سازهای اصیل ایرانی

به طور کلی ساز‌های مورد استفاده در ایران را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد: ساز‌های مورد استفاده در موسیقی دستگاهی ایران ساز‌های مورد استفاده درموسیقی نواحی ایران در ادامه به معرفی کلیه‌ی ساز‌های مورد استفاده در موسیقی دستگاهی ایران پرداخته شده است. برگرفته از: کتاب سازشناسی ایرانی از ارفع اطرایی و محمدرضا درویشی منبع:سایت ستاره

تار تار از ساز‌های زهی مضرابی مقید است که در ساخت آن از چوب، پوست، استخوان، زه و فلز استفاده شده و طول آن حدود ۹۵ سانتی‌متر است. نوازنده، تار را در حالت نشسته به صورت افقی روی ران پا قرار می‌دهد و با مضرابی که در دست دارد به سیم‌ها زخمه می‌زند. تار ایرانی شامل ۶ سیم از جنس فلز است که معمولا سیم‌های اول و دوم باهم و سیم‌های سوم و چهارم هم باهم کوک می‌شوند. سیم پنجم همصدای سیم‌های اول و دوم و سیم ششم یک اکتاو بم‌تر از سیم‌های اول و دوم کوک می‌شود. وسعت معمول صدای تار نزدیک به سه اکتاو بوده و نت نویسی تار با کلید سل خط دوم است.‌ اجزای تشکیل دهنده ساز تار: کاسه‌ی طنینی -پوست-خرک-دسته-سرپنجه-گوشی‌ها شیطانک-دستان‌ها-سیم گیر

سه تار از ساز‌های زهی مضرابی مقید است که در ساخت آن از چوب، فلز و زه یا نخ نایلون استفاده می‌شود. سه تار را از خانواده تنبور دانسته‌اند، ولی امروزه به ساز تار نزدیک‌تر است. نوازنده، سه تار را در حالت نشسته به صورت افقی روی ران پا قرار می‌دهد و سر انگشتان دست چپ را در طول دسته روی دستان‌ها حرکت می‌دهد. سه تار را به علت سبکی وزن، ایستاده هم می‌توان نواخت. سه تار دارای ۴ سیم فلزی با ضخامت‌های مختلف است. می‌گویند سیم چهارم (بم) را درویشی سه تار نواز به نام مشتاق علی شاه به آن اضافه کرده و نوازندگان قدیمی این سیم را به نام مشتاق می‌شناسند. نت‌ موسیقی سه تار با کلید سل خط دوم می‌باشد و وسعت معمول صدای سه تار نزدیک به سه اکتاو می‌باشد. اجزای تشکیل دهنده ساز سه تار: کاسه‌ی طنینی-صفه رو-خرک-دسته-سرپنجه-گوشی‌ها شیطانک-دستان‌ها-سیم گیر

بربط (عود) از دیگر آلات موسیقی ایرانی بربط است. بربط را در زبان عربی عود می‌نامند. از ساز‌های زهی مضرابی مقید است که در ساخت آن از چوب، زه یا نایلون و استخوان استفاده می‌شود. عود یکی از مهم‌ترین و معمول‌ترین ساز‌های قدیم ایران است. دارای ۱۰ وتر است که دو به دو باهم همصدا کوک می‌شوند. وسعت معمول صدای بربط نزدیک به دو اکتاو می‌باشد و با کلید سل خط دوم و گا‌ها باکلید فا خط چهارم نت نویسی می‌شود. اجزای تشکیل دهنده ساز عود: کاسه‌ی طنینی-صفه رو-پل-خرک و سیم گیر-دسته سرپنجه-گوشی‌ها-شیطانک

سنتور سازی است به شکل ذوزنقه متساوی الساقین و زهی مضرابی مطلق. در ساخت آن از چوب و فلز استفاده می‌شود. این ساز را نشسته در حالی که ضلع بزرگتر آن به صورت افقی در مقابل نوازنده قرار دارد، نواخته می‌شود. نوازنده آن را با دو مضراب چوبی می‌نوازد. برای ساخت سنتور از چوب‌های محکم مثل گردو آزاد و فوفل استفاده می‌شود. سنتور در اندازه‌های مختلفی ساخته ولی سنتور معمول ۹ خرک سل کوک است. سنتور دارای ۷۲ سیم است که ۳۶ سیم آن در گروه‌های چهارتایی روی ۹ خرک طرف راست قرار دارند و رنگشان زرد است و ۳۶ سیم دیگر در گروه‌های چهارتایی روی ۹ خرک طرف چپ قرار دارند و رنگشان سفید است. وسعت معمول این ساز یک نت بیشتر از سه اکتاو است و اگر از پوزیسیون چهارم استفاده شود این وسعت بیشتر هم می‌شود. سنتور دارای ۲۷ صدا در سه پوزیسیون است. نت نویسی ساز با کلید سل خط دوم حامل است. اجزای تشکیل دهنده ساز سنتور: جعبه صوتی-صفه رو-پل‌ها-خرک و مفتول روی خرک گوشی‌ها-شیطانک-سیم گیر-کلید کوک انواع سنتور سنتور معمولی سل کوک سنتور لا کوک سنتور باس سنتور کروماتیک سنتور کروماتیک بم

یکی از آلات موسیقی ایرانی، سازی است به نام قانون که به شکل ذوزنقه‌ی قائم الزاویه و از ساز‌های زهی مضرابی مطلق است. در ساخت آن از چوب، پوست، فلز، استخوان و زه استفاده می‌شود. این ساز نشسته و در حالی که ضلع بزرگتر آن روی میز یا پا‌ها به سمت نوازنده قرار دارد با دو انگشت سبابه‌ی دست راست و چپ مجهز به مضراب نواخته می‌شود. معمولا دارای ۸۲ وتر از جنس زه، ابریشم روکش دار یا نایلون است که در قسمت بم از وتر‌های فلزی روکش دار استفاده می‌شود و اکثر آن‌ها در گروه‌های سه تایی و در قسمت بم، تکی یا دوتایی با یکدیگر همصدا کوک می‌شوند. وسعت معمول صدای قانون در ایران حدود سه اکتاونیم است. نت نویسی ساز قانون روی دو حامل صورت می‌گیرد. برای حدود یک اکتاو از صدا‌های بم با کلید فا خط چهارم و بقیه با کلید سل خط دوم انجام می‌شود. اجزای تشکیل دهنده ساز قانون: جعبه صوتی-صفه رو-پوست-پرده گردان-خرک گوشی‌ها-شیطانک-سیم گیر-کلید کوک-پل

پست امروز چطور بود؟