تقلیدِ مغز، نه نیاز به خواب!

خمیازه مسری به دلیل فعالیت نورون‌های آینه‌ای در مغز رخ می‌دهد؛نورون‌هایی که رفتار دیگران را تقلید می‌کنند.این پدیده با همدلی و پیوند اجتماعی نیز مرتبط است؛ یعنی هرچه رابطه‌ی عاطفی میان افراد قوی‌تر باشد،احتمال انتقال خمیازه بیشتر است.

چرا زمانی که فردی خمیازه می‌کشد، دیگران نیز دچار خمیازه می‌شوند؟ پدیده‌ی مسری بودن خمیازه یکی از کنجکاوی‌برانگیزترین رفتارهای انسانی است که از دیرباز ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است.مشاهده شده است که هنگامی که فردی در برابر دیگران خمیازه می‌کشد،اطرافیان نیز به‌صورت ناخودآگاه خمیازه می‌کشند،حتی اگر خسته نباشند.این واکنش به‌طور خاص در میان انسان‌ها و برخی حیوانات اجتماعی مانند شامپانزه‌ها و سگ‌ها نیز دیده شده است.

یکی از مهم‌ترین نظریه‌هایی که برای توضیح این پدیده مطرح شده،به وجود نورون‌های آینه‌ای در مغز بازمی‌گردد.این نورون‌ها هنگام مشاهده‌ی رفتار خاصی در دیگران، همان رفتار را در مغز ما شبیه‌سازی می‌کنند.به عبارت دیگر،نورون‌های آینه‌ای به ما این توانایی را می‌دهند که احساسات،حرکات و حالات افراد پیرامون‌مان را درک و بازتاب دهیم.خمیازه،به‌عنوان یک واکنش جسمی و اجتماعی،می‌تواند از طریق همین سازوکار منتقل شود.

برخی پژوهش‌ها نیز رابطه‌ی بین همدلی و میزان تأثیرپذیری از خمیازه را نشان داده‌اند.یعنی هر چه پیوند عاطفی یا درک متقابل میان افراد بیشتر باشد،احتمال اینکه آن‌ها از خمیازه‌ی یکدیگر تأثیر بپذیرند نیز بیشتر است.

هرچند هنوز پاسخ نهایی برای چرایی دقیق این پدیده وجود ندارد،اما بیشتر شواهد علمی بر نقش تعاملات اجتماعی،همدلی و عملکرد نورونی تأکید دارند.خمیازه،در نگاه اول حرکتی ساده و پیش‌پاافتاده به نظر می‌رسد،اما در پس آن،لایه‌هایی از رفتارهای پیچیده‌ی انسانی نهفته است.