
همای سعادت در اسپانیا و اروپا

چرا این دفعه راجع به صاحب این چشمهای زیبا ننویسم؟ در ارتفاعات کوههای «پیرنه»، محوطهای وجود داره که پر از اسکلتهای متلاشی شده ست! جایگاه هما. «هما» تنها پرندهای هست که عمدتا استخوان میخوره. نه تنها تغذیه، اگه به رفتارهاش نگاه کنیم میبینیم چقدر گنگ یه پرنده میتونه بالا باشه.

ما دربارهی یه پرندهی 1 تا 1/2 متری حرف میزنیم که وقتی بالهاشو باز میکنه به اندازهی شگفت انگیز 2/5 تا 2/85 متری میرسه. این اندازه قابل مقایسه با پرندگان درندهی قارهی آمریکاست.

هما وقتی تو اسارت زندگی میکنه رنگ پرهاش سفیده.

ولی وقتی تو طبیعت زندگی میکنه با آبتنی در چشمههای گِلی جوشان آهن و گوگرد پرهاش رو به رنگ قرمز یا نارنجی آتشین در میاره. Audubonانجمن ملی دو علت مهم برای این حرکت هما تعریف کرده:

اول نمایش قدرت! چشمههای جوشان حاوی گوگرد و آهن در نقاطی از کوهستان قرار دارن که فقط پرندگان شجاع با قدرت پرواز قدرتمند و همینطور شناخت بالا از منطقه میتونن به این چشمهها دست پیدا کنن. در نتیجه رنگ آتشین پرهای هما برای نمایش به جفت یا رقابت با کرکسهای دیگه کاربرد داره.

دوم: اکسید آهن از بین برندهی باکتریهای مضری هست که توی گوشت گندیده فعالیت میکنن و هما که استخوان رو از جسد جدا میکنه به احتمال زیاد در تعامل با این باکتریها قرار میگیره و برای دوری از مشکلات سلامتی اقدام به حمام با موادی مثل آهن و گوگرد میکنه.

هما روزگاری در تمام رشته کوههای جنوب اروپا از غرب اسپانیا تا بالکان زندگی میکرد. در طول قرنهای 19 و 20 تعداد زیادی هما توسط انسانها شکار شدن و از بین رفتن.چون شایعه کرده بودن هما بچهها رو با خودش میبره.(که البته هیچ کجا مدرکی که دال بر تایید این گفته باشه پیدا نکردم).

البته فقط این نبود، با زیر کشت رفتن زمینها در اروپا- چرای دامها و در پی اون... کاهش جمعیت گیاهخواران کوهستانی وحشی، کاهش محیط زیست و نبود تغذیهی کافی بشدت جمعیت هما رو تحت فشار گذاشت و در سال 1913، با شلیک به آخرین هما، این پرنده در اروپا منقرض شد.

خوشبختانه از سال 1970 پروژهی احیای جمعیت هما با جدیّیت و کارشناسی پیگیری شد و در طول 40 سال بقدری محکم این جمعیت رو احیا کردن که یکی از موفقترین پروژههای احیا لقب گرفت.

ناگفته نمونه این کرکس هنوز تو آلمان به Lammergeier «کرکس بره» معروفه چون ادعا شده برهها رو با خودش میبرده. ولی مطابق با کلمهی کلیشهای «کرکس» هما لاشخوره پس شکار نمیکنه. گوشت چیزی نیست که هما دنبالش باشه بلکه با رژیم غیرمعمول که ۸۵ تا ۹۰ درصدش رو استخوان تشکیل میده زندگی میکنه.

پنجه های بزرگ و قویشون به زیبایی با وظیفه شکستن استخوانها و بیرون کشیدن مغز استخوان فرگشت پیدا کرده. اگه استخوان خیلی بزرگ باشه، هما اون رو به ارتفاع میبره و از آسمون به زمین میندازه تا بشکنه.

حتی گفته شده تاس بودن سر نمایشنامه نویس شهیر یونانی Aeschylus باعث شده یه هما، سرش رو با سنگ اشتباه بگیره، و لاکپشتی رو که بلند کرده بود رو سر تاس اون انداخت و باعث مرگش شده.

به همین دلیل به هما در زبان اسپانیایی «quebrantahuesos- استخوان شکن» میگن. اگه هم استخوان قابل بلع باشه، اون رو میخوره. اسید معدهی هما بصورت باورنکردنیای قویه هست و به شکستن استخوانهایی که میخوره کمک میکنه.
اگر پسندیدی، لایک کن و به سازنده انرژی بده!