تاریخچه شب یلدا

🍉🍉🍉تولد تستچی شب یلداعه

قدمت شب یلدا به چند هزار سال پیش بر می گردد که توسط ایرانیان جشن گرفته می شد. این سنت دیرینه در این ساعات همچنان پابرجا مانده و هیچ گونه کم و کاستی در آن دیده نمی شود. آغاز این شب در ۳۰ آذر ماه از زمان غروب آفتاب در روز آخر پاییز تا یکم دی ماه اولین روز زمستان می باشد. این تاریخ همزمان با آغاز زمستان در نیمکره شمالی است که از این زمان به بعد طول شب کوتاه تر خواهد بود. شب یلدا به دلیل اینکه یک دقیقه از نظر زمان بلند تر است به بلندترین شب سال معروف شده است. کلمه یلدا نیز از واژه سریانی از زبان مسیحیان برگرفته شده که معنی زایش و تولد را می دهد. طبق تحقیقات و بررسی های انجام شده در کتب تاریخی و طبق گفته ابوریحان بیرونی از این شب با نام میلاد خورشید یاد شده است.🍉🍉🍉

طبق گفته تاریخ شناسان و به استناد ظروف سفالی دوران ماقبل تاریخ و نقوش نادر حیوانی ماه های ایرانی، مانند قوچ و عقرب که در این ظروف نقش بسته، تاریخ شب یلدا مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش می باشد. با این اوصاف رسمیت شب یلدا برمیگردد به ۵۰۰ سال پیش قبل از میلاد که در زمان داریوش یکم به تقویم رسمی ایرانیان وارد شده است.🍉🍉

شب یلدا از جایگاه ویژه ای در بین ایرانیان برخوردار است. لذا خانواده ها تا اواخر شب با آیین و سنت های مفرح در دورهمی ها، این ساعات را به خوشی و خرمی سپری می کنند تا حزن، غم و تاریکی نبود خورشید، جای شادی آنها را پر نکند و با روشن شدن آسمان این ساعات را با خوشی به پایان برسانند. طبق آیین دیرینه در شب یلدا اقوام در کنار هم به قصه گویی مشغول می شوند و با خوردن شیرینی، انار  هندوانه، آجیل و میوه شبی به یادماندنی و خاطره انگیز را برجای می گذارند. لذا در اینجا به ذکر آداب و رسوم شب یلدا می پردازیم🍉🍉🍉

روشن کردن آتش از نظر گذشتگان آتش نماد خورشید و روشنایی است که در این ساعات جهت دوری از نحسی اهریمن و تاریکی شب این آیین را برجا می آوردند تا محفلی گرم در جمع هم داشته باشند.  قصه خوانی و مثل گویی در شب یلدا اقوام دور هم جمع می شوند و بزرگ تر ها برای آنها شعر و داستان پریان، دیوها و جانوران را می خوانند. لذا هر استان یا شهری قصه مربوط با خود را بازگو می کند؛ مثلا داستان شاهنامه در بین خراسانی ها و قصه حسین کرد شبستری در میان آذربایجانی ها رواج دارد. شاهنامه خوانی فال حافظ و شاهنامه خوانی از جمله مراسمی است که رواج دارد. بزرگترها نیت می کنند و پیران مجلس برای آن ها فال می گیرند. بعد از تفال به حافظ دیوان را باز می کنند و بعد از خواندن غزل به تفسیر آن می پردازند. همچنین در این ساعات شاهنامه خوانی نیز جزء رسومات است که برخی مواقع به شیوه نقالی نیز خوانده می شود. چیدمان سفره شب یلدا با انواع خوراکی ها و تنقلات سفره شب یلدا را تزئین می کنند؛ این تنقلات شامل آجیل، هندوانه، انار، دیگر میوه ها، شیرین، کیک، شکلات، میوه های خشک و غیره می باشد. در قدیم سفره ای با نام میَزد را می چیدند که زرتشتیان در آن لُرک را به عنوان ولیمه ای استفاده می کردند. در این سفره میوه تازه و خشک، آجیل، بَرسم (ابزاری است که از برنجی یا نقره ای یا شاخه گیاهی تهیه می شد) بخوردارن، آتشدان و عطردان استفاده می شود میوه های شب یلدا انار اصلی ترین میوه این شب است که از دیدگاه گذشتگاه نماد باروری و برکت می باشد؛ این تفسیر نیز به دلیل دانه های زیاد آن ذکر می شد که رنگ قرمز آن بر شادمانی و خورشید دلالت دارد. از نظر گذشتگان انار مقدس است که با خوردن آن نیروی برکت و باروری زیاد می شود. هندوانه نیز از دیگر میوه های خاص شب یلدا است که نماد خورشید و نشان گرما و حرارت تابستان می باشد. علاوه بر آن در این شب از لبو، پرتقال، سیب، خرمالو، موز، کدو تنبل، کیوی و غیره نیز استفاده می شود. مطلب پیشنهادی: جدیدترین تزئین میوه شب یلدا؛ مدل میوه آرایی شب یلدا آجیل و تنقلات شب یلدا آجیل و تنقلات شامل گردو، بادام، فندق، تخمه و غیره است که به همراه کشمش، توت خشکه و سایره میوه های خشک، شاهدانه، گندم برشته، نخودچی، پشمک، باسلق و غیره مصرف می شود. آداب و رسوم شب یلدا در دیگر شهرها برخی از شهرها آداب و رسومی مختص به خود را دارند که در اینجا به شرح هر یک می پردازیم. آداب و رسوم شب یلدا در استان آذربایجان شرقی و غربی در این منطقه رسم است که خوانچه های زرق و برقی را که با خوراکی و کادو مزین شده به نوعروس تقدیم می کنند. همچنین هندوانه را در سینی های زیبا می چینند و در کنار آن شال قرمز رنگ می گذارند.🍉🍉🍉

آداب و رسوم شب یلدا در اصفهان مردمان اصفهان این عقیده را دارند که دوچله وجود دارد که یلدا خبر از آمدن چله اول را می دهد. اول ماه دی تا دهم ماه بهمن با نام چله بزرگ معروف است؛ اما از دهم تا سی ام بهمن ماه نیز چله کوچک نام دارد. این شب در اصفهان با نام چله زری شناخته شده است؛ ولی برخی دیگر از شهرها آن را با عموچله می شناسند. اصفهانی ها شب چله را دو شب می دانند که هر یک آیین مربوط به خود را دارد که با پهن کردن سفره و مزین کردن آن با هندوانه این شب را جشن می گیرند🍉🍉

آداب و رسوم شب یلدا در کهگیلویه و بویراحمد در شب یلدا در این منطقه همه فامیل در کنار کهنسال مجلس جمع می شوند تا فرد کهنسال برای آن ها متیل (قصه و افسانه ای بلند)بخواند. برای اینکه بارش برف و باران زیاد شود نیز آش محلی مانند شیربرنج، دووا و آش دوغ می پزند. در کهگیلویه و بویراحمد در شب یلدا رسمی به نام کاسه بهره وجود دارد که در این رسم برای همسایه فقیر غذایی سنتی آش کارده، شله بادام و شله ماش می برند.🍉

🍉🍉🍉🍉🍉🍉🍉🍉🍉🍉🍉🍉🍉