امپراطوری ایرانیان، در شمال افریقا

جالب است که بعضی از تاریخ‌نگاران نسب عبدالرحمن بن رستم را به شاپور بزرگ (شاپور ذوالاکتاف) و برخی نسب او را به "رستم فرخ‌هرمز" فرمانده سپاه ایران در جنگ قادسیه و یا "انوشیروان" می‌رسانند.

بنا بر گفته تاریخ‌نگاران،عبدالرحمن بن رستم، بنیانگذار سلسله رستمیان در سال ۷۲۹ و یا ۷۳۰ در عراق امروزی به دنیا آمده‌است. پدرش رستم که مردی ایرانی‌تبار بود به همراه پسر و همسرش عراق را ترک کرد تا به مغرب برسد، اما با رسیدن به مکه یا اطراف آن درگذشت. همین اتفاق باعث میشود که مادرش با یک زائر کایروانی ( اهل تونس امروزی ) که در مکه ملاقات کرده بود، ازدواج کند به شهر قیروان مهاجرت کند و عبدالرحمن را در آنجا بزرگ کند.

گفته میشود که عبدالرحمن دانش‌آموزی سریع و پرانرژی بود و به یُمن صفات استثنائی خود به سرعت مراحل قدرت را طی کرد و بعد از گذراندن دوران تحصیل در مکتب “ابو عبیده مسلم“ عبدالرحمن یکی از پنج مبلغی شد که در نهایت مسئول گسترش عقاید اباضیه در مغرب بود. وقتی اولین امام اباضیه قیروان را فتح کرد حکومت این شهر و چند بخش دیگر از افریقیه را به عبدالرحمان رستم (۷۵۸ میلادی) سپرد اما چند ماه بعد قیروان به وسیله ی قوای مخالف بازپس گرفته شد و رستم و همراهانش به سوی مغرب رفتند و نزدیک شهر آینده «تاهرت» مستقر شدند.

این محل که در آن زمان قریه کوچکی بود بزودی دژ مستحکم اباضیه شد و به سرعت رو به رشد و توسعه نهاد و از همه جای افریقیه و جبل نفوسه پیروان فرقه فرا رسیدند. در حدود سال ۷۷۶ یا ۷۷۸ میلادی، عبدالرحمن امام اباضیه تیارت شد و دودمان رستمیان را تأسیس کرد. دودمان ایرانی که حدود ۱۳۲ سال بر بخش هایی در شمال آفریقا حکومت کرد.

به نظر می‌رسد که او سلطنت بسیار مسالمت آمیزی داشته و سخت تلاش کرده‌است تا عدالت و سادگی را نیز در سیستم حقوقی تیارت القا کند. به گفته مورخان دوره حکومت عبدالرحمن بن رستم دوره آرامش و صلح سلسله بنو رستم بوده است. در این دوره از اختلافات سیاسی و مذهبی (برخلاف دوره‌های بعد) خبری نیست. سیاست دوره عبدالرحمن بر مساوات و تسامح بود. این سیاست موجب ثبات و استقرار حکومت شد

جوامع آبادی شرقی برای او احترام زیادی قائل بودند و علاوه بر اینکه حق امامت او را به رسمیت می‌شناختند، برای وی مقداری پول و هدایا هم می‌فرستادند. گفته می‌شود که او در حدود سال ۷۸۵ میلادی درگذشت و پسرش عبدالوهاب جانشین او شد. اما پس از عبدالوهاب، رستمیان کم کم از نظر نظامی ضعیف شدند و در سال ۹۰۹ فاطمی‌های اسماعیلی مذهب مصر به راحتی ایشان را برانداختند.

نکته بسیار مهم در مورد دودمان رستمیان این است که دردوران سلطنت رستمیان، آزادی دین، مذهب، نژاد و عقیده رعایت گردیده زمینه کاری و ابراز عقیده به تمامی یکسان بود، و یهودیان و مسحییان زیادی در شهرهای تحت تسلط رستمیان پناه آورده بودند و به راحتی زندگی می‌کردند.