یک مکان ساکت

یک مکان ساکت: روز نخست (انگلیسی: A Quiet Place: Day One) یک فیلم ترسناک آمریکایی محصول ۲۰۲۴ به کارگردانی مایکل سارنوسکی با فیلم‌نامه‌ای از جف نیکولز بر اساس داستانی از جان کرازینسکی است. این فیلم اسپین‌آف و سومین قسمت کلی این مجموعه سینمایی است و در ۲۸ ژوئن ۲۰۲۴ در ایالات متحده منتشر شد.

بازیگران: _لوپیتا نیونگو _جوزف کوئین _الکس وولف _جایمن هانسو _دنی اوهر

داستان فیلم یک مکان ساکت: روز اول با حمله موجودات بیگانه ای که قدرت شنوایی بسیار حساسی دارند، زن جوانی در نیویورک سیتی گرفتار می شود؛ درحالیکه جهان اطرافش از ترس نابودی به سکوت مطلق کشیده می شود.

طبیعی است که فیلمی مثل یک مکان ساکت: روز اول، گرایشی ویژه داشته باشد به لحظاتی آرام و ملودراماتیک. صحنه‌هایی مثل شعر خواندن و فریاد کشیدن دو شخصیت‌ اصلی زیر رعد و برق یا اجرای صامت‌شان در کافه‌ی متروک -قرینه‌ی نمایش خیمه‌شب‌بازیِ بی‌صدای ابتدای فیلم با آن موسیقی زیباش- ایده‌های درستی دارند متناسب با روایت مینیمالِ شخصیت‌محوری که سارنوسکی می‌پسندد. روز اول، یادآورِ متانت متواضعانه‌ی یک درام مستقل و کم‌خرج است و این، ویژگیِ جالبی است برای قسمت تازه‌ی یک فرانچایز پول‌ساز هالیوودی.

موفقیت یا شکستِ جنسِ داستانگویی مطلوب سارنوسکی، تا اندازه‌ی زیادی به نحوه‌ی پرداخت رابطه‌ی دو شخصیت محوری یعنی سَم (لوپیتا نیونگو) و اریک (جوزف کوئین) وابسته است. یک مکان ساکت: روز اول، در این زمینه، امکانات و محدودیت‌هایی دارد. امتیازِ بزرگ فیلم، اجرای خوب هردو بازیگر اصلی است. نیونگو، میلی سرکوب‌شده به زیست طبیعی‌ را در پسِ پوسته‌ی تلخ و بازدارنده‌ی شخصیت تنهاش، حاضر نگه می‌دارد و با کاریزما و هوشی چشم‌گیر، روایت فیلم را به دوش می‌کشد. کوئین هم موفق می‌شود که آسیب‌پذیریِ آشکار اریک و نیاز او به تکیه کردن به سَم را، در قامت شخصیتی دوست‌داشتنی و همدلی‌برانگیز، باورپذیر کند. اما فیلمنامه‌ی یک مکان ساکت: روز اول، در مسیرِ پرداخت رابطه‌ی محوری، به دو محدودیت غیرقابل‌چشم‌پوشی هم مبتلا است که یکی‌شان نسبتا جزئی است و دیگری، اساسی‌تر. اولی، وجودِ رابطه‌ای مشابه در ابتدای فیلم است که بخشی از زمان اثر و توجه مخاطب را بدون آورده‌ای جدی، تلف می‌کند. ارتباط سَم با پرستار آسایشگاه یعنی روبن (الکس وولف)، نسخه‌ای کم‌تاثیرتر از نمونه‌ی اریک است که به‌سختی می‌شود از دلیل وجودش در فیلم سردرآورد.

اگر به یک مکان ساکت: روز اول نگاهی اساسی‌تر بیاندازیم، متوجه خواهیم شد که خواسته‌ی عجیب قهرمان و رویکرد محزون و ملودراماتیک سارنوسکی، تنها مواردِ بازیِ فیلمساز با انتظارات تماشاگر نیستند. چرا که روز اول، اساسا ژانر سینماییِ متفاوتی را برگزیده است. سومین قسمت مجموعه‌ی یک مکان ساکت، بیش از آن که اثری پساآخرالزمانی در ژانر وحشت بقا (Survival horror) باشد، فیلمی علمی-تخیلی از گونه‌ی تهاجم بیگانگان (Alien Invasion) است.

جایگاه روز اول به عنوان پیش‌درآمد فرانچایز یک مکان ساکت، به این معنا است که فیلم، نمی‌تواند از ملزوماتِ ژانر وحشت به‌تمامی شانه خالی کند؛ در نتیجه، قابل‌انتظار است که در اثر، سکانس‌هایی مانند عبور سَم و اریک از تونل آب‌گرفته‌ی مترو یا گذشتن اریک از دلِ یکی از مناطق سقوط بیگانگان ببینیم. جدا از تضادی که این صحنه‌های ژنریک با رویکردِ بازنگرانه‌ی سارنوسکی دارند، استراتژیِ بصری و عناصر سبکیِ فیلم، کم‌جان‌تر و معمولی‌تر از آن‌اند که خطر، تهدیدِ جانی یا ترس را با جزئیاتی ملموس یا بافتی غنی، به تماشاگر منتقل کنند. فیلمساز، هر صحنه‌ای را که رنگی از تعلیق یا وحشت دارد، با رویکردی شبیه به رفعِ تکلیف پرداخته است تا بتواند مجوزِ خلقِ صحنه‌های آرام و احساس‌برانگیزِ موردِ علاقه‌اش را از استودیو دریافت کند! خوشبختانه، یک مکان ساکت: روز اول به موفقیت تجاری رسید و جایگاه سارنوسکی در صنعت سینمای آمریکا به قدری ارتقا یافته است که برای قدم بعدی، به سراغ پروژه‌ای متناسب‌تر با علاقه و استعدادش برود!