معتبرترین جوایز علمی دنیا

جایزه نوبل

نخستین و شناخته شده ترین جایزه علمی، جایزه نوبل، برگرفته از نام «آلفرد برنارد نوبل» است که هر سال در ۴ رشته علمی به برترین دانشمندان فیزیک، شیمی، زیست شناسی و اقتصاد ـ و دو رشته غیر علمی ادبیات و صلح ـ در سراسر جهان اهدا می شود. آلفرد نوبل در سال ۱۸۹۵، یک سال پیش از مرگ، نزدیک به تمامی ثروتش را که از راه اختراع دینامیت به دست آمده بود به پایه گذاری این جایزه اختصاص داد تا با ترویج تلاش های علمی بشردوستانه، استفاده های غیر صلح آمیز از اختراعش را جبران کند. این جایزه حاوی یک مدال طلا، دیپلم افتخار و 200 هزار دلار آمریکا در هر رشته و در مجموع 1.2 ميليون دلار است که این مبلغ اغلب به منظور تامین هزینه های تحقیق و پژوهش به دانشمندان اعطا می شود. روند پیشنهاد نامزد و انتخاب برنده، طولانی و موشکافانه بوده و این مسئله موجب برتری اعتبار جایزه نوبل نسبت به سایر جوایز شده است. البته جای خالی ریاضیات در میان جوایز اهدایی از سوی بنیاد جایزه نوبل دیده‌ می‌شود كه میتوان به ترتيب جوايز آبل، فيلدز و كرافورد را معادل مناسبی برای آن دانست.

جایزه تورینگ

سالانه از سوی انجمن ماشین های محاسب (ACM) به اشخاصی که سهم بسزایی در پیشرفت های زمینه کامپیوتر دارند، جایزه‌ای تحت عنوان جایزه تورینگ اهدا می‌شود. این جایزه نخستین بار در سال 1966 به آلن پرلیس از آمریکا تعلق گرفت. از آنجایی که برای علوم کامپیوتر جایزه نوبل وجود ندارد، این جایزه معادل مناسبی برای نوبل می‌باشد. حامیان این جایزه دو شرکت گوگل و اینتل بوده و مبلغ 250 هزار دلار آمریکا به برنده تعلق می‌گیرد.

جایزه برادران رایت

در ایالات متحده، جوایز محلی متعددی مانند عقاب طلایی، در زمینه هوانوردی و خلبانی از سوی ادارات هوانوردی مختلفی به خلبانان محلی اعطا می‌شد. در آگوست 2003، اداره هوانوردی فدرال(FAA) برنامه جایزه ویژه خلبانی برادران رایت(MPA) را افتتاح كرد تا به عنوان جایزه ملی معتبر در این زمینه به جای جوایز محلی متعدد شناخته شود. این جایزه به خلبانانی حرفه‌ای، مستعد و با سابقه پرواز پنجاه سال پیاپی و یا بیشتر، اهدا می‌شود که شامل گواهی‌نامه و مدال خلبانی بوده و همزمان مقام افتخاری به نام خلبان و ملیت وی در سایت اصلی این برنامه قرار می‌گیرد. البته این جایزه به منظور قدردانی از افرادی که پژوهش‌ها و فعالیت‌های قابل توجهی در مهندسی، طراحی، توسعه، و یا بهره‌برداری از وسایل نقلیه هوایی یا فضایی انجام داده باشند، نیز تعلق می‌گیرد.

جایزه فیلدز

این جایزه هر چهار سال یکبار از سوی کنگره اتحادیه جهانی ریاضیات به دو، سه و یا چهار ریاضی‌دان کمتر از چهل سال در زمینه دستاوردهای ماندگار و پیشرفته در ریاضیات، اعطا می‌شود. این جایزه برای اولین بار به لارس آلفرس و جس داگلاس در سال 1936، اعطا شد و پس از آن فعالیت خود را به طور رسمی از سال 1954، آغاز كرد. خانم مريم ميرزاخاني، نخستين دانشمند زن جواني است كه در سال جاري به همراه سه دانشمند جوان ديگر، موفق به دريافت اين جايزه شد و افتخار ارزشمندي براي ايران به ارمغان آورد. جایزه فیلدز و جایزه آبل هر دو دارای اعتبار و اهمیت فراوانی هستند و به نوعی می توان هر دو آنها را معادل نوبل ریاضیات دانست ولی به علت محدودیت سنی در جایزه فیلدز، آبل گزینه مناسب‌تری است. جایزه فیلدز شامل یک مدال طلا با تصویر نیم‌رخ ارشمیدس و 15 هزار دلار آمریکا می‌باشد.

جایزه یونسکو

این جایزه از سوی سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) به فردی که سهم مهمی در پیشرفت تکنولوژی در مناطق دور یا کشورهای در حال توسعه عضو سازمان از طریق تحقیقات علمی و تکنولوژی (به ویژه در زمینه آموزش، مهندسی و پیشرفت های صنعتی) داشته است، اهداء می شود. این جایزه اولین بار در سال 1968، توسط رابرت سیمپسون سیلور از انگلستان اخذ شد. مراسم اهدای آن در سال‌های فرد همزمان با کنفرانس عمومی یونسکو، با اعطای 15هزار دلار آمریکا به همراه مدال نقره آلبرت اینشتین، صورت می پذیرد.

جایزه تانگ

این جایزه سال 2012 توسط دکتر ساموئل لیین پایه گذاری شده است. این جایزه، هر دو سال یکبار به دو یا سه کاندیدا با دستاوردهای مهم در هر یک از زمینه های توسعه پایدار، علوم زيستي و دارويی، چین شناسی(مطالعه ادبيات و رسوم چين) و حقوق تعلق می‌گیرد. مبلغ جایزه تانگ حدود 400 هزار دلار در هر یک از چهار زمینه فوق و در مجموع 1675000 دلار است که البته این مبلغ بین دریافت کنندگان جایزه در هر رشته تقسیم می شود. این جایزه به منظور تشویق ذهن های خلاق جهت ایجاد دیدگاه و نظریه جدید در راستای بهبود زندگی بشر، پدید آمده است. اعتبار اين جايزه به اندازه ای است كه نوبل آسيایی ناميده می شود.

جایزه ملکه الیزابت

جایزه 1.5 ميليون دلاری ملکه الیزابت در علوم مهندسی به مهندسانی با ابداعات مهندسی مفید در زمینه‌ پیشرفت های زمینی، تعلق می گیرد و هدف آن توسعه تفکر عمومی در علوم مهندسی و تشویق جوانان برای شرکت در چنین فعالیت هایی است. این جایزه نخستین بار در سال 2013 به مارک اندرسون، تیم برنرزلی، رابرت کان و وینتون کف تعلق گرفت.

جایزه پیشرفت سریع در بنیاد علوم

این جایزه به دستاوردهای مهم و جدید در زمینه مبانی فیزیک، علوم حیات و ریاضیات تعلق می گیرد. در سال 2012، یوری میلنر برای دانشمندانی که سهم بسزایی در ارتقاء علم فیزیک و پاسخگویی به سوالات عمیق داشته اند، این جایزه را در مبانی فیزیک پایه گذاری کرد. پس از آن در سال 2013، این جایزه با ورود بخش علوم حیات (در راستای پیشرفت های مهم در زمینه بهبود روش زندگی و افزایش طول عمر) به آن گسترش یافت و در سال 2014 نیز دستاوردهای مهم در تمامی شاخه های ریاضیات به آن افزوده شد. اين جايزه، گران ترين جايزه علمی بوده و طی یک برنامه تلویزیونی مبلغ 3 میلیون دلار به برندگان هر یک از زمینه های فوق اهدا می شود تا بدین ترتیب ضمن تقدیر از آنها، نسل بعدی دانشمندان را به فعالیت در این راستا تشویق کنند.

جایزه مصطفی

جایزه مصطفی(ص)، جایزه عالی علم و فناوری است که هر دو سال یک بار به دانشمندان و پژوهشگران برتر جهان اسلام اعطا می شود. این جایزه به احترام نام پیامبر اعظم اسلام(ص) و به دلیل تأکید بسیار آن حضرت به علم آموزی، به نام یکی از القاب ایشان، مصطفی، به معنای برگزیده، نامگذاری شده است. هدف از اعطای جایزه مصطفی، ترویج و تشویق علم آموزی و پژوهش در جوامع اسلامی است. این جایزه پیشگام توسعه روابط منطقه‌ای نهادهای علمی و فناوری در کشورهای اسلامی است و با تقویت ارتباط علمی میان دانشمندان و پژوهشگران جهان اسلام به رشد و تعالی علمی در کشورهای اسلامی کمک خواهد کرد. برگزیدگان جایزه مصطفی در چهار رشته مبلغ ۵۰۰ هزار دلار جایزه ویژه دریافت می کنند که مبلغ آن از محل موقوفات جایزه تأمین می شود. این چهار رشته عبارتند از: «علوم و فناوری نانو»، «علوم و فناوری زیستی و پزشکی»، «علوم و فناوری اطلاعات و ارتباطات» و «طرح برتر دانشمند مسلمان». این جایزه به طرح هایی تعلق می گیرد که زمینه ساز بهبود زندگی بشر بوده و در آنها، محققان دست به نوآوری های مشهود در مرزهای دانش و فناوری زده یا روش های علمی جدیدی ارائه کرده باشند.

دستم خورد؛ اسلاید اضافه