ماندانا و کوروش

ماندانا هنگامی که تازه به سن ۱۸ سالگی رسیده بود، کوروش را بدنیا آورده و خود کوروش نیز، در هنگام مرگ او، مرد نسبتاً جوانی بوده‌است. به گفتهٔ هرودوت، کوروش نسب شاهانه داشته‌است. به‌جز کتزیاس، دیگر نویسندگان یونانی، ماندانا دختر آستیاگ را مادر کوروش دانسته‌اند و گزارش داده‌اند که کوروش حاصل ازدواج کمبوجیه و ماندانا است.

ماندانا یا ماندانای مادی (زاده حدود ۶۰۰ پ. م) یک شاهدخت مادی بود که بعدها به همسری کمبوجیه شاه انشان (پادشاهی هخامنشی) درآمد و ملکه او شد. وی مادر کوروش، شاهنشاه ایران و مؤسس شاهنشاهی هخامنشی است. به گفته هرودوت، کمبوجیه شاه نبود بلکه مردی از «خانواده‌ای خوب» بود که با ماندانا دختر آستیاگ ازدواج کرده بود.

شهبانو ماندانا (که بانویی کورد بود)مادر کوروش نخستین زنی است که تاریخ ایران از وی یاد کرده است. همسر شخصی فارس یا پارسی وهمچون او ایرانی. وی دختر آستیاک، واپسین پادشاه ماد(اولین شاهنشاهی جهان) است.ماندانا همسر کمبوجیه پارسی شد. به روایت هرودوت، آستیاک دختر خود ماندانا را به کمبوجیه داد. کمبوجیه از خانواده‌ای پارسی و فرمانبردار بود که شاه ماد او را از یک مادی، دست کم، بی‌زیان‌تر می‌دانست، به ویژه که کمبوجیه شخصی ملایم و آرام بود.

ایشتوویگو پدر ماندانا و برادر آمیتیس بود. ماندانا با کمبوجیه یکم ازدواج کرد که حاصل این ازدواج تولد کوروش دوم یا کوروش بزرگ بود. کوروش در ۵۵۰ پیش از میلاد علیه سلطنت پدربزرگش شورش کرد و او را از سلطنت خلع کرد.