اتک ان تایتان یک شاهکار و حقیقت هایی که ایسایاما نمایان کرد

اتک ان تایتان چرا یک شاهکار نامیده شد؟

۱) دیوارها؛ سنگ‌هایی که انسان را محافظت نمی‌کنند، فقط ذهنش را محدود می‌کنند دیوارهایی که مردم را احاطه کرده‌اند، فقط یک نقشه دفاعی نیستند؛ آن‌ها چیزی شبیه یک سپر روانی هستند که انسان پشت آن احساس بی‌گناهی می‌کند. دیوارها همان بهانه‌ای‌اند که به انسان اجازه می‌دهد سال‌ها بدون پرسیدن هیچ سؤال بزرگی زندگی کند: «چرا وجود داریم؟»، «دشمن واقعی کیست؟»، «آیا واقعاً زندانی هستیم یا فقط عادت کردیم؟» درون دیوارها، زندگی ساده است. نقش‌ها مشخص‌اند. دشمن واضح است. و این وضوح، برای ذهن انسان مثل آرام‌بخش عمل می‌کند. درواقع اگر دقیق نگاه کنیم، دیوارها بیشتر از اینکه مردم را محافظت کنند، مردم را تعریف می‌کنند. آن‌ها مرزهای فکری، فرهنگی و ترس‌ها را شکل می‌دهند. مردم یاد می‌گیرند که جهان را همان‌طور ببینند که دیوارها اجازه می‌دهند. این یعنی دیوارها فقط بیرون انسان نیستند؛ درون انسان هم کشیده می‌شوند. به همین دلیل لحظه سقوط دیوارها، یک فاجعه صرف نظامی نیست— فروپاشی بزرگ‌ترین دروغ جمعی انسان است. فروپاشی تصوری که سال‌ها حافظ آرامش روانی یک جامعه بوده. و چیزی که بعدش می‌ماند، نسلی است که باید بدون این دروغ زندگی کند… و این سخت‌تر از مقابله با هر تایتانی است.

۲) ارن؛ کودکی که حس کرد چیزی در جهان اشتباه است اما زبان گفتنش را نداشت رن از همان ابتدا متفاوت بود، نه زیرا شجاع‌تر بود یا قدرتمندتر؛ بلکه چون نمی‌توانست با واقعیتِ ساختگی‌ای که بقیه پذیرفته بودند کنار بیاید. او از کودکی در درونش نیرویی داشت که نمی‌فهمید چیست: ترکیبی از خشم، سؤال و یک اشتیاق غریزی برای شکستن نظم. ارن حتی قبل از دیدن تایتان‌ها، از دیوارها متنفر بود. این یعنی نارضایتی او عمیق‌تر از ترس‌های فیزیکی بود. او از یک چیز می‌ترسید: این‌که کل زندگی‌اش دروغ باشد. این‌که همه چیز از قبل تعیین شده باشد. این‌که هیچ راهی برای «شدن» وجود نداشته باشد. او آزادی را می‌خواست، اما نه آزادی فیزیکی— آزادی معنایی. آزادیِ اینکه بداند چرا وجود دارد. اما چون کودک بود، این نیاز را به شکل نفرت بروز می‌داد. او می‌دانست دنیا اشتباه است، اما نمی‌دانست چطور درستش کند. و این سردرگمی همان بذری شد که بعدها تبدیل شد به تصمیم‌هایی که جهان را می‌لرزاند. ارن به‌دنبال آزادی نبود؛ به‌دنبال معنا بود. و این خطرناک‌ترین نوع آزادی‌خواهی است.

۳) آزادی؛ یک هدیه نیست، یک مسئولیت فاجعه‌آور است در دنیای واقعی هم مردم آزادی را رمانتیک می‌کنند. اما AOT بی‌رحمانه نشان می‌دهد که آزادی همیشه با یک چیز همراه است: واقعیت تلخ. وقتی ارن برای اولین‌بار بیرون را دید، متوجه شد آزادی به‌معنای خوشبختی نیست. آزادی یعنی اینکه هیچ‌کس جلوتر از تو راه را هموار نکرده. آزادی یعنی راهی وجود ندارد مگر اینکه خودت بسازی. و ساختن راه یعنی اشتباه کردن، زمین خوردن، نابود کردن چیزهایی که دوست داری. آزادی در AOT شبیه شمشیری است که اگر آن را برداری، دیگر نمی‌توانی زمینش بگذاری. چون در لحظه‌ی گرفتنش قبول کرده‌ای که مسئول تمامی تبعات هستی. و این همان جایی است که بیشتر انسان‌ها عقب می‌کشند. نه از ترس دشمن، نه از ترس مرگ— بلکه از ترس اینکه مبادا انتخابی کنند که آینده را تباه کند. ارن آزاد شد، اما نه به‌عنوان یک انسان رها؛ بلکه به‌عنوان کسی که هیچ پناهی ندارد. کسی که اگر اشتباه کند، هیچ دیواری برای سرزنش کردن باقی نیست. فقط خودش است… و جهان.

۴) بیرون از دیوارها؛ جهانی وسیع‌تر، اما هزار برابر سنگین‌تر وقتی مرزها بالاخره شکسته می‌شود، مردم انتظار دارند بیرون یک رؤیا باشد. و همین‌جاست که AOT ضربه می‌زند. بیرون نه رؤیا است، نه رهایی— یک تاریخ دیگر است. یک درد دیگر. یک نفرت دیگر. آن‌ها می‌فهمند قربانی تنها نیستند، اما این «همدردی» اصلاً آرامش‌بخش نیست. چون همراه با آن می‌آید مسئولیت جدید: حالا باید تصمیم بگیرند با جهانی که صدها سال در حال جنگ بوده چگونه روبه‌رو شوند. آزادی یعنی دیدن حقیقت. و حقیقت همیشه بی‌رحم است. حقیقت یعنی: – درد تو استثنا نیست – زخم تو منحصر به فرد نیست – دشمن تو قهرمان داستان خودش است – و هیچ‌کس نمی‌داند حق واقعی با کیست در این لحظه، آزادی تبدیل به چیزی می‌شود که مردم را در برابر تاریخ مسئول می‌کند. این سخت‌تر از زندگی پشت دیوار است. پشت دیوار بهانه داری؛ بیرون از دیوار، دیگر هیچ بهانه‌ای باقی نیست.

۵) بزرگ‌ترین ترس انسان؛ انتخاب کردن، نه مبارزه کردن تایتان‌ها ترسناک‌اند. اما آنچه AOT می‌گوید این است که تایتان‌ها ترسناک‌ترین چیز جهان نیستند. ترسناک‌تر از آن‌ها این است: حق انتخاب. وقتی تو مجبور به یک مسیر هستی، راحتی. هر اتفاقی بیفتد، می‌گویی: «چاره‌ای نداشتم.» اما وقتی انتخاب داری، هر نتیجه‌ای بخشی از وجود توست. تو مسئولش می‌شوی. و این مسئولیت، باری است که هر انسانی نمی‌تواند حملش کند. انتخاب یعنی: – می‌توانستی راه دیگری بروی – می‌توانستی فرد دیگری بشوی – و اگر اشتباه کردی، مسئولش تو بودی برای همین انسان‌ها اغلب ترجیح می‌دهند مجبور باشند تا آزاد. چون آزادی یعنی هیچ‌چیز پشتت نیست— نه دیوار، نه تقدیر، نه دشمن. فقط «تو». همین خودت. و این برای بسیاری از انسان‌ها وحشتناک‌تر از هر هیولایی است.

۶) ارن؛ کسی که از آزادی نترسید و در مقابلش خرد شد رن از آن مدل انسان‌هایی است که وقتی به حقیقت می‌رسد، نمی‌تواند چشمش را ببندد. او نه‌تنها دیوارها را شکست، بلکه توهمات درونی خودش را هم شکست. و نتیجه‌اش این شد که مجبور شد تصمیم‌هایی بگیرد که هیچ انسانی نمی‌تواند بدون له شدن از آن عبور کند. ارن نه قهرمان است، نه ضدقهرمان— او انسانی است که آزادی را تا آخرین حدش دنبال کرد. و این همان چیزی است که او را از باقی شخصیت‌ها متمایز می‌کند. او وقتی فهمید که آزادی یعنی مسئولیت انتخاب‌های هولناک، پای پس نکشید. حتی وقتی می‌دانست بهای آن، تنهایی مطلق، نفرت جهان و تبدیل شدن به چهره‌ی یک فاجعه است. او آزادی را پذیرفت، ولی آزادی او را خرد کرد. و این دقیقاً همان حقیقتی است که AOT می‌خواهد نشان دهد: هیچ انسانی بدون آسیب، از مسیر آزادی نمی‌گذرد.

۷) پایان؛ جایی که آزادی از یک شعار، تبدیل به یک سؤال فلسفی می‌شود پایان AOT بحث‌برانگیز است، اما دلیلش این نیست که تلخ است؛ دلیلش این است که صادقانه است. این پایان می‌پرسد: «آزادی یعنی چه؟» «کسی که همه‌چیز را برای آزادی فدا می‌کند، واقعاً آزاد می‌شود؟» «آیا آزادی هدف است، یا فقط توجیهی برای ادامه‌ی راه؟» ارن به آزادی رسید، اما نه آن‌طور که تصور می‌کرد: او فهمید آزادی یعنی روبه‌رو شدن با انتخاب‌هایی که هرکدامشان بخشی از وجودت را از تو می‌گیرد. او فهمید آزادی همیشه پایان خوش ندارد؛ گاهی آزادی فقط یک مسیر است، و پایان مسیر، چیزی جز سکوت، خستگی و ضرورت ادامه‌ی زندگی نیست. AOT با پایانش می‌گوید آزادی یک رؤیا نیست، یک جنگ دائمی درونی است. جنگ با ترس، شک، پشیمانی و حقیقت.

۸) نتیجه نهایی؛ انسان‌ها پشت دیوار نمی‌مانند چون زندانی‌اند… چون امن است این خلاصه تمام پیام AOT است: انسان‌ها از زندان متنفر نیستند— از انتخاب آزاد می‌ترسند. امنیت دروغین، فرمان‌برداری کور، ترس از حقیقت، این‌ها راحت‌اند. آزادی اما درد دارد. آزادی یعنی دیدن چیزهایی که دوست نداری ببینی. آزادی یعنی قبول کنی که تو مسئول زندگی‌ات هستی. و این برای بسیاری از مردم سخت‌تر از زندگی پشت دیوار است. ارن تنها کسی بود که تا آخرین حد ممکن پیش رفت. او پذیرفت که اگر آزادی می‌خواهد، باید آماده باشد که بهای آن را بدهد— حتی اگر آن بها، همه‌چیز باشد. و همین است که AOT را از یک داستان اکشن، تبدیل می‌کند به یکی از سنگین‌ترین تراژدی‌های فلسفی: داستان اینکه چگونه انسان برای آزادی می‌جنگد، و چگونه آزادی، او را به‌عنوان یک انسان، نابود می‌کند.