یخچال های طبیعی

یخچال‌‌های طبیعی جهان که با سرعت و وسعت نگران‌کننده‌ای درحال آب شدن هستند، علاوه‌بر منابع غنی آب شیرین، منبعی غنی از اطلاعات مرتبط‌با تاریخ طبیعی سیاره‌ زمین نیز محسوب می‌شوند.

زبانه‌‌های یخی (تکه‌های باریک و دراز یخ) مرتفع‌ترین کوه‌های جهان در حال آب شدن هستند، اما ممکن است ثبت و ضبط اطلاعات ذخیره‌شده در آن‌ها پیش از اینکه به‌دلیل پدیده‌ی گرمایش جهانی کاملا آب شوند و برای همیشه از بین بروند، امکان‌پذیر باشد. فرانسوا بورگی، یخچال‌شناس (فرد متخصص در زمینه‌ی مطالعه‌ی یخچال‌های طبیعی در نواحی قطبی و کوهستان‌ها) از دانشگاه کافوسکاری ونیز در ایتالیا، در اوت ۲۰۱۶ نخستین مأموریت میدانی چندهفته‌ای خود را بر فراز قله‌‌ی واقع در مرز بین فرانسه و ایتالیا آغاز کرد. این مأموریت بخشی از پروژه‌ی حافظه‌ی یخی (Ice Memory) بود و بورگی برای جمع‌آوری هسته‌های یخی از یخچال طبیعی کول دو دوم به آن محل اعزام شد. هسته‌های یخی یا مغزه‌های یخی (تکه‌ای از برف و یخ که از روی هم انباشته‌شدن چندین لایه برف تشکیل شده است) پس از جمع‌آوری به پایین کوه و به آزمایشگاهی در شهر گرونوبل در فرانسه انتقال داده شدند.

نمونه‌ای از هسته‌ی یخی پژوهشگران امیدوارند روزی تکه‌‌هایی از این هسته‌‌های یخی به قاره‌ی جنوبگان انتقال داده شود؛ زیرا در این محل مخزن‌های قوسی شکل بزرگی از برف ساخته شده که دربردارنده‌ی اطلاعاتی است که تا چند قرن دیگر هم حفظ خواهند شد.

پس از انجام نخستین مأموریت بورگی، اعضای تیم پژوهشی او راهی کوه ایلیمانی در بولیوی شدند. پژوهشگران این بار راهی یخچالی طبیعی در ارتفاع ۶۳۰۰ متری از زمین شدند. این مأموریت وظیفه‌ی دشواری بود؛ زیرا پژوهشگران باید پس از جمع‌آوری هسته‌ها، خودشان آن‌ها را با پای پیاده به پایین کوه انتقال می‌دادند (زیرا هلکوپتری در دسترس نبود). کوه کلیمانجارو در تانزانیا مقصد بعدی این گروه است و قرار است اعضای آن اواخر سال میلادی جاری رهسپار این کوه شوند. درضمن اعضای این گروه فرانسوی ایتالیایی قصد دارند با پیوستن به گروه‌های جدید پژوهشی بین‌المللی دیگر، از سایر یخچال‌های طبیعی در معرض خطر نیز نمونه جمع‌آوری کنند.

نتایچ پژوهش‌ها نشان می‌دهد که در‌حال‌حاضر وسعت یخچال‌های طبیعی جهان به میزان گسترده‌ای درحال کاهش است و احتمالا این اتفاق با پدیده‌ی تغییر اقلیم ناشی از فعالیت‌های بشر ارتباط دارد. طبق تخمین هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم سازمان ملل، چنانچه پدیده‌ی گرمایش جهانی با همین سرعت ادامه پیدا کند، تمام پوشش یخی سیاره‌ی زمین تا پایان این قرن از بین می‌رود و تنها صفحات یخی گرینلند و جنوبگان باقی می‌ماند.

کارلو باربانته، دیرینه اقلیم‌شناس (مطالعه‌ی تغییرات اقلیمی در تمام دوره‌های تاریخی سیاره‌ی زمین) در دانشگاه کافوسکاری ونیز و یکی از بنیان‌گذاران پژوره‌ی حافظه‌ی یخی نیز معتقد است که یخچال‌های طبیعی جهان در حال آب شدن هستند. ذوب یخچال‌ های طبیعی برای ۱٫۵ میلیارد نفر از جمعیت جهان که برای تأمین آب شرب خود و آب مورد نیاز برای کشاورزی به آن‌ها وابسته هستند، فاجعه‌ی بزرگی محسوب می‌شود. درضمن این یخچال‌ها منبعی وسیع و غنی از اطلاعات نیز به‌شمار می‌روند.