در آغوش خاموش فضا‌: سرنوشت بدن انسان در خلا

فضا مثل خواب‌های بی‌انتهاست؛ زیبا، ساکت، اما کشنده. این سؤال همیشه ذهن انسان رو درگیر کرده: اگر بدن بدون محافظ در خلأ فضا رها بشه، دقیقاً چه اتفاقی براش می‌افته؟ در این مطلب ،بدون اغراق یا افسانه، قدم به‌قدم بدن انسان رو در دل خلأ دنبال می‌کنیم و حقیقت علمی‌ای رو کشف می‌کنیم که از هر داستان فضایی هم جذاب‌تره.

تو زمین، فشار هوا اطراف بدن‌مونه. ولی تو فضا خبری از این فشار نیست. بدن شروع می‌کنه به ورم کردن، چون مایعات داخلش مثل بزاق و اشک، بدون فشار شروع به بخار شدن می‌کنن. انگار بدن‌ت مثل یه بادکنک باد می‌کنه، ولی چون پوست محکمه، نمی‌ترکه.

وقتی وارد خلأ می‌شی، دیگه نمی‌تونی نفس بکشی. بدون اکسیژن، مغز فقط ۱۵ ثانیه طاقت میاره. بعدش بیهوش می‌شی. اگه بیشتر از یه دقیقه اونجا بمونی، آسیب مغزی یا مرگ قطعیه. و بدتر از همه اینکه حتی نمی‌تونی فریاد بزنی؛ چون اونجا هیچ صدایی پخش نمی‌شه!

در فضا، هوایی برای انتقال گرما وجود نداره. پس گرما فقط با تابش از دست می‌ره. اگه در سایه باشی، بدنت کم‌کم یخ می‌زنه؛ ولی اگر زیر تابش خورشید باشی، بدن‌ت مثل تابه داغ می‌شه! دما در فضا می‌تونه از ۲۷۰- تا ۱۲۵+ درجه سانتی‌گراد برسه؛ دو قطب متضاد در یک لحظه!

اگر در لحظه‌ی ورود به خلأ، نفس‌تو حبس کنی، فشاری که هوا درون ریه وارد می‌کنه باعث پارگی ریه‌ها می‌شه. برخلاف زمین که حبس نفس یک مهارته، توی فضا نفس‌کشیدن یعنی مرگ. نجات فقط در صورتی ممکنه که پیش از خروج از فضاپیما، کامل نفس رو خالی کنی.

چشم‌ها در خلأ خشک و پف‌کرده می‌شن. بینایی ممکنه تار شه. خون از بدن بیرون نمی‌زنه، اما ممکنه مویرگ‌های پوست ترک بخورن یا قرمزی شدید ایجاد شه. همچنین مایعات داخل گوش میانی هم به هم می‌ریزن و ممکنه دچار سرگیجه و بی‌تعادلی شدید بشی. حتی زبان ممکنه مثل لاستیک ورم کنه و نتونی حتی حرف بزنی!

واقعیت تلخ اینه که اگر در خلأ باشی و تا ۹۰ ثانیه بعد نجات پیدا نکنی، مرگت حتمیه. اما اگه قبل از ۶۰ ثانیه دوباره به محیط با اکسیژن برگردی، شانس زنده موندن داری – حتی بدون آسیب جدی! این یعنی یه پنجره‌ی بسیار کوتاه برای نجات وجود داره، و همین باعث می‌شه که لباس‌های فضایی و سیستم‌های اضطراری انقدر مهم باشن. این یعنی تو فضا حتی ثانیه‌ها هم مهم هستن!