مریم میرزاخانی که بود؟

مریم میرزاخانی ریاضیدان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد آمریکا بود که برنده مدال فیلدز بالاترین جایزه در ریاضیات است؛ او تنها زن و البته تنها ایرانی برنده این مدال مهم ریاضیات است.

مریم میرزاخانی 13 ارديبهشت سال 1356 در تهران به دنيا آمد. پدرش احمد میرزاخانی مهندس برق و رئیس هیئت مدیره مجتمع آموزشی نیکوکاری «رعد» است. تحصيلات در ايران او با اتمام تحصیلات ابتدایی با شرکت در اولین دوره جذب استعدادهای درخشان وارد دبیرستان فرزانگان تهران (زیر نظر سمپاد) شد.

مریم میرزاخانی در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد یعنی ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با ۴۲ امتیاز از ۴۲، رتبهٔ اول طلای جهانی را به دست آورد. اين ميزان كسب رتبه در المپياد علمي رياضي بي‌نظير است.

تحصيلات در آمريكا وی در سال ۲۰۰۴ با اخذ مدرک دکترا از دانشگاه هاروارد فارغ التحصيل شد و به سرپرستی کورتیس مک‌مولن، از برندگان جایزه فیلدز، در دانشگاه‌های پرینستون و استنفورد به تدریس مشغول شد. یک سال بعد در سال ۲۰۰۵ نشریه پاپیولار ساینس آمریکا او را به عنوان یکی از ۱۰ ذهنِ جوان جهان برگزید و تجلیل کرد. میرزاخانی مدتی در پرینستون درس می‌داد ولی بعد به استنفورد رفت و کار تدریس و پژوهش را در آن‌جا پی گرفت. او در شهریور ۱۳۸۷ و در ۳۱ سالگی به درجه استادی و این دانشگاه رسید.

جوايز میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ به دليل کار بر «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها» برندهٔ مدال فیلدز شد که بالاترین جایزه در ریاضیات است. وی تنها زن و تنها ایرانی برندهٔ مدال فیلدز است. زمینهٔ تحقیقاتی او مشتمل بر نظریه تایشمولر، هندسه هذلولوی، نظریه ارگودیک و هندسه هم‌تافته بود. در واقع فيلدز، نوبل رياضيات است. از مریم میرزاخانی به‌عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیدهٔ سال ۲۰۰۵ از سوی نشریهٔ پاپیولار ساینس در آمریکا و ذهن برتر در رشتهٔ ریاضیات تجلیل شد.

میرزاخانی در سال ۲۰۰۹ به خاطر دستاوردهایش در ریاضیات برنده جایزه بلومنتال شد. در اعلامیه‌ای که انجمن ریاضی آمریکا به مناسبت برنده شدن این جایزه برای میرزاخانی منتشر کرد، دلیل گرفتن این جایزه مهم ریاضی، "خلاقیت استثنایی، و تز (دکترای) مبتکرانه که در آن، ابزارهای گوناگونی از هندسه هذلولوی گرفته تا روشهای کلاسیک فرمهای اتومورفیک و تقلیل سیمپلکتیک برای بدست آوردن نتایجی در سه مسئله مهم ترکیب شده‌اند " عنوان شد.

او برنده جوایزی چون جایزه ستر از انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳ و جایزهٔ کلی هم بود. او در مه سال ۲۰۱۶ به عضویت در آکادمی ملی علوم برگزیده شد او نخستین زن ایرانی-آمریکایی است که به عضویت در این آکادمی برگزیده شد. اين رياضيدان برجسته جهان در ۲۴ تیر ۱۳۹۶ در ۴۰ سالگی در ایالات متحدهٔ آمریکا به دليل بيماري سرطان درگذشت.

.....

او برنده جوایزی چون جایزه ستر از انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳ و جایزهٔ کلی هم بود. او در مه سال ۲۰۱۶ به عضویت در آکادمی ملی علوم برگزیده شد او نخستین زن ایرانی-آمریکایی است که به عضویت در این آکادمی برگزیده شد. اين رياضيدان برجسته جهان در ۲۴ تیر ۱۳۹۶ در ۴۰ سالگی در ایالات متحدهٔ آمریکا به دليل بيماري سرطان درگذشت.