تاریخچهٔ جلوه های ویژه

ابتدا ساخت جلوه های ویژه به منابع و زمان بسیار زیادی نیاز داشت. به عنوان مثال برای ساخت یک فیلم به مقدار زیادی ماکت از ساختمان و ماشین های مختلف نیاز بود تا بتوان به محیط و فیلم جذابیت بخشید. همچنین به بلدکارهای حرفه ای نیاز بود تا بتوانند درمیان آتش و دود دست به بدلکاری های جذابی بزنند. اما با گذر زمان فرایند تولید جلوه های ویژه دستخوش تحولات بزرگی شد.این تحولات بزرگ در تاریخچه جلوه های ویژه را به سه بخش اصلی تقسیم کرد. عصر نوری، عصر مکانیکی و عصر دیجیتال.

عصر جلوه های نوری (optical age) این دوره به عنوان اولین دوره جلوه های ویژه شناخته می‌شود. این دوره عمدتا متکی به تکنیکهای ساده نوری بوده‌ است. یکی از این تکنیک ها پرینت نوری نام دارد. در این روش لایه های مختلف فیلم با استفاده از دستگاه چاپ نوری روی یکدیگر قرار می گیرد و جلوه هایی مانند انفجار، پرواز و نورهای فضایی را به وجود می‌آورد

یکی از فیلم های مشهور آن دوره، فیلم سفر به ماه ( A trip to the moon) اثر جرج ملیه بوده است که در سال ۱۹۰۲ ساخته شد و به طور چشمگیری بر صنعت سینما تاثیر گذاشت.جلوه های ویژه نوری این اجازه را به فیلم سازان داد تا دنیای خیالی ای را به تصویر بکشند که در آن زمان بی سابقه بود. این عصر با ظهور فناوری های دیجیتال به پایان رسید. با این حال، برخی از این تکنیکهای نوری تا به امروز نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

عصر جلوه های مکانیکی (mechanical age)با پیشرفت تکنولوژی، جلوه های ویژه به تدریج شکل مکانیکی تر و پیچیده تری به خود گرفت که باعث به وجود آمدن عصر مکانیکی شد. یکی از فیلمهای مشهوری که در این دوره ساخته شد فیلم کینگ کونگ (King Kong) به کارگردانی مرتر کوپر و ارنست شودساک بوده که بی شک یکی از نمونه های برجسته استفاده از Visual Effects در زمان خودش به حساب می‌آمد.

در این فیلم، جلوه های ویژه به شکل نوآورانه ای به کار گرفته شد که به اصلی ترین آنها اشاره می کنیم. به طور مثال برای خلق شخصیت کینگ کونگ، یک مدل فیزیکی بسیار بزرگ و پیچیده ساخته شد. این مدل از جنس لاتکس، کائوچو و موهای مصنوعی بود که توانایی حرکت طبیعی را داشت. برای ایجاد سکانس هایی که کینگ کونگ در آن حضور داشت، از تکنیک های پیشرفته نور پردازی و ترکیب فریم استفاده شد. این تکنیک‌ها برای ایجاد رابطه بصری قابل قبول بین بازیگران و مدل کینگ کونگ کمک بسیاری می کرد.

عصر جلوه های دیجیتال (digital age) ظهور کامپیوتر ها و فناوری های دیجیتال، جلوه های ویژه سینمایی را به سطح جدیدی ارتقا داد. آن ها این امکان را به ما دادند که محیط های کاملا مجازی بسازیم، شخصیت های کاملا مجازی خلق کنیم و جلوه های بصری فوق العاده ای را به وجود بیاوریم. نرم افزارهایی مانند After effects, Nuke و Houdini از جمله نرم افزار های پیشرفته ای هستند که برای خلق Visual Effects کمک بسیاری به ما کرده اند.در ادامه فناوری های پیشرفته ای مانند Motion Capture این امکان را به فیلم سازان داد که با استفاده از سنسورهای مخصوص، حرکات بازیگران را ثبت و به صورت داده های دیجیتال ذخیره کنند. از این داده ها برای ایجاد انیمیشن کاراکترها یا اضافه کردن افکت های دیجیتالی به صحنه استفاده می شود. فیلم های پرفروشی مثل Avatar و Star wars از این تکنیک استفاده بسیاری کرده اند.از دیگر فیلم های پرفروش و تاثیرگذاری که در عصر دیجیتال ساخته شده اند می توان به Matrix ،Interstellar ،Avengers ،Jurassic park اشاره کرد.

جلوه‌های ویژه در ۲ بخش تقسیم بندی می‌شود. ۱.جلوه‌های ویژه میدانی ۲.جلوه‌های ویژه دیداری (بصری)

جلوه‌های ویژه میدانی جلوه‌های ویژه میدانی (Special Effects) در صنعت فیلم‌سازی به تصاویری گفته می‌شود که در زمان ساخت فیلم، ساخت آن‌ها مشکل باشد. این صحنه‌ها به صورت واقعی و رئال کار می‌شوند و همه آن‌ها توسط بدلکاران، هنرمندان، فیلم‌برداران و تعدادی متخصصان مواد منفجره و ماکت‌سازی اجرا شده و با خود دوربین‌ها ضبط می‌شوند و بعضی از آن‌ها بعد از ضبط کار می‌شوند.

جلوه‌های ویژه بصری یا دیداری جلوه‌های بصری یا دیداری که (به انگلیسی: Visual effects) (مخفف انگلیسی: VFX) یا جلوه‌های تصویری در صنعت ساخت فیلم به اقداماتی برای ایجاد یا دستکاری در نماهای مختلف گفته می‌شود. جلوه‌های بصری در واقع ترکیبی از نماهای واقعی و تصاویر غیرواقعی از محیط است و به دلیل اینکه ساخت محیط واقعی به آن شکل، غیرعملی، گران و خطرناک است از جلوه‌های بصری استفاده می‌شود. امروزه این تصاویر با استفاده از نرم‌افزارهای ساخت پویانمایی و شبیه‌سازی رایانه‌ای انجام می‌شود.