ای انسان،جایی برای رفتن نیست

درود دوستان.به گفتمان امروز خوش اومدید.موضوع امروز در رابطه با هدف هست.پس مثل همیشه،تا انتها با من همراه باشید.

روزی آمدیم و روزی خواهیم مرد.آنچه در این بین است،زندگی نامیده میشود.اما ما چرا زیست میکنیم؟معنای زندگی چیست؟این سوال،همان سوالییست که انسان خستگی ناپذیر پاسخ آن را میجوید‌شاید پاسخ هایی از گوشه و کنار یافته باشید.شاید اولین پاسخی که به ذهن خطور کند،خوشبختی باشد.ولی خب مسیر خوشبختی چیست؟باز هم پاسخ معمول رسیدن به هدف است.من نیز پیش تر،در رابطه با هدف در زندگی صحبت کرده ام‌هدف داشتن،و رسیدن به آن هر آنچیزیست که انسان امروز در پی آن است.

ولی خب،سوال اینجاست،چرا باید به هدف رسید؟مگر همه ما،روزی نخواهیم مرد؟هر چقدر هم که زندگی ما مملو از فتوحات باشد روزی از پای در خواهیم آمد.خواهیم مرد،از بین خواهیم رفت و اهدافمان پوچ خواهند بود‌پس اصلا هدف چه معنایی دارد؟ما اگزیستانسیالیست ها به تعیین هدف برای زندگی گرایش داریم.آنچه فی نفسه پوچ است.ولی خب سوال اینجاست که این اهداف برای چه تعیین میشوند؟این اهداف معنای والایی به زیست انسان نمیدهند،صرفا هستند تا زندگی پوچ نباشد.صرفا یک تسکین هستند.ولی بازهم این سوال مطرح میشود که چرا باید در زندگی پی هدف رفت؟هر چقدر هم که اهداف بزرگ باشند،باز هم انسان دلیل منطقی ای برای پی هدف رفتن ندارد.

این،پاسخی سنگین است که منجر به همان نتیجه ی معروف میشود:نهیلیسم.پیش تر گفتیم که درمان نهیلیسم اگزیستانسیالیسم و پی هدف رفتن است و اگر دنبال هدف رفتن بی معنی است،پس نتیجه حاصل میشود که زندگی پوچ است.اگر زندگی پوچ است،چرا خودکشی نه؟بگذارید یک قدم به عقب بازگردیم.هدف.ببینید دوستان،زندگی فی نفسه پوچ است.هر چقدر هم که اهدافمان در زندگی برایمان با ارزش باشند باز هم زندگی پوچ است.بله،من هم یک اگزیستانسیالیست هستم،ولی با حقیقت نمیتوان جنگید.ما به عنوان یک انسان نمیتوانیم نفس هستی را تغییر دهیم.فقط باید آن را در آغوش بکشیم.بله دوستان،زندگی فی نفسه پوچ است.حال،با پوچی زندگی چه کنیم؟

انسان میل عجیبی دارد که زندگی را با معما پندارد.به همین جهت،هدفی برای خویش تعیین کرده،کل زنگی اش را برای آن می کوشد.او هویت اش را در گرو یک هدف میبیند.نکته اینجاست این مسیر در هر صورت به بن بست میرسد.اگر شخص به هدفش نرسد،حس میکند نا کافی است.افسردگی میگیرد و زندگی را پوچ می پندارد.اگر هم برسد،مدتی سرخوش است و پس از آن بازهم زندگی را عاری از معنا میبیند.وقتی انسان چنین زندگی را در هم تنیده با هدف میبیند،مشخص است که برای رسیدن به هدف هر کاری میکند.یکی از این اقدامات،تلاش مضاعف است.انسان،از امروزش میگذرد تا به هدفی والاتر برسد.به عبارتی،امروزش را سرمایه گذاری میکند.به تعبیر هایدیگر،انسان یک(not yet)است.هنوز نه.انسان در هنگام مواجه شدن با بسیاری اتفاقات زندگی اش تنها یک پاسخ دارد:هنوز نه.از غذایم لذت ببرم؟فردا آزمون مهمی دارم،پس هنوز نه.از دیدن فیلم لذت ببرم؟فردا با شخص مهمی قرار دارم،پس هنوز نه.از بودن با خانواده لذت ببرم؟فردا باید سرکار برم،پس هنوز نه.انسان در چنین شرایطی،در پاسخ به سوال پس کی؟پاسخ میدهد پس از تحقق هدف‌

اما نکته اینجاست که پس از هدف وجود ندارد.هایدیگر میگوید انسان یک پرونده ی نامختوم است.اگر هزاران هزار سال هم زندگی کنیم،باز هم هدفی برای تحقق هست.کاری برای انجام دادن،پولی برای درآوردن،حرفی برای زدن،کتابی برای نوشتن و غیره و غیره.هرچقدر هم که انسان زیستن را به تعویق بیندازد و بگوید اول هدف بعد زیستن،هیچگاه به آن نقطه ی بعد از هدف نخواهد رسید.چنین دیدی به زندگی،صرفا دویدن روی تردمیل است.

ببینید،زندگی را نمیتوان سرمایه گذاری کرد.نمیتوان گفت من امروز زندگی نمیکنم،در عوض بعد از فلان زمان بیشتر و با کیفیت تر زندگی خواهم کرد.چنین چیزی ممکن نیست چرا که آنروز خوب و رویایی هیچگاه فرا نخواهد رسید.هویت در چنگال هدف دیدن،پوچ است و پوچ خواهد ماند.پس از رواقیون،به خصوص سنکا می آموزیم:(ای انسان،جایی برای رفتن نیست).هدفی برای تحقق وجود ندارد.کاری برای انجام دادن نیست،حرفی برای زدن نیست،جایی برای فتح کردن نیست،شخصی برای شگفت زده کردن نیست.زندگی هر آنچه که هست همینجاست،در سینه ی آدمی‌.زندگی،ثروتمند ترین فرد جهان بودن نیست.زندگی،مشهور ترین فرد جهان بودن نیست.زندگی،بودن با زیبا ترین دختر جهان نیست.زندگی،دکتر و مهندس و چنین عناوین دهن پر کنی بودن نیست.زندگی،زیستن است.زندگی همینجاست.زندگی لذت بردن از یک غذای خوشمزه است.زندگی،لذت بردن از تنهایی است.زندگی،معاشرت با شخصیست که معاشرت با او لذت بخش است.زندگی درست همینجاست و هر آنچه فراتر از این،طعمه است.کسی که در تنهایی خویشتن شاد نباشد،با تحقق هیچ هدفی نیز شاد نخواهد بود.پس ای انسان،بشو آنکه هستی!همان چیزی باش که بودن و زیستن آن لذت بخش است.به جای گشتن در پی خودت در اثنای اهدافی که به تو تحمیل کرده اند،به جای پرداختن به خارج از خود،به خویشتن بپرداز.به همان زندگی نازیسته ای که میخواهد سینه را بشکافد و بیرون بزند.همان حسی که عاشقانه امروز را دوست دارد.به جای دور ریختن امروز هایی که میشد زیستشان در راه هدفی که هیچگاه محقق نخواهد شد،همین لحظه،همان باش که هستی.انسان بودن به فتح کردن نیست.پس فراموش نکن،ای انسان،جایی برای رفتن نیست.

شاید یکی از دلایلی که جامعه ی امروز دچار پوچیست،همان باشد که انسان برای هدفش بیشتر از خویشتن ارزش قائل است.مثلا هزار سال پیش کسی بیست سال از زندگی اش را آتش نمی زد تا پزشک شود.در آن دوره دید به زندگی غالبا این بود که باید در این دنیا پرهیزگار بود تا در دنیایی دیگر سعادتمان دهند.چون میمیریم،نباید در این دنیا خود را به آب و آتش بزنیم.من با چنین دیدگاهی موافق نیستم ولی همانطور که گفتم،این دید باعث میشود انسان هر روزش را زندگی کند.در حالیکه انسان امروز گمان میکند انسان بودن صرفا این است که هدفی محقق کنیم

خب،ممنون از اینکه امروز هم تا انتها با ما همراه بودید.خوشحال میشم نظراتتون رو بخونم.تا گفتمانی دیگه،خرد یار و نگهدارتون