💡:مردگان مومیایی در ایران؟!

💡:مردان نمکی نام شش مومیایی کشف‌شده در سال ۱۳۷۲ ه‍.ش در معدن نمک چهرآباد استان زنجان است. تعدادی از مردان نمکی به دلیل کار با بولدوزر، آسیب دیده‌اند. در سال ۲۰۰۸ میلادی کنده کاری معدن و جسد ششمین مرد نمکی به دلیل کمبود امکانات دست‌نخورده در معدن باقی ماند.از میان مردان نمکی یافت‌شده، سه مرد مربوط به زمان هخامنشیان و دو مرد دیگر نیز مربوط به اواخر دوران ساسانی هستند.

1⃣:کشف نخستین مرد نمکی:= در زمستان سال ۱۳۷۲ ه‍. ش، معدن‌کاران به‌هنگام خاکبرداری و استخراج نمک از معدن زیر تپه‌های این منطقه، با نیم‌تنهٔ یک جسد روبه‌رو شدند. این جسد دارای ریش و موی بلند و حلقهٔ گوشواره‌ای از جنس طلا در گوش چپ بود. جسد مزبور در میانه‌های یکی از تونل‌های معدن، که حدود ۴۵ متر طول داشت، مشاهده شد. از تاریخ ۶ اسفند ۱۳۷۲، کاوش‌ها در این منطقه آغاز شد. در پی کاوش‌ها؛ یک ساق پا درون چکمهٔ چرمی، سه قبضه چاقو، شلوارک، شیء نقره‌ای، قلاب سنگ، قطعات طناب چرمی، سنگ ساب، یک عدد گردو، قطعات سفال و چند تکه پارچهٔ منقوش و قطعات خردشدهٔ استخوان نیز پیدا شد. باستان‌شناسان در مورد ظاهر این پیکر گفته‌اند احتمالاً مرد نمکی از طبقهٔ اشراف و شاهزاده‌ها بوده‌است، زیرا بر روی لباس او جواهرات و زیورآلاتی پیدا شده که مخصوص این طبقه بوده، و همچنین آن‌ها چنین فرضیه دارند که او یا در حال فرار به غار پناه برده یا در جنگی از میدان گریخته و به غار پناه آورده و آنجا فوت کرده و موریانه‌ها پیکرش را، که از نمک پوشیده بوده، خورده‌اند.

2⃣:کشف دومین مرد نمکی:= با وجود کشف استثنایی مرد نمکی شمارهٔ یک در سال ۱۳۷۲ تلاش چندانی برای تعطیل کردن استخراج مکانیکی و لغو بهره‌برداری از معدن صورت نگرفت. پاییز ۱۳۸۳ معدنکاران در حین کار با بولدوزر دوباره با بقایای اسکلت انسانی برخورد کردند که به دلیل کار با بولدوزر تا حد زیادی متلاشی شده بود و با جستجوی معدن‌کاران در میان خاک‌های آشفته علاوه‌بر جمع‌آوری قسمت‌هایی از بقایای انسانی تکه‌تکه شده، شماری اشیاء به دست آمد که توسط بهره‌بردار به ادارهٔ میراث فرهنگی و گردشگری استان منتقل شد. بررسی‌های نخستین بر روی بقایای انسانی که پس از انتقال به میراث فرهنگی، مرد نمکی شمارهٔ ۲ نامگذاری شد، نشان داد که این بقایا متعلق به مردی میانسال با میانگین قد حدود ۱۸۰ سانتی‌متر بوده که در جریان ریزش دیواره‌ها و سقف تونل کشته شده‌است.

3⃣:کشف سومین مرد نمکی:= مرد نمکی شمارهٔ ۳ همچون مرد نمکی ۲ به صورت اتفاقی و طی کار باطله‌برداری بولدوزر توسط معدن‌کاران در سال ۱۳۸۳ کشف شد. به دلیل سقوط یک صخرهٔ بسیار بزرگ نمک بر روی مرد نمکی شمارهٔ ۳ و همچنین کشف آن توسط بولدوزر، این جسد نیز به صورت متلاشی شده و تکه‌تکه به دست آمد. آنچه که مرد نمکی شمارهٔ ۳ نامیده شد در واقع بقایای استخوان، لباس و قسمت‌هایی از بافت نرم فردی بود که همچون معدنچیان دیگر بر اثر ریزش تونل و سقوط یک سنگ چند تنی روی او کشته شده بود.

4:کشف چهارمین مرد نمکی:= مرد نمکی شمارهٔ ۴ سالم‌ترین و کامل‌ترین جسد نمکی به دست آمده از معدن چهرآباد است و به رغم آسیب‌دیدگی به هنگام مرگ تقریباً بیشتر قسمت‌های بدن این مومیایی سالم باقی‌مانده‌است. این جسد شامل مجموعه‌ای از استخوان‌ها و بافت نرمی است که بر اثر از دست دادن آب بدن کاملاً خشک شده‌است. براساس پژوهش‌های انجام گرفته مشخص شد این مومیایی طبیعی، پسر جوانی بوده که به هنگام مرگ حدود ۱۶ سال داشته‌است. قد این مومیایی ۱۷۰ تا ۱۷۵ سانتی‌متر و بر گوش‌هایش حلقهٔ فلزی دیده می‌شود، موهای سر وی کوتاه، به رنگ خرمایی و همراه این مومیایی اشیای جالب توجهی نیز کشف شد. یکی از این اشیاء چاقوی فلزی با دستهٔ استخوانی است که در غلافی چرمی به کمربند پارچه‌ای این مومیایی بسته شده‌است و از اشیای دیگر می‌توان به دو کوزهٔ کوچک سفالی سالم اشاره کرد.

5⃣:کشف پنجمین مرد نمکی:= این مومیایی طبیعی نیز در کاوش فصل دوم در حالی یافت شد که به جز سر بقیهٔ قسمت‌های بدن زیر صخره و سنگ‌های آواری بزرگ قرار گرفته بود. شکل جسد نشان می‌داد که این شخص نیز همچون نمونه‌های پیشین بر اثر حادثه‌ای که منجر به تخریب و ریزش تونل گردیده، کشته و مدفون شده‌است. برخلاف مومیایی نمکی شمارهٔ ۴ بیشتر بافت بدن مرد نمکی شمارهٔ ۵ پوسیده و از میان رفته بود و بافت نرم فقط در قسمت‌هایی کوچک از دو دست، پاها بخش‌هایی از صورت، سینه و لگن باقی‌مانده بود. موی سر جسد به شرایط محیطی که مرد نمکی در آن قرار گرفته بر می‌گردد، کم بودن میزان نمک در این محیط نفوذ آب از بالای کوه به این بخش از معدن از دلایل اصلی پوسیده شدن زیاد مرد نمکی شمارهٔ ۵ است

6⃣:کشف ششمین مرد نمکی:= ششمین مرد نمکی با آغاز فصل سوم کاوش در خرداد ۱۳۸۶ بر اثر بارندگی‌ها و شست‌وشوی نمک، پس از حدود ۴۰ سانتی‌متر حفاری در نزدیکی محل کشف مرد نمکی شمارهٔ ۲ پیدا شد، اما به علت نبود مجوز حفاری و مشکل در نگهداری، این جسد تاکنون درون نمک باقی‌مانده‌است. جمجمهٔ ششمین مرد نمکی مربوط به دورهٔ ساسانی است. در فصل سوم کاوش‌های باستان‌شناسی معدن نمک چهرآباد زنجان، هیأتی از دانشگاه بوخوم و موزهٔ این شهر، دانشگاه سوئیس و ادارهٔ کل میراث فرهنگی استان زنجان همکاری می‌کنند. این کاوش‌ها براساس تفاهمنامه‌ای میان ادارهٔ کل میراث فرهنگی استان زنجان، دانشگاه بوخوم و موزهٔ معدن بوخوم آلمان صورت می‌گیرد.

📦محل نگهداری: پیکر نخستین مومیایی در معدن نمک چهرآباد واقع در یک کیلومتری جنوب روستای حمزه‌لو در ناحیهٔ غرب شهرستان زنجان پیدا شده‌است. سر و پای چپ نخستین مرد نمکی در موزهٔ ایران باستان تهران قابل بازدید است. جسد سه تن دیگر از مردان نمکی در عمارت ذوالفقاری در شهر زنجان نگهداری می‌شود.

💽مستند ساخته شده از مردان نمکی: مستند «مردان نمکی» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی حسن دهقان و بازیگری مسعود محمدی و محمدولی فروتن به مدت ۶۰ دقیقه در صدا و سیمای مرکز زنجان تولید شد

با وجود کشف استثنایی مرد نمکی شمارهٔ یک در سال ۱۳۷۲ تلاش چندانی برای تعطیل کردن استخراج مکانیکی و لغو بهره‌برداری از معدن صورت نگرفت. پاییز ۱۳۸۳ معدنکاران در حین کار با بولدوزر دوباره با بقایای اسکلت انسانی برخورد کردند که به دلیل کار با بولدوزر تا حد زیادی متلاشی شده بود و با جستجوی معدن‌کاران در میان خاک‌های آشفته علاوه‌بر جمع‌آوری قسمت‌هایی از بقایای انسانی تکه‌تکه شده، شماری اشیاء به دست آمد که توسط بهره‌بردار به ادارهٔ میراث فرهنگی و گردشگری استان منتقل شد. بررسی‌های نخستین بر روی بقایای انسانی که پس از انتقال به میراث فرهنگی، مرد نمکی شمارهٔ ۲ نامگذاری شد، نشان داد که این بقایا متعلق به مردی میانسال با میانگین قد حدود ۱۸۰ سانتی‌متر بوده که در جریان ریزش دیواره‌ها و سقف تونل کشته شده‌است.

فکر میکنید هنوز هم مردان نمکی هستند که در دل زمین مدفون باشند؟! 💡