مهم ترین اثار تاریخی ایران

1-    جغازنبیل – استان خوزستان جغازنبیل از مهمترین آثار باستانی ایران است که در سال 1358 در فهرست آثار ملی به ثبت جهانی یونسکو رسید. این سازه باستانی در جنوب غربی ایران در استان خوزستان و در شهرستان شوش واقع شده است. خاور شناسان چغازنبیل را نخستین ساختمان مذهبی ایران می دانند. جامعه بین المللی برای آن ارزش استثنائی و جهانی قائل است. این سازه ارزشمند در حدود 1250 قبل از میلاد ساخته شده است و قدمتی در حدود 3000 سال دارد. چغازنبیل اثر ارزشمندی است که سمبل هنر و معماری ایلامی است.

-    تخت جمشید – استان فارس تخت جمشید از معروف ترین سازه های باستانی ایران است. این سازه زیبا و عظیم در استان فارس در 10 کیلومتری مرودشت و 57 کیلومتری شیراز قرار دارد. در سال 518 پیش از میلاد، تعداد زیادی از هنرمندان، مهندسان و معماران جهان از تمام دنیا فرا خوانده شدند تا به دستور "داریوش اول" یکی از مهمترین آثار جهانی ایران که به ثبت جهانی یونسکو هم رسیده است ساخته شود. ساخت این سازه تا دوره "خشایارشا" و "اردشیر اول" ادامه داشت. تخت جمشید، پارسه، پرسپولیس، هزار ستون، پرسه پلیس و چهل منار همه از اسامی پایتخت تشریفاتی و پادشاهی ایران در زمان امپراتوری هخامنشیان بوده است. این مکان حدود 50 سال مرکزی برای برگزاری مراسم آئینی و جشن ها به ویژه نوروز بوده است.

-    بیستون – استان کرمانشاه سنگ نوشته بیستون بزرگ ترین سنگ نوشته جهان و نخستین متن شناخته شده ایرانی است که متعلق به دوره هخامنشیان است. این اثر تاریخی ارزشمند و محوطه بیستون که به ثبت جهانی هم رسیده از مهم ترین آثار تاریخی است شرح متن این سنگ نوشته مربوط به شرح پیروزی داریوش بزرگ بر گوماته مغ و به بند کشیدن یاغیان است.این اثر ارزشمند که در سال 1385 به عنوان هشتمین اثر باستانی ایران به ثبت جهانی یونسکو رسیده است در غرب کشور و استان کرمانشاه در 30 کیلومتری شهر کرمانشاه واقع شده است. در دامنه کوه بیستون رازهای بسیاری پنهان است از فرهاد تراش گرفته تا مجسمه هرکول و کتیبه گودرز.

-    میدان نقش جهان – استان اصفهان میدان نقش جهان یا میدان امام اصفهان که تا پیش از انقلاب اسلامی میدان شاه نامیده می شد در قلب شهر اصفهان واقع شده است. این میدان مستطیل شکل که میدان اصلی شهر است چهار بنای تاریخی و تعداد زیادی حجره را در دل خود جای داده است. نقش جهان در دوره تیموریان ساخته شد اما در دوره شاه عباس اول گسترش یافت و به شکل کنونی رسید. این اثر زیبا و ارزشمند که هر ساله گردشگران متعددی از کشور های مختلف برای دیدن آن وارد اصفهان می شوند در بهمن 1313 در لیست آثار ملی ایران ثبت شد و در سال 1358 از نخستین آثاری بود که همزمان با تخت جمشید و جغازنبیل به ثبت جهانی یونسکو رسید.

5-    پاسارگاد – فارس پاسارگاد پنجمین اثر ثبت شده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است. این اثر در سال 1383 در چین به علت دارا بودن شاخص های فراوان با اکثریت آرا به ثبت جهانی رسید. این سازه ارزشمند که از دوره هخامنشی به جای مانده است آرامگاه کوروش کبیر است که از پادشاهان بزرگ و مردان محبوب ایران است. این مجموعه شامل ساختمان های متعددی مانند آرامگاه، مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی، کاخ دروازه، آرامگاه کمبوجیه و چندین ساختمان دیگر است. پاسارگاد در استان فارس و در 130 کیلومتری شهر شیراز واقع شده است.

-    سازه های آبی شوشتر – خوزستان سازه آبی شوشتر که شهری افسانه ای است در استان خوزستان و در شهر شوشتر واقع شده است. این اثر ارزشمند در دوره هخامنشیان ساخته شد و سپس ساسانیان برای آن که از نیروی محرک آب بیشترین  بهره را ببرند در یک مجموعه عظیم آسیاب ها، آبشارها و کانال هایی مرتبط به هم ساختند. این سازه عظیم از بزرگ ترین و ارزشمندترین مجموعه های صنعتی در دنیا شناخته می شود و از سوی سازمان یونسکو "شاهکار نبوغ و خلاقیت" نامیده می شود و به عنوان دهمین اثر باستانی ایران در سال 1388 به ثبت جهانی یونسکو رسیده است. همچنین این اثر در سال 1377 به ثبت آثار ملی ایران رسید.

7-    کاخ گلستان - تهران کاخ زیبا و ارزشمند گلستان با قدمتی بیشتر از 440 سال در قلب تهران واقع شده است. این کاخ تاریخی در دوره صفویه ساخته شد و طی سال ها توسط پادشاهان مختلف تغییرات زیادی در آن به وجود آمده است. سال ها پادشاهان متعددی در کاخ گلستان زیسته اند، در آن تاجگذاری کرده اند و حکمرانی خود را آغاز کرده اند. در سال 1392 این اثر ارزشمند به ثبت جهانی یونسکو رسید. 

-    شهر سوخته – استان سیستان و بلوچستان شهر سوخته با قدمتی بیش از 5000 سال از قدیمی ترین شهرهای دنیا است. این شهر باستانی که در استان سیستان و بلوچستان واقع است در فاصله 120 کیلومتری شهر زابل قرار دارد.  در سال 1393 شهر سوخته در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت. این شهر باستانی و ارزشمند به دلیل آتش سوزی که در دوره زمانی بین سال های 3200 تا 2750 قبل از میلاد رخ داد به شهر سوخته شهرت یافت. 

-    تخت سلیمان - آذربایجان غربی مجموعه پر رمز و راز تخت سلیمان زادگاه زرتشت بوده است و بیننده را با پنج دوره تاریخ تمدن بشری در ایران آشنا می کند. در دوره پیش از اسلام مجموعه تخت سلیمان بزرگ ترین مرکز مذهبی، آموزشی و اجتماعی بوده است. این اثر تاریخی که به دوره هخامنشیان تعلق دارد در دل خود آثار و بناهای ارزشمندی از دوره اشکانیان ساسانیان و ایلخانیان جای داده است.  تخت سلیمان که در استان آذربایجان شرقی و در 45 کیلومتری شهر تکاب قرار دارد به ثبت جهانی یونسکو رسیده است. یکی از چشم نوازترین صحنه هایی که در اطراف آن می توان یافت چشمه ای است که آب آن از 120 متری سطح زمین نشات می گیرد این چشمه وسیع را نمی توان دریاچه نامید چرا که رودی به آن نمی ریزد.