۱۰ امپراطوری بزرگ و برتر تاریخ

در این پست به معرفی ده تا از بزرگترین امپراطوری های تاریخ و رتبه بندی آنها می پردازیم

امپراتوری های قدرتمند با ظهور و فروپاشی تمدن‌ها در طول تاریخ بشر، تأثیری ماندگار بر جای می‌گذارند. این امپراتوری‌های وسیع تأثیر عمده‌ای بر مسیرهای تجاری، شکل‌گیری فرهنگی و پیشرفت تاریخی دارند. تأثیر آنها در سراسر توسعه اجتماعی کشورها طنین انداز می‌شود و روایت جهانی را برای همیشه تغییر می‌دهد. متاسفانه امپراطوری هخامنشی ایران در رتبه ده قرار دارد ، اما این دلیلی بر ضعف امپراطوری نیست.

۱۰. امپراطوری هخامنشی ایران (۳۳۰ پس از میلاد – ۵۵۰) امپراطوری هخامنشی ایران یکی از قدرتمندترین و وسیع ترین امپراطوری های دوران باستان بود. امپراطوری پارس مساحتی معادل 5.5 میلیون کیلومتر مربع را در بر می‌گرفت. تاریخ خاور نزدیک و فراتر از آن به طور قابل توجهی تحت تأثیر این امپراطوری بود که توسط کوروش کبیر تأسیس شد. امپراطوری هخامنشی در اوج خود شامل طیف وسیعی از تمدن‌ها، زبان ها و آداب و رسوم بود و از دریای اژه تا رود سند را در بر می‌گرفت. امپراطوری هخامنشی که به خاطر شیوه‌های اداری نوآورانه‌اش بسیار مورد توجه بود، با تقسیم قلمروهای وسیع خود به استان‌هایی که هر یک توسط یک استاندار رهبری می‌شد، به طور مؤثر تنوع فرهنگی و کارایی حکومت را ارتقا داد. در سرتاسر امپراتوری، تجارت و ارتباطات با جاده وسیع و به خوبی نگهداری شده سلطنتی ایرانی آسان‌تر می‌شد. نفوذ امپراطوری هخامنشی حتی پس از سرنگونی اسکندر مقدونی در ۳۳۰ قبل از میلاد ادامه یافت. این امر بر اشکانیان و ساسانیان، دو امپراتوری ایرانی دیگر که پس از آن آمدند، تأثیر گذاشت و به گسترش دین زرتشتی و ایجاد ساختارهای اداری و تعاملات فرهنگی کمک کرد. امپراتوری هخامنشی با برجسته کردن دستاوردهای فرهنگ درخشان و ماندگار ایرانی، همچنان بخش مهمی از بافت پیچیده تمدن های باستانی است.

۹. امپراطوری روم (۴۷۶ پس از میلاد – ۲۷ قبل از میلاد) امپراطوری روم، که به عنوان یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های تاریخ در نظر گرفته می‌شود، بر توسعه تاریخ غرب تأثیری بازگشت‌ناپذیر گذاشت. در سال ۱۱۷ پس از میلاد، امپراطوری روم به حداکثر مساحت حدود ۵ میلیون کیلومتر مربع یا ۱.۹ میلیون مایل مربع رسید. آگوستوس، اولین امپراطور، و ژولیوس سزار نمادی از ظهور امپراتوری از آغاز آن به عنوان جمهوری روم است. زمان آرامش نسبی که به نام Pax Romana شناخته می‌شود، باعث پیشرفت در فناوری، توسعه فرهنگی و رونق اقتصادی در کل امپراتوری شد. امپراطوری روم حکومت خود را بر اروپا، شمال آفریقا و خاورمیانه گسترش داد و رم را به عنوان پایتخت خود برگزید. لاتین، که پیش از زبان های رومی وجود داشت، به شدت تحت تأثیر امپراطوری روم قرار گرفت و ایده‌های حقوقی آن تأثیر ماندگاری بر نظام های حقوقی معاصر داشته است. اما سقوط امپراطوری با فشار تهاجم بربرهای خارجی، جنگ داخلی و مشکلات اقتصادی همراه بود. دوران باستان کلاسیک با سقوط روم در سال ۴۷۶ پس از میلاد به پایان رسید. با این وجود، امپراطوری روم بخش عمده ای از میراث غربی و دوره ای مهم در تاریخ تمدن بشری است که اثر خود را بر هنر، معماری، سیاست و نهادهای فرهنگی بر جای گذاشته است.

۸. خلافت عباسی (۱۲۵۸-۷۵۰) خلافت عباسی، یکی از مهم‌ترین و طولانی‌ترین امپراطوری‌های اسلامی در تاریخ، از سال ۷۵۰ تا ۱۲۵۸ میلادی حکومت کرد. در سال ۷۵۰، خلافت عباسی به حداکثر مساحت ۴.۲۹ میلیون مایل مربع رسید. عصر طلایی اسلامی دوران شکوفایی فرهنگی، فکری و اقتصادی بزرگی بود که با انتخاب بغداد توسط عباسیان به عنوان پایتخت پس از سقوط خلافت اموی آغاز شد. بغداد در زمان خلفای اولیه عباسی از جمله آل مامون و هارون الرشید به عنوان مرکز علم و دانش شکوفا شد. علوم پیشرفته، ریاضیات، پزشکی و فلسفه از ترجمه و نگهداری نسخه‌های خطی یونانی، ایرانی و هندی باستان توسط کانون فکری معروف به «بیت الحکمه» بهره فراوان برده است. خلافت عباسی با گسترش تسلط خود بر بخش هایی از آسیای مرکزی، خاورمیانه و شمال آفریقا، امپراتوری چندملیتی و متنوع را پرورش داد. ترکان سلجوقی و سپس مغول ها از بیرون به این امپراطوری حمله کردند و این امپراطوری نیز باید با آشفتگی‌های داخلی و قیام‌های محلی مقابله می‌کرد. خلافت عباسی در سال ۱۲۵۸ با حمله مغولان به بغداد به پایان رسید.

۷. خلافت اموی (۷۵۰-۶۶۱) خلافت اموی که از سال ۶۶۱ تا ۷۵۰ بعد از میلاد حکومت کرد، دوره ای محوری در تاریخ اسلام بود و تأثیر عمده‌ای در توسعه اولیه جهان اسلام داشت. خلافت اموی در دوران اوج خود ۱۱ میلیون و ۱۰۰ هزار کیلومتر مربع را شامل می‌شد. بنی امیه که پس از کشته شدن حضرت علی (ع) زمام امور را به دست گرفتند، پایتخت را از مدینه به دمشق منتقل کردند. خلافت بنی امیه در سراسر شبه جزیره عربستان، شمال آفریقا، اسپانیا و بخش‌هایی از آسیای مرکزی تحت هدایت خلفای اموی، به‌ویژه معاویه اول و عبدالملک، قدرت گرفت. این گستره جغرافیایی عظیم، گسترش اسلام و گرد هم آمدن بسیاری از تمدن ها را آسان کرد که به دوره طلایی تمدن اسلامی منجر شد. اما خلافت اموی به دلیل اختلافات داخلی و ناآرامی‌های سیاسی سقوط کرد که مهمترین آن انقلاب عباسیان در سال ۷۵۰ پس از میلاد بود.

۶. دودمان چینگ (۱۹۱۲-۱۶۴۴) دودمان چینگ، آخرین سلسله امپراطوری چین تاریخ این کشور را در طول سلطنت خود شکل داد. پس از فروپاشی سلسله مینگ، سلسله چینگ توسط قبیله مانچو آیسین گیورو تأسیس شد. سلسله چینگ به اوج خود رسید و به عنوان بزرگترین و ثروتمندترین امپراطوری عثمانی دوران خود ظاهر شد. سلسله چینگ مساحتی بالغ بر ۱۳ میلیون کیلومتر مربع را در بر می‌گرفت. کینگ که به دلیل قدرت نظامی‌اش بدنام بود، مرزهای چین را تا تبت، مغولستان و آسیای مرکزی گسترش داد. با اتخاذ تکنیک‌های اداری چین، این سلسله قدرت خود را تقویت کرد و از طریق اعمال دستورات کنفوسیوس ثبات خود را حفظ کرد. پیشرفت‌های فرهنگی قابل توجهی در طول سلسله چینگ، از جمله در هنر و ادبیات حاصل شد. با این وجود، این سلسله در سال‌های پایانی خود هم به دلیل فشارهای خارجی از سوی کشورهای غربی و هم با مسائل داخلی مانند رشد جمعیت و فساد، تضعیف شد و درنهایت سقوط کرد.

۵. امپراطوری اسپانیا (قرن ۱۵ تا ۱۹) امپراطوری اسپانیا یکی از مهم‌ترین امپراطوری های تاریخ جهان است که از اواخر قرن ۱۵ تا اوایل قرن ۱۹ به اوج خود رسیده است. در عصر اکتشاف، با سفر کریستف کلمب در سال ۱۴۹۲، راه برای شروع دوره جدیدی از توسعه بین المللی امپراطوری اسپانیا هموار شد. یک شبکه استعماری عظیم و مرتبط توسط امپراطوری ایجاد شد که قاره آمریکا، فیلیپین، بخش‌هایی از آفریقا و جزایر بی‌شماری از اقیانوس آرام را پوشش می‌داد. امپراتوری اسپانیا در اوج قدرت خود بیش از ۱۸ میلیون کیلومتر مربع را اشغال کرد. امپراطوری اسپانیا فراتر از دستیابی به سرزمین های جدید، زبان، مذهب و فرهنگ را نیز شکل داد. ازجمله یک هویت دورگه متمایز در قاره آمریکا در نتیجه آمیختگی فرهنگ‌های بومی و اسپانیایی پدیدار شد. با این حال، برتری این امپراطوری بر جهان در مواجهه با مشکلات ژئوپلیتیکی، از جمله جنگ با کشورهای اروپایی رقیب و مشکلات اقتصادی، شروع به کاهش کرد. امپراطوری اسپانیا عمدتاً در قرن نوزدهم فروپاشیده بود و مستعمرات سابق آزادی خود را در یک رشته جنگ استقلال‌طلبانه در سراسر آمریکای لاتین به دست آوردند.

۴.امپراتوری عثمانی (۱۹۲۲-۱۲۹۹) امپراطوری اسلامی عثمانی که از اواخر قرن سیزدهم تا اوایل قرن بیستم بر سه قاره حکومت می‌کرد، به طور قابل توجهی شمال آفریقا، اروپای جنوب شرقی و خاورمیانه را شکل داد. تخمین زده می‌شود که امپراطوری عثمانی در اوج دوران خود ۵.۲ میلیون کیلومتر مربع وسعت داشت. امپراطوری عثمانی ملغمه‌ای از فرهنگ‌ها، مذاهب و گروه‌های قومی بود و به دلیل سبک حکومتی متنوع و اهل مدارای خود شهرت داشت. رهبران امپراطوری عثمانی در طول قرن‌های ۱۶ و ۱۷ بر منطقه عظیمی که بخش‌هایی از اروپای شرقی، آسیای غربی و شمال آفریقا را در بر می‌گرفت، حکومت می‌کردند. این امپراطوری در قرن نوزدهم به دلیل آشفتگی داخلی و فشارهای خارجی شاهد یک دوره فروپاشی بود. با پایان جنگ جهانی اول، مصطفی کمال آتاتورک با سقوط امپراطوری عثمانی، ترکیه مدرن را ایجاد کرد. کمک‌های فرهنگی، معماری و خوراک‌شناسی گسترده‌ای که امپراطوری عثمانی در مناطقی که زمانی تحت کنترل آن بود به جای گذاشت، به عنوان شاهدی بر تأثیر پایدار امپراطوری عثمانی بر جهان است.

۳. امپراطوری روسیه (۱۹۱۷-۱۷۲۱) امپراطوری روسیه که از سال ۱۷۲۱ تا ۱۹۱۷ بر تمام تاریخ اوراسیا حاکم بود، یک نیروی سیاسی عظیم و قدرتمند بود. با اصلاحاتی که توسط پتر کبیر در اوایل دهه ۱۷۰۰ انجام شد، روسیه از زیر لوای روسیه تزاری بیرون آمد و به یک قدرت مهم اروپایی تبدیل شد. در نتیجه گسترش سرزمینی امپراطوری، که از اروپای شرقی تا اقیانوس آرام را در‌بر‌می‌گرفت، یک دولت چند قومیتی و چند مذهبی ایجاد شد. امپراتوری روسیه حدود ۲۲ میلیون و ۸۰۰ هزار کیلومتر مربع وسعت داشت. امپراطوری روسیه در اواخر دهه ۱۷۰۰ تحت رهبری کاترین کبیر از نظر فرهنگی شکوفا شد و از نظر جغرافیایی گسترش یافت و موقعیت قدرت خود را در دریای سیاه و آسیای مرکزی تقویت کرد. ویژگی امپراطوری روسیه حکومت اقتدارگرا بود. ناآرامی‌های اجتماعی با تلاش‌های قرن نوزدهم برای صنعتی‌سازی و مدرن‌سازی همراه بود که در انقلاب ۱۹۱۷ روسیه به اوج خود رسید. اتحاد جماهیر شوروی ظهور کرد و سلسله رومانوف با سقوط امپراطوری به پایان رسید. میراث امپراطوری روسیه در زمین های پیچیده ژئوپلیتیک روسیه مدرن، دستاوردهای فرهنگی آن و شگفتی‌های معماری آن باقی مانده است.

۲.امپراطوری مغول (۱۳۶۸-۱۲۰۶) چنگیزخان امپراطوری مغول را در سال ۱۲۰۶ تأسیس کرد و آن را به یکی از پیوسته‌ترین و یکپارچه‌ترین سرزمین‌های امپراطوری تاریخ تبدیل کرد. امپراطوری مغول حدود ۲۳ میلیون کیلومتر مربع وسعت داشت. مغول ها از استپ‌های وسیع آسیای مرکزی شروع کردند و با سرعت رعدآسا چین، خاورمیانه و بخش‌هایی از اروپای شرقی را در نوردید و امپراطوری مغول را از اروپای شرقی تا آسیا گسترش دادند. مغول‌ها که به دلیل مهارت بی‌نظیر سوارکاری و استراتژی‌های نظامی خلاقانه‌شان مشهور بودند، با ضربات سریع سواره نظام و مهارت در تیراندازی با کمان، میدان نبرد را متحول کردند. کوبلای خان و دیگر جانشینان چنگیز خان، رشد امپراطوری را ادامه دادند و به آن کمک کردند تا در اواسط قرن سیزدهم به اوج خود برسد. تعاملات فرهنگی خارق العاده بین شرق و غرب توسط امپراطوری مغول امکان پذیر شد. مغول ها علیرغم وجهه هولناک خود به عنوان فاتح، توانایی خارق العاده‌ای در حکومت، تشویق به تساهل مذهبی و اجرای شیوه های اداری بدیع از خود نشان دادند. امپراطوری مغول سرانجام در قرن چهاردهم به دلیل درگیری های داخلی، تجزیه سیاسی و نیروهای خارجی افول کرد. این امپراطوری باوجود تاریخچه کوتاه خود، تأثیر عمیقی بر مسیرهای تجاری، ژئوپلیتیک و تقابل فرهنگی برای قرن‌های آینده داشت.

۱. امپراطوری بریتانیا (قرن ۱۶ تا ۲۰) امپراطوری بریتانیا که یک امپراطوری عظیم بود از اواخر قرن ۱۶ تا اواسط قرن ۲۰ تاثیر قابل توجهی بر تاریخ جهان داشت. این امپراتوری با کاوشگری‌ها و اکتشافات استعماری «عصر اکتشاف» آغاز شد و در دهه ۱۸۰۰ به اوج خود رسید. جمله «در امپراطوری بریتانیا خورشید هرگز غروب نمی‌کند» به خوبی عظمت آن را به تصویر می‌کشد زیرا مستعمرات آنها در سرتاسر آفریقا، آسیا، آمریکا، اقیانوسیه و کارائیب گسترش یافت. امپراطوری بریتانیا تا سال ۱۹۱۳ بر ۴۱۲ میلیون نفر حکومت می‌کرد که ۲۳ درصد از جمعیت جهان در آن زمان را تشکیل می‌داد. تا سال ۱۹۲۰، آنها ۲۴ درصد از مساحت کل زمین، تقریباً ۳۵.۵ میلیون کیلومتر مربع، را به خود اختصاص دادند. امپراطوری بریتانیا علاوه بر کنترل بخش‌های وسیعی از قلمرو، بر سیستم‌های سیاسی، اقتصادی و محیط‌های فرهنگی تأثیر گذاشت. منابع به‌دست‌آمده از مستعمرات به انقلاب صنعتی بریتانیا کمک کرد و نیروی دریایی این امپراطوری توانست تجارت و ارتباطات بین‌المللی را ارتقا دهد. با به دست آوردن استقلال مستعمرات سابق، امپراطوری بریتانیا به تدریج در طول قرن بیستم از بین رفت. این امپراطوری میراث پیچیده‌ای از خود بر جای گذاشت که تأثیرات مفید و منفی داشت، اما تأثیر تاریخی آن را نمی‌توان انکار کرد.