985، یه تیم از دانشمندا به رهبری هارولد کروتو و ریچارد اسمالی وقتی داشتن برسی میکردن کربن توی فضا چطور عمل میکنه این مولکول باحالو کشف کردن. این کشف انقدر مهم بود که این داشمندا توی سال 1996 جایزه نوبل شیمی رو گرفتن.

کاربردای کربن ۶۰: ✯ مواد ابر رسانا: وقتی کربن ۶۰ با فلزات خاصی ترکیب میشه میتونه ابر رسانا بشه. یعنی جریان برق رو بدون هیچ مقاومتی عبور بده. ✯ نانو تکنولوژی: چون فولرن ها خیلی کوچیکن ازشون توی ساخت ابزار های نانو استفاده میشه.

✯ پزشکی و داروسازی: مثل یه کپسول کوچولو که میتونه مولکول های دارو رو توی خودش جا بده چون توش مثل توپ خالیه، و دارو هارو به طور دقیق به سلول خاصی برسونه چون خیلی کوچیکه و راحت وارد سلول میشه. ✯ فیلتر های نوری و خورشیدی: میتونه نور رو جذب کنه، و توی پنل های خورشیدی برای تولید انرژی پاک استفاده بشه.

کربن ۶۰ برای انسان خطرناکه؟ تحقیقات نشون میده اگه مقدار کمی ازش استفاده بشه خطری نداره و به بدن اسیبی نمیرسونه. حتی میتونه به عنوان انتی اکسیدان هم عمل کنه. اما هنوز کامل مشخص نیست که در درازمدت چه اثراتی داره. واسه ی همین هنوز دارن روش تحقیق میکنن ★انتی اکسیدان چیه؟ موادی که به بدن کمک میکنن با رادیکال های ازاد مبارزه کنه. به طور خلاصه رادیکال های ازاد به سلول ها اسیب میزنن چون بی ثبات و واکنش پذیر هستن و باعث بیماری هایی مثل سرطان بیماری های قلبی و ... میشن. این رادیکال ها بخاطر سیگار کشیدن، الودگی هوا، استرس زیاد و ... زیاد میشن. برای بیشتر کردن انتی اکسیدان میتونید شکلات تلخ، چای سبز، میوه ها و سبزیجات و ... بخورید. تا در برابر رادیکال ها ازتون محافظت کنن★