افتادگی پلک چیست و چه عللی دارد؟

اگر با مشکل افتادگی پلک مواجه شده‌اید، باید بدانید که این اختلال در بسیاری از افراد وجود دارد و راه‌حل‌های متنوعی نیز برای آن وجود دارد. افتادگی پلک که می‌تواند نشانه بیماری‌های عصبی جدی مثل سکته یا تومور مغزی باشد، اغلب در افراد بدون سابقه بیماری و به صورت مادرزادی وجود دارد. علت عمده افتادگی پلک ژنتیک است اما متخصصان توصیه می‌کنند اگر با این مشکل مواجه شدید، سریع به سراغ جراحی پلک نروید و قبل از آن به پزشک متخصص مراجعه کنید؛ پزشک علت این اختلال را تشخیص داده و قادر است بهترین راه حل را برای درمان آن توصیه کند. بسته به دلیل افتادگی پلک و شدت آن، روش درمانی متناسب انتخاب می‌شود.

بر اساس تعریف عمومی متخصصان از افتادگی پلک یا پتوز، این اختلال زمانی صورت می‌گیرد که پلک بالایی روی چشم می‌افتد. این نوع افتادگی ممکن است به دلایل مختلف صورت بگیرد و حتی در صورتی که شدید باشد قسمتی از مردمک چشم یا کل آن را بپوشاند؛ البته در اغلب موارد تنها یک شل شدگی پوست بوده و اختلالی در بینایی ایجاد نمی‌کند. با این حال پتوز قادر است بینایی را محدود کرده یا به طور کامل از بین ببرد. اختلال پتوز در کودکان و بزرگسالان دیده می‌شود اما خوشبختانه با روش‌های متعددی قابل درمان است. پتوز ممکن است در یک چشم و در برخی موارد نادر در هر دو چشم دیده شود. البته زمانی پتوز به عنوان یک اختلال شناخته می‌شود که افتادگی بیش از حد پلک صورت بگیرد و در بینایی مشکل ایجاد کند؛ در غیر این صورت مشکل مربوط به زیبایی بوده و راه‌حل‌های زیبایی برای آن در نظر می‌گیرند.

زمانی که افتادگی پلک تنها در یک چشم اتفاق بیفتد، به راحتی می‌توان با مقایسه دو چشم آن را تشخیص داد. اما در صورتی که مشکل جزئی در پلک وجود داشته باشد یا اینکه افتادگی در هر دو پلک مشاهده شود،‌ تشخیص آن سخت خواهد بود و باید از علائم این عارضه برای شناسایی آن استفاده کنید؛ علاوه بر این کودکان ممکن است نتوانند مشکلات بینایی خود را ابراز کنند و شما باید خودتان این مسئله را حل کنید. از آنجایی که در بسیاری از موارد پتوز در طول زمان پیشرفت می‌کند، می‌توانید با مشاهده تصاویر افتادگی پلک مقدار افتادگی را تشخیص دهید. در صورتی که با علائم آشنا باشید، می‌توانید سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید و برای درمان اقدام کنید: · بالا بردن سر به عقب و شانه به بالا برای دیدن در کودکان · مشکلات بینایی و تومورها در کودکان · عدم هماهنگی و قرینگی پلک‌های بالایی · تاری دید در یک یا هر دو چشم · چروک‌های غیر عادی در پلک · مشکلات مربوط به خشکی چشم یا ترشح اشک · درد در اطراف چشم که باعث می‌شود چهره شما خسته به نظر برسد

افتادگی پلک ممکن است دلایل متعددی داشته باشد؛ به عنوان مثال مشکلات عصبی رایج‌ترین فاکتور در بروز این اختلال است. در ادامه مهم‌ترین عوامل پتوز را بررسی می‌کنیم: · ژنتیک مهم‌ترین عامل افتادگی پلک ژنتیک است که در تمام سنین ممکن است بر پلک تاثیر بگذارد. البته اغلب این اختلال مادرزادی است و از بدو تولد باید درمان موثری برای آن صورت بگیرد. · افزایش سن افزایش سن را می‌توان به عنوان یکی از علل رایج افتادگی پلک معرفی کرد. با افزایش سن پوست به دلیل کاهش کلاژن چروک شده و با تاثیر جاذبه ممکن است افتادگی‌هایی در اطراف چشم مشاهده شود. این نوع افتادگی اغلب غیر طبیعی نیست و باعث مشکلات بینایی نمی‌شود. · تومور یا سکته مغزی یکی از مهم‌ترین مشکلات عصبی که به افتادگی منجر می‌شود، سکته یا تومور مغزی است. افرادی که سکته مغزی را تجربه می‌کنند در برخی اندام‌ها مثل پلک دچار اختلال عملکرد می‌شوند. علاوه بر این ممکن است سرطان یا برخی اختلالات مغزی با کاهش توان سیستم عصبی باعث پتوز شوند. · آسیب فیزیکی پلک آسیب‌های فیزیکی ناشی از تصادف یا حوادث می‌تواند منجر به ایجاد پتوز شود. این آسیب‌ها بر ساختار یا اعصاب پلک تاثیر گذاشته و حتی ممکن است برخی اعصاب را به طور دائمی فلج کند. معمولاً برای درمان چنین مواردی عمل افتادگی پلک تجویز می‌شود. · جراحی چشم برخی از انواع جراحی‌های چشمی می‌توانند باعث افتادگی پلک شوند. در صورتی که عمل چشم خود را تحت نظر یک متخصص حاذق انجام دهید، احتمالاً با مشکل خاصی مواجه نمی‌شوید. اما در هر صورت جراحی‌هایی مثل آب مروارید، قرنیه، لیزیک، گلوکوم و … می‌تواند با آسیب به عضله یا اعصاب چشم افتادگی ایجاد کنند. · دیستروفی عضلانی اگر ژن معیوبی از بدو تولد باعث دیستروفی عضلانی (OPMD) شود ممکن است پتوز را ایجاد کند. این اختلال با آسیب به عملکرد برخی عضلات مشکلات بسیار زیادی به وجود می‌آورد و پتوز یکی از خفیف‌ترین آنهاست. · میاستنی گراویس ممکن است تا کنون نام این بیماری را نشنیده باشید اما یکی از مهم‌ترین عوامل پتوز در جوانی همین بیماری است. این بیماری خود ایمنی بر عملکرد اعصاب و ماهیچه‌ها تاثیر می‌گذارد و حتی در پی آن ممکن است در طول روز افتادگی را با نوسان مشاهده کنیم.

روش‌های متعددی برای درمان افتادگی پلک وجود دارد که هر کدام از آنها معایب و مزایای خاص خود را دارند. اصلی‌ترین روش برای درمان این عارضه جراحی است که به دلیل عوارض و دوران نقاهت خود در اولویت قرار ندارد. روش‌های غیر جراحی مثل تزریق ژل، تزریق چربی، هایفوتراپی و … با استفاده از تجهیزات به روز پزشکی قادرند بدون ایجاد عارضه خاصی پتوز را درمان کنند. با این وجود در برخی موارد روش‌های غیر جراحی جوابگو نیستند و لازم است تغییرات گسترده‌ای در پلک ایجاد شود؛ بنابراین جراحی بلفاروپلاستی در چنین شرایطی توصیه می‌شود.

روش‌های متعددی برای درمان افتادگی پلک وجود دارد که هر کدام از آنها معایب و مزایای خاص خود را دارند. اصلی‌ترین روش برای درمان این عارضه جراحی است که به دلیل عوارض و دوران نقاهت خود در اولویت قرار ندارد. روش‌های غیر جراحی مثل تزریق ژل، تزریق چربی، هایفوتراپی و … با استفاده از تجهیزات به روز پزشکی قادرند بدون ایجاد عارضه خاصی پتوز را درمان کنند. با این وجود در برخی موارد روش‌های غیر جراحی جوابگو نیستند و لازم است تغییرات گسترده‌ای در پلک ایجاد شود؛ بنابراین جراحی بلفاروپلاستی در چنین شرایطی توصیه می‌شود.

بسیاری از عوامل افتادگی پلک قابل پیشگیری نیستند و تنها می‌توان پس از پتوز آنها را درمان کرد. به عنوان مثال افتادگی پلک در کودکان و نوزادانی که از بدو تولد با این عارضه مواجه‌ند بی معنی است؛ در این موارد تنها باید در اولین فرصت به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید و بهترین روش درمانی را به کار ببرید. علاوه بر این حوادث و بسیاری از مشکلات عصبی قابل پیشگیری نیستند و تنها راه حل موجود درمان عارضه است. اما افزایش سن و چروک شدن پوست که یکی از شایع‌ترین عوامل پتوز است، با سبک زندگی سالم، روتین‌های پوستی سالم و استفاده از کرم‌های مخصوص تا حدی قابل پیشگیری است.