چرخه ی حیات ستارگان

در این پست میخوایم بفهمیم در طول زندگی یک ستاره،معمولا چه اتفاقاتی میفته.

ستاره هایی که در آسمان میبینید تا ابد پابرجا نمی مانند. هر ستاره چرخه حیات خودش را دارد که از تولد تا مرگ آن میلیونها میلیاردها یا حتی میلیاردها میلیارد سال طول میکشد.

درخشش ستاره ها به دلیل انرژی فراوانی است که در اعماق هسته شان و در نتیجه ی واکنشهای همجوشی هسته ای رخ می‌دهد. واکنش اصلی تبدیل هیدروژن به هلیوم است که انرژی بسیار زیادی تولید می‌کند. با پایان تمام واکنش‌های همجوشی ممکن و اتمام انرژی ستاره، مرگ آن آغاز می‌شود. جاذبه ی ستاره در حال مرگ آن را به درون خودش می‌کشد و ستاره در خودش فرومی ریزد.

ستاره هایی مثل خورشید ما، ستاره های سبک هستند. خورشید ما حدوداً ۴/۶ میلیارد ساله است و برای ادامه‌ی واکنشهای همجوشی هسته ای نزدیک به ۵ میلیارد سال دیگر سوخت دارد. وقتی این سوخت تمام می‌شود لایه‌های بیرونی ستاره ملتهب میشوند و آن را تبدیل به یک غول سرخ میکنند. شکل حیات و مرگ یک ستاره به جرم آن در لحظه ی تولد در سحابی بستگی دارد.

درنهایت لایه های بیرونی ستاره پراکنده و به جرمی زیبا تبدیل می شوند که سحابی سیاره نما نام دارد. بقایای خورشید ما بر اثر جاذبه در هم کوبیده و به جرمی بسیار متراکم هم اندازه ی زمین تبدیل می‌شود به این جرم کوتوله سفید میگویند. این ستاره ی مرده آرام آرام سرد و بعد کاملاً محو می‌شود. بعضی ستاره ها با جرم بسیار بیشتری از خورشید ما متولد می‌شوند اینها ستاره های سنگین اند. این ستاره های غول پیکر حیات کوتاه‌تری دارند و میلیونها سال تکامل پیدا میکنند تا درنهایت با انفجاری پر از آشوب و انرژی به پایان خود برسند.

وقتی سوخت هسته ای این ستاره های غول آسا تمام میشود، در انفجاری ابرنواختری و قدرتمند نابود میشوند. لایه های بیرونی به فضا پرتاب میشوند و جاذبه باقی مانده ی هسته را در هم میکوبد آنچه باقی میماند یک ستاره نوترونی است که تنها ۱۰ کیلومتر عرض دارد. هرچند، معمولاً بقایای ستاره در جاذبه‌ی خود آن کشیده می‌شوند و به سیاه چاله ی ستاره ای تبدیل میشوند.