اختلالات شخصیتی رو بهتر بشناس

👧🏼اختلالات شخصیت را نباید به‌عنوان برچسب یا نقص دید،بلکه باید آنها را به مثابه الگو های پایداری دانست که از ترس ،رنج و دفاع های دوران کودکی شکل گرفته‌اند. هریک از این الگو ها زمانی پاسخی هوشمندانه برای بقا بوده‌اند -مثل بی‌اعتمادی پارانویید در برابر ناامنی ،یا کنترل وسواسی در محیط های غیر قابل پیش بینی . اما وقتی این پاسخ ها عادت های ناخودآگاه بدل میشوند،فرد را از انعطاف ،لذت و ارتباط اصیل باز میدارند.

😠پارانوئید: تعریف و تظاهرات ؟الگوی پایداری از بی‌اعتمادی و بدگمانی نسبت به دیگران ،فرد گفته ها و رفتار معمول را تهدید آمیز می‌بیند و در روابط همیشه درحال دفاع است. انتقاد را حمله میداند ،محبت را فریب و فاصله را امنیت. باور مرکزی:دیگران علیه من هستند ،اگر حواسم نباشد ،آسیب میبینم. دفاع‌های روانی: فرافکنی (نسبت دادن احساس خصومت یا بی‌اعتمادیه خود به دیگران) عقلانی سازیه بدگمانی. زمینه ها و همراهی‌ها:ریشه در نا ایمنی،تحقیر یا خیانت های گذشته دارد و اغلب با اظطراب یا افسردگی همراه است . پیامد ها: روابط فرساینده ،انزوا،و درگیری های شغلی یا خانوادگی ناشی از سوءظن همیشگی . 🗣درمان موجه: ·برای خود فرد/تمرین پرسیدن به جای فرض کردن و جست‌وجوی شواهد عینی. ·برای اطرافیان/ارتباط شفاف، بدون ابهام یا شوخی دوپهلو و حفظ ثبات و پیش‌بینی پذیری.

🙁اسکیزوئید: تعریف و تظاهرات ؟الگوی پایدار از گسست عاطفی ،کناره‌گیری از روابط. ترجیح به تنهایی ،عدم ابراز هیجانات و بی‌تفاوتی نسبت به تمجید انتقاد دیگران .فرد معمولاً در دنیای درونی خود پناه میگیرد و از تماس هیجانی پرهیز می‌کند. باور مرکزی:به دیگران نیاز ندارم ،تنهایی امن تر است. دفاع‌های روانی:خیال پردازی خود گرایانه ،جداسازی عاطفی ،و انکار نیاز به دلبستگی یا خودبسندگی دفاعی. زمینه ها و همراهی‌ها:اغلب با والدینی سرد،منتقد، بی پاسخ نسبت نیاز های هیجانی رشد می‌کند و با افسردگی و انزوا همراه است. پیامد ها:فقدان روابط صمیمی ،دشواری در بیان نیاز و لذت؛عملکرد منطقی ولی بدون درگیری عاطفی. 🗣️درمان مواجهه: ·برای خود فرد/تمرین شناخت احساسات بدن(مثل تپش قلب یا انقباض عضلات) حضور تدریجی در جمع های کوچک و امن. ·برای اطرافیان/احترام به مرز ها و خلوت فرد ،ایجاد احساس امنیت بدون فشار برای صمیمیت یا تغییر.

😒خودشیفته: تعریف و تظاهرات ؟الگویی پایدار از خود بزرگ بینی و نیاز به تحسین . فرد خود را خاص ، برتر میداند، ارزش را در موفقیت ، ظاهر میجوید و احساس دیگران را نادیده می‌گیرد.در پس اعتماد بنفس ظاهری ،ترسی عمیق از بی‌ارزشی نهفته است . باور مرکزی:من خاص و برترم،اگر کامل نباشم ،هیچی. دفاع‌های روانی:انکار آسیب پذیری ،فرافکنی ضعف و همانند سازی با تصویر آرمانی از خود یا والد. زمینه ها و همراهی‌ها: اغلب در محیطی پر از تحسین افراطی،تحقیر رشد می‌کند. گاه با افسردگی ،صفات مرزی، ضد اجتماعی همراه است. پیامد ها: روابط سطحی ناپایدار، حساسیت زیاد نسبت به انتقاد ،خشم یا انزوا هنگام ناکامی و فرسودگی اطرافیان. 🗣️درمان مواجهه: ·برای خود فرد/پذیرش نقص و محدودیت ،تمرین همدلی واقعی،و جدا کردن ارزش خود از تحسین دیگران . ·برای اطرافیان/پرهیز از تحقیر یا رقابت ،تاکید بر واقعیت بدون چالش مستقیم ،حفظ مرز روشن در برابر توقعات افراطی.

😧مرزی: تعریف و تظاهرات ؟الگویی ناپایداری در هیجان ،روابط و هویت.فرد از رها شدگی میترسد و میان عشق و خشم شدید نوسان دارد. احساس پوچی،خشم ناگهانی و رفتارهای تکانشی یا خودآزارنه برای فرار از اضطراب تنهایی در او شایع است. باور مرکزی:اگر تنها بمانم نابود میشوم. دفاع‌های روانی: دوپاره سازی (دیدن دیگران به صورت کاملا خوب یا کاملا بد) فرافکنی و همانند سازی فرافکنانه. زمینه ها و همراهی‌ها:اغلب سابقه طرد، سوءاستفاده یا بی‌ثباتی عاطفی در کودکی ،هم ابتلایی با افسردگی ،اضطراب ،اختلال دوقطبی و مواد. پیامد ها: روابط شدید و ناپایدار ،تصمیمات تکانشی ، خستگی هیجانی ،و دشواری حفظ شغل یا ثبات عاطفی. 🗣️درمان مواجهه: ·برای خود فرد/یادگیری تنظیم هیجان ،شناسایی محرک های طرد،و تمرین تاخیر در واکنش های تکانشی. ·برای اطرافیان/حفظ مرز روشن ،واکنش آرام به طغیان‌ها و تاکید بر ثبات رابطه بدون درگیر شدن در نوسانات احساسی.

😔اجتنابی: تعریف و تظاهرات ؟الگوی پایدار بازداری اجتماعی و حس بی‌کفایتی همراه با ترس از طرد ،تحقیر ،فرد مشتاق ارتباط است اما از قضاوت و انتقاد می‌ترسد ،بنابراین به انزوا پناه میبرد. رفتارش محتاط،کم اعتماد و پر از اضطراب ارزیابی منفی است. باور مرکزی:میخواهم نزدیک شوم،اما اگر بشوم آسیب میبینم. دفاع‌های روانی:اجتناب ،بازداری هیجانی و عقلانی سازی ،فرافکنی اضطراب اجتماعی . زمینه ها و همراهی‌ها: اغلب در زمینه والد،محیطی انتقاد گر،شرم زا. هم ابتلایی با اضطراب اجتماعی ،افسردگی خفیف یا ویژگی های وابسته. پیامد ها:انزوای مزمن،فرصت سوزی در روابط و کار،خود ارزیابی پایین و تقویت اضطراببا اجتناب. 🗣️درمان|مواجهه: ·برای خود فرد/تمرین مواجهه‌ی تدریجی با موقعیت های اجتماعی و بازسازی باورهای ناکافی بودن. ·برای اطرافیان/حمایت آرام و بدون فشار ،تایید تلاش ها به جای نتیجه ،و پرهیز از انتقاد مستقیم.