برجسته ترین زن دانشمند؛ در تمام دوران ها !

کاور پست؛

« ماریا سالومی اسکلودوسکا» معروف به ماری کوری؛ دانشمند فیزیک و شیمی فرانسوی- لهستانی الاصل، به دلیل تلاش‌هایش در کشف رادیواکتیویته و همچنین دو بار بردن جایزه نوبل، بسیار مشهور‌ است. او در سال 1903، به همراه هانری بکرل و همسرش پیِر کوری، موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک‌ شد. تلاش ها و مطالعات او در علم شیمی نیز منجر به بردن جایزه نوبل شیمی در سال 1911‌شد. ماری کوری اولین زنی بود که موفق به کسب جایزه نوبل شد و تنها زنی‌است که این جایزه را در دو زمینه مختلف دریافت کرده‌است. این دانشمند بزرگ، نخستین استاد زن در دانشگاه پاریس و همچنین موسس مراکز تحقیقاتی کوری در پاریس و ورشو بوده‌ است. از دستاوردهای بزرگ او می‌توان به توسعه‌ نظریه‌ رادیواکتیوته، روش‌های ایزوله‌کردن ایزوتوپ‌های رادیواکتیو و کشف دو عنصر پولونیوم و رادیوم اشاره‌کرد.

«ماریا سالومی اسکلودوسکا» در هفتم نوامبر ۱۸۶۷ میلادی در ورشو، لهستان متولد‌ شد. پدراو” ولادیسلاو” و مادر او “برونیسلاوا” از معلمانی بودند که تحصیلات فرزندانشان، برایشان بسیار با اهمیت‌ بود؛ اما متاسفانه مادر کوری در سال 1878 ، به بیماری سل مبتلا‌ شده و بر اثر آن جان خود را از دست‌ داد. گفته می‌شود مرگ مادر کوری تأثیر عمیقی بر او گذاشته‌ است و موجب نبردی مادام‌العمر با افسردگی و شکل‌دادن به دیدگاه‌های او در مورد مذهب شده‌است.

او از دوران کودکی به خاطر حافظهٔ شگفت انگیزش بسیار مورد توجه‌ بود؛ به طوریکه در سن 16 سالگی پس از اتمام تحصیلات متوسطه خود در لیسه روسیه، توانست مدال طلای رقابت‌های علمی را از دبیرستان دریافت‌ کند! پدر ماریا که معلم ریاضیات فیزیک بود، پس‌انداز خود را در اثر یک سرمایه‌گذاری نادرست از دست داد، و ماریا مجبور شد بعنوان معلم شروع به کار‌ کند و همزمان به طور مخفیانه در دانشگاه ملی‌گرایانه شرکت کند و به زبان لهستانی برای زنان کارگر کتاب بخواند.

او در سن 18 سالگی به عنوان‌مدیر منصوب شد. از این رو، او در سال‌های تحصیل خواهرش، سخت مشغول کار‌ بود و فقط شب‌ها فرصت مطالعه دروس مورد علاقه‌اش (شیمی، فیزیک و ریاضی) را داشت. ماریا در سال ۱۸۹۱ و در ۲۴ سالگی تصمیم گرفت که به پاریس مهاجرت کند. او برای ادامه تحصیل در رشته‌مورد علاقه‌اش در دانشگاه سوربن پاریس ثبت نام‌کرد، و نام خود را به “ماری” تغییر‌داد تا فرانسوی تر به نظر برسد. اکنون با استفاده از نام ماری، شروع به دنبال کردن سخنرانی‌های پل آپل، گابریل لیپمن و ادموند بوتی در دانشگاه سوربن‌کرد. او در آنجا با فیزیکدانانی از جمله، ژان پرین، چارلز مورین، و ایمه کاتن، آشنا شد که از قبل به خوبی شناخته‌‍ شده‌ بودند. ماری تا پایان شب در اتاق دانشجویی‌ خود کار می‌کرد و عملاً با نان، کره و چای زندگی می‌کرد. او دانش آموزی متمرکز و بسیار کوشا‌ بود و همیشه در صدر کلاس‌ خود قرار داشت.

یکی از اساتید کوری یک کمک هزینه تحقیقاتی برای او ترتیب‌ داد تا خواص مغناطیسی و ترکیب شیمیایی فولاد را مطالعه کند. آن پروژه تحقیقاتی، ماری را با پیِر کوری، که او نیز محققی ماهر‌ بود، آشنا و در ارتباط قرار‌ داد. و در نهایت، این دو در تابستان 1895 ازدواج کردند. پیِر در زمینه کریستالوگرافی مطالعه و اثر پیزوالکتریک (یعنی زمانی که بارهای الکتریکی با فشردن یا اعمال فشار مکانیکی به کریستال‌های خاص، تولید می‌شوند، را کشف‌ کرد. او همچنین چندین ابزار برای اندازه‌گیری میدان‌های مغناطیسی و الکتریسیته طراحی‌ کرد. ازدواج آن‌ها نشانگر شروع یک همکاری بود‌که به دستیابی به نتایج مهم جهانی در علوم فیزیک و شیمی ختم‌شد.

ماری کوری به همراه همسرش پیر کوری و هانری بکرل، تحقیقات فراوانی بر روی پدیده «رادیواکتیو» انجام دادند. رادیواکتیویته یا پرتوزایی، پدیده‌ای است که در آن هسته اتم‌های ناپایدار به طور خودبه‌خودی دچار تغییراتی می‌شود و در این فرایند، ذرات و پرتوهای پرانرژی ساطع می‌کند؛ این ذرات و پرتوها را پرتوهای رادیواکتیو می‌نامند. این پدیده که به تازگی کشف شده بود، توجه بسیاری از دانشمندان را به خود جلب کرد! کوری‌ها با استفاده از ابزارهای دقیق و روش‌های نوآورانه، به اندازه‌گیری دقیق میزان رادیواکتیویته در مواد مختلف پرداختند و در جریان تحقیقات خود، ماری و پیر کوری دو عنصر جدید به نام‌های پولونیوم و رادیوم را کشف کردند. عناصر کشف‌شده به شدت رادیواکتیوی بودند و خواص شگفت‌انگیزی داشتند. کشف رادیواکتیویته و عناصر جدید، تحولی عظیم در علم فیزیک ایجاد کرد و درک ما از ساختار ماده را دگرگون ساخت. این دستاوردها، پایه و اساس تحقیقات بعدی در زمینه فیزیک هسته‌ای و پزشکی هسته‌ای را فراهم آوردند.

پس از کشف رادیوم، ماری کوری به جدیت به دنبال روش‌هایی برای خالص‌سازی این عنصر بود. او با تلاش‌های فراوان و صرف زمان و انرژی بسیار، موفق شد مقدار قابل توجهی رادیوم خالص را از سنگ معدن استخراج کند. خالص‌سازی رادیوم، نه تنها به گسترش دانش در مورد این عنصر کمک کرد، بلکه امکان استفاده از آن در زمینه‌های مختلف را نیز فراهم آورد. رادیوم خالص به دست آمده، امکان مطالعه دقیق‌تر خواص این عنصر و کاربردهای آن را فراهم کرد. رادیوم به دلیل خاصیت رادیواکتیویته بالایی که داشت، در پزشکی برای درمان سرطان و در صنعت برای ساخت ابزارهای اندازه‌گیری استفاده می‌شد. از جمله همکاران هم رده و تاثیرگذار کوری، در شناخت مولکول، ساختار شکل دی‌ان‌ای و گام برداشتن در مسیر درمان سرطان، می‌توان به روزالیند فرانکلین اشاره کرد.

۱- در طول زندگی‌ام، تنها یک چیز برایم مهم بوده است: اینکه کارم به بشریت خدمت کند. / ۲- هیچ چیز در دنیا وجود ندارد که بتوان از آن ترسید؛ هرچیزی تنها باید درک شود. / ۳- در مورد اشخاص کمتر و در مورد ایده‌ها بیشتر کنجکاو باش. / ۴- در علم، هیچ راهی برای کوتاه کردن مسیر وجود ندارد؛ باید هر قدم را با دقت برداشت.