مشاهده موجودات افسانه‌ای واقعیت است یا خیال؟

ببر تاسمانی داستان ببر تاسمانی (با نام علمی Thylacinus cynocephalus) بسیار اندوهناک است. زمانی در استرالیا بزرگترین جانور کیسه‌دار گوشت‌خوار بود؛ ولی پس از ورود اروپایی‌ها به این قاره در قرن نوزدهم، تا حد انقراض شکار شد. آخرین ببر تاسمانی دنیا در یکی از باغ وحش‌های استرالیا نگه‌داری می‌شد که در سال ۱۹۳۶ مرد؛ یا شاید هم نه! جستجو برای یافتن این جانوران منقرض شده در سال ۲۰۱۷ کلید خورد؛ پس از اینکه دو گزارش باورپذیر مبنی بر مشاهده‌ی آن‌ها در حیات وحش دریافت شد. یکی از این رویت‌کنندگان، کارمند سازمان حفاظت از محیط زیست ایالت کویینزلند و دیگری، یک طبعیت‌گرد مشتاق بود. چند ماه بعد گروهی از علاقه‌مندان به ببر تاسمانی با انتشار ویدیویی، مدعی تصویربرداری از یک ببر زنده در جنگل شدند.البته کارشناسان امر در اینکه واقعا یک ببر تاسمانی در آن تصاویر بی‌کیفیت به نمایش درآمده بود، تردید داشتند؛ هرچند که شباهت‌هایی دیده می‌شد. به هر حال هنوز هیچ مدرک محکمی وجود ندارد که حضور این حیوانات کیسه‌دار و سگ‌مانند را در طبیعت اثبات کند.

پاگنده یکی از موجودات افسانه‌ای که ادعا‌های بسیاری درباره مشاهده‌ی آن مطرح شده، پاگنده یا ساسکواچ (Sasquatch) است؛ جانورانی شبه‌انسان با جثه‌ای بزرگ و پشمالو. حتی در سال ۲۰۰۸ یک زوج از ایالت جورجیای امریکا، ادعا کردند که جسد یک پاگنده را به همراه نمونه DNA این گونه‌ی جانوری، درون فریزر خود دارند. اما در نهایت مشخص شد که DNA به نوعی جانور کیسه‌دار به نام صاریغ تعلق داشته و آن جسد هم، لاشه‌ی چروکیده‌ی یک گوریل بوده است. در سال ۲۰۱۲ نیز یک کمپانی به نام DNA Diagnostics مدعی انجام تحقیقات روی سه نمونه DNA پاگنده شد. این کمپانی نتایج تحقیقات خود را در قالب یک مقاله منتشر و به وجود ارتباط بین پاگنده‌ها با یک گونه از انسان‌های اولیه موسوم به هومو ساپینس (Homo sapiens) اشاره کرد.

یکی دیگر از موجودات افسانه‌ای که در مورد آن داستان‌سرایی می‌شود، ورژن سردسیری پاگنده است که یتی یا مرد برفی نام دارد و شخصیت اسطوره‌ای کوه‌های هیمالیاست. گفته می‌شود این جانور حدود ۲ متر قد دارد و بدنش پوشیده از مو‌های تیره است. شواهد علمی مبنی بر واقعی بودن یتی وجود ندارد؛ به جز ادعای یک گروه روس مبنی بر یافتن مو‌ها و آشیانه یتی در منطقه سیبری و همین‌طور ادعا‌هایی درباره رویت ردپای یک موجود مرموز در هیمالیا (که احتمالا ردپای خرس بوده است). به نظر می‌رسد چنین مواردی بیشتر برای جلب توجه مطرح شده باشند. در سال ۲۰۱۵ هم، خبرگزاری سیبری تایمز گزارش داد هوای غار آزاسکایا که شواهدی از این موجودات افسانه‌ای در آن پیدا شده است، درون قوطی‌هایی به فروش می‌رسد و توریست‌ها می‌توانند با پرداخت ۳ دلار امریکا، آن را تهیه و تنفس کنند!

هیولای لخ نس (Loch Ness monster) نسی (Nessie) هم از جمله موجودات افسانه‌ای است که گفته می‌‎شود در دریاچه لُخ‌نِس اسکاتلند زندگی می‌کند. این دریاچه سرد و کدر که به یک مقصد توریستی هم بدل شده، ۲۳۰ متر عمق دارد و می‌تواند چنین هیولایی را در خود جای دهد. اما مشاهده‌ی نسی، اکثرا زاییده تخیلات مردم یا برای دست انداختن یکدیگر یا حتی ناشی از اشتباه گرفتن یک کنده درخت با این هیولا بوده است. مشهورترین سند برای واقعی جلوه دادن هیولای لخ نس، عکسی است که در سال ۱۹۳۴ گرفته شد و ظاهرا گردن بلند و از آب بیرون آمده‌ی نسی را نشان می‌دهد. البته بعد‌ها مشخص شد که این عکس ساختگی بوده و در آن از یک زیردریایی اسباب‌بازی و مقداری چوب استفاده شده است.

گاهی اوقات واقعیت می‌تواند عجیب‌تر از تخیلات باشد. شاخ دوکی (saola) حیوانی است که اگرچه یکی از موجودات افسانه‌ای را تداعی می‌کند؛ اما کاملا واقعی است. این حیوان که از آن به عنوان یونیکورن آسیایی هم یاد می‌شود، در مناطق دورافتاده ویتنام و لائوس زندگی می‌کند. البته این گونه جانوری به ندرت دیده شده است و تازه در سال ۱۹۹۲ بود که از طریق یک اسکلت جمجمه با یک جفت شاخ بلند و صاف، شناسایی شد. در سال ۱۹۹۹، یک زوج تصاویری را از شاخ دوکی ثبت کردند و مشخص شد که چنین جانورانی هنوز در حال زیستن هستند.مورد بعدی به سال ۲۰۱۰ بازمی‌گردد که روستاییان لائوسی یک شاخ دوکی زنده را گرفتند و به دهکده خود بردند؛ اما متاسفانه زندگی در اسارت، موجب مرگ آن حیوان شد. در حال حاضر، این حیوانات جزو گونه‌های در معرض انقراض هستند و هیچ کجای دنیا، در اسارت زندگی نمی‌کنند.

در میان عجایب نهفته در عمق اقیانوس‌ها، برخی ملوانان مدعی مشاهده‌ی پری دریایی شده‌اند؛ موجودی با بالاتنه انسان و پایین تنه ماهی. البته گزارش‌ها درباره مشاهده‌ی این موجودات افسانه‌ای به گذشته‌ها محدود نمی‌شود و یکی از تازه‌ترین موارد به سال ۲۰۰۹ بازمی‌گردد. حتی جایزه‌ای به ارزش یک میلیون دلار هم برای نخستین کسی که بتواند یک عکس از پری دریایی ثبت کند تعیین شد؛ اما تاکنون این تلاش‌ها نتیجه نداده است.

آهوی خون آشام (vampire deer) شاید تصور کنید دیدن یک آهو با دو دندان نیش بلند و براق، مختص فیلم‌های ژانر وحشت باشد؛ اما آهوی آبی که به دلیل داشتن همین دندان‌های نیش، به آهوی خون آشام هم شهرت دارد کاملا واقعی است.این جانور به ندرت دیده می‌شود و در بخش‌های هیمالیایی شمال هند، کشمیر و افغانستان زندگی می‌کند. همچنین از سوی اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، یکی از گونه‌های در معرض انقراض شمرده شده است. البته عادات رفتاری این حیوانات نادر، تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده و چیز زیادی از آن‌ها نمی‌دانیم؛ جز اینکه تنها آهوی نر دارای دو دندان نیش بلند است.

از دیگر هیولا‌های این لیست، باید به چوپاکابرا (معنی لغوی: مکنده‌ی خون بز) اشاره کنیم که از موجودات افسانه‌ای آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی به شمار می‌رود. دلیل این نام‌گذاری هم، به نحوه حمله آن به احشام و مکیدن خون آن‌ها تا آخرین قطره مربوط می‌شود. برخی افراد در منطقه کارائیب و تگزاس، رویت چوپاکابرا را گزارش کرده‌اند؛ اما مشخص شد که این گزارش‌ها اغراق‌آمیز بوده و در واقع، یک کایوت یا سگ مبتلا به بیماری پوستی دیده شده است. همچنین در سال ۲۰۱۴ زوجی در تگزاس، ویدیویی را از موجودی بی‌مو به اشتراک گذاشتند و آن را یک توله چوپاکابرا معرفی کردند؛ اما آن هم یک راکون بیمار بود.

جنگل‌های کوهستانی جنوب شرق آسیا، تنها جایی نیست که میزبان گونه‌های ترسناک و ناشناخته معرفی شده است؛ دیو‌های واقعی در عمق اقیانوس‌ها زندگی می‌کنند. دیو کوسه‌ها با آن چهره خوفناک خود، به ندرت دیده شده‌اند؛ چرا که زیاد به سطح آب نزدیک نمی‌شوند. آن‌ها دارای پوزه‌ی بلند و نیزه‌مانندی هستند و در آرواره‌ی جلو آمده‌ی خود، ده‌ها دندان بی‌نهایت تیز دارند. این کوسه به طور موردی، در سواحل ژاپن رویت شده و گاهی اوقات نیز به شکل تصادفی در دام ماهیگیران خلیج مکزیک افتاده است. طول اکثر آن‌ها به ۲.۴ متر می‌رسد؛ اما یکی از دیو کوسه‌های به دام افتاده در این خلیج، جثه‌ای غول‌پیکر و ۵.۵ متری داشت.

یکی از موجودات مشهور در روایات محلی، شیطان جرسی نام دارد که گفته می‌شود دارای بال‌های خفاش، صورت اسب و دم سوسمار است. دیدن چنین موجودی، خوشایند هیچ‌کس نخواهد بود و خوشبختانه، این هیولا تنها در افسانه‌ها وجود دارد. بر اساس روایات محلی، در قرن هجدهم میلادی نوزاد سیزدهم زنی که ساکن نیوجرسی بود، به نفرینی دچار شده و تبدیل به چنین هیولایی می‌شود. این افسانه از آن موقع نسل به نسل منتقل شده است.

اما علاوه بر موجودات افسانه‌ای و در حال انقراض؛ مشاهده‌ی اشیای پرنده ناشناس یا یوفو‌ها نیز در بسیاری از مواقع، خبرساز شده است. حتی در برخی موارد، پای نهاد‌های سری دولتی نیز برای انجام تحقیقات به میان کشیده شد. به عنوان نمونه، اسناد اداره هوانوردی فدرال امریکا حاکی از آن است که در فوریه ۲۰۱۸ دو خلبان هنگام پرواز، یک شی پرنده ناشناس را از فاصله نزدیک رویت کرده‌اند. هنوز اطلاعات تفصیلی در این مورد منتشر نشده؛ اما این اتفاق به پای داستان‌های مرموزی که درباره منطقه ۵۱ (یکی از سایت‌های نظامی ایالات متحده) نقل شده است،