چگونگی تشکیل اقیانوس‌ها

دانشمندان معتقدند که پوسته و بخشی از گوشته سخت شده زمین روی بخش خمیری گوشته در حال حرکت است،این حرکت ناشی از جابه‌جایی‌های عمودی مجموعه‌های داغ ماگمایی است که در داخل گوشته زمین حرکت می‌کند که در علم زمین‌شناسی به عنوان پلمپ‌های ماگمایی شناخته می‌شود؛ این پلمپ‌ها از اعماق زمین به دلیل تغییر دما بالا می‌آید و به سطح زمین نزدیک می‌شود.

هنگامی که مواد مذاب به سطح زمین نزدیک می‌شود، به پوسته قاره‌ها فشار می‌آورد و شکاف‌های زاویه‌داری ایجاد می‌کند که سه شکاف اصلی با زاویه ۱۲۰ درجه ایجاد می‌شود.شکاف خوردن قاره همراه با فعالیت‌های آتش‎‌فشانی خواهد بود که نتیجه آن، ثابت ماندن یک شکاف و باز شدن دو شکاف دیگر می‌شود؛ یعنی قاره ناگهان شکاف خورده و دره کافتی عمیق و طولانی به عنوان سلول اولیه شکل‌گیری اقیانوس ایجاد می‌شود.

در این هنگام مواد مذاب بالا می‌آید و به مرور دو لبه جدا شده قاره از یکدیگر دور می‌شود که به موجب آن، وسط دره باز شده و به صورت یک نوار و زنجیره تا کیلومترها داخل قاره ادامه دارد.باز شدن شکاف قاره‌ها، موجب ایجاد دریای عمیق و بسیار طولانی می‌شود که از لحاظ عرض زیاد پهناور نیست؛ اما به مرور زمان با دور شدن دو قسمت قاره از یکدیگر، دریای طولانی گسترش می‌یابد و تبدیل به اقیانوس می‌شود.

آب همهٔ اقیانوس‌ها شور است و علت آن ورود آب رودخانه‌ها به آن‌ها است. بخشی از این آب‌ها هنگامی که در رودها جریان دارند از سنگ‌های بستر رودها نمک در خود حل می‌کنند. اما این نمک کند چندان نیست که آب رودها شورمزه شود، ولی همین رودها میلیون‌ها سال است که نمک به اقیانوس‌ها می‌برند و در تمام این سال‌ها مقداری از آب اقیانوس بخار شده و نمک به جای گذارده و قرن به قرن آب اقیانوس‌ها شورتر شده است. در اقیانوس‌ها کانی‌های دیگر هم وجود دارد و برخی برآوردها حاکی از وجود ۸۳۰ میلیون تن طلا در اقیانوس جهانی است که بهره‌برداری از این کانی‌ها البته با دشواری زیادی روبروست. حجم مواد غذایی به دست آمده از اقیانوس‌ها بسیار زیاد است که بیشتر آن را ماهی‌ها تشکیل می‌دهند و میگو و خرچنگ و صدف‌ماهی خوراکی نیز از آن جمله هستند. روغن نهنگ، اسفنج، و مروارید از دیگر کالاهای به دست آمده از اقیانوس‌ها است. در اقیانوس‌ها رودهای بسیار عظیم وجود دارند که به آن‌ها جریان دریایی می‌گویند. برخی از این جریان‌ها گرم و بعضی سردند. این جریان‌ها بر آب و هوای سرزمین‌های پیرامون تأثیر بسیاری دارند. امروزه اقیانوس‌ها و دریاهای جهان شاهراه‌های بسیار عظیمی به‌شمار می‌روند و در سراسر این آب‌ها کشتی‌های باری و مسافری پیوسته کالا و مسافر حمل و نقل می‌کنند