کینوا چیست؟

کینوآ گیاهی است که به خاطر دانه‌های خوراکی‌اش کاشته می‌شود. جزو غلات نیست و به خانواده اسفناج شباهت دارد. این گیاه در آمریکای جنوبی می‌روید و نحوه طبخ دانه‌های آن مشابه برنج است.

کینوآ گیاه بومی کوه‌های آند در بولیوی، شیلی و پرو، بسیار خوش هضم و منبع غنی از پروتئین، آهن، فسفر، انواع ویتامین‌ها و امگا۳ است. این گیاه قدمتی بیش از پنج‌هزار سال دارد و اکنون نیز در آمریکای جنوبی در سطح وسیعی در حال کشت است. در دهه اخیر کینوآ به عنوان یکی از «دانه‌های باستانی» و جایگزین سالم‌تر و جذاب‌تر گندم در کشورهای غربی شناخته شده است.

فیبر موجود در کینوا باعث بهبود هضم غذا شده و باعث سلامتی دستگاه گوارش می‌شود. گلوتامیک اسید موجود در کینوا در معده به گلوتامین تبدیل شده و باعث سلامت مخاط معده می‌شود. مقادیر بالای فیبر موجود در کینوا به بهبود حرکات روده کمک کرده و باعث پیشگیری و درمان یبوست می‌شود. گیاه کینوآ، گیاهی مقاوم به شرایط کم‌آبی و شوری است. میزان برداشت آن در هکتار با توجه به شرایط کشت دو تا شش تن می‌باشد.

کینوآی خام و نپخته دارای ۱۳٪ آب، ۶۴٪ کربوهیدرات، ۱۴٪ پروتئین، ۶٪ چربی است. تحقیقات نشان داده است که ۱۰۰ گرم کینوآی خام در روز منبع غنی برای پروتیین، فیبر غذایی، ویتامین ب و مواد مغذی معدنی است. کینوآی پخته، که معمولاً به این صورت مصرف می‌شود، دارای ۷۲٪ آب، ۲۱٪ کربوهیدرات، ۴٪ پروتئین، ۲٪ چربی است. مواد مغذی کینوآ پس از پختن به صورت محسوسی کاهش پیدا می‌کند. ۱۰۰ گرم کینوآی پخته ۱۲۰ کالری دارد و منبع غنی منگنز و فسفر است (به ترتیب ۳۰٪ و ۲۰٪ نیاز روزانه) و همچنین شامل کمی فیبر غذایی (۱۰–۱۹٪ نیاز روزانه) و سایر مواد مغذی معدنی از جمله آهن، روی و منیزیم است.

در سال ۱۳۸۷، مؤسسه اصلاح تهیه نهال و بذر، با واردات بذر این گیاه تنها توانست عملکرد یک تن در هکتار داشته باشد که موفقیت‌آمیز نبود. در سال ۲۰۱۳ که سال کینوآ نام‌گذاری شده بود، فائو برخی ارقام این گیاه را به هشت کشور منتقل کرد که ایران یکی از این کشورها بود عملکرد چهار تنی در آب شیرین به‌دست آمد. در حال حاضر در ایران تلاش می‌شود تا کاشت این گیاه در مناطق شور صورت گرفته و افزایش عملکرد به دست آید. کینوآ به‌عنوان ماده غذایی مجاز برای افرادی که به گلوتن موجود در گندم حساسیت دارند استفاده می‌شود و در حال حاضر از این گیاه برای تولید آرد، غنی کردن آرد، گندم، تولید بیسکوئیت و پاستا استفاده می‌شود.

۲۰۱۳ سال جهانی کینوآ ویرایش مجمع جهانی سازمان ملل متحد سال ۲۰۱۳ را سال جهانی کینوآ اعلام کرد تا بدین وسیله از سنت‌های بومی مردم آند که توانسته بودند در هماهنگی با طبیعت این گیاه را حفظ کرده و به نسل‌های آینده منتقل کنند تقدیر به عمل آورد.