آمیب مغز خوار

نِگلیریا فاولِری (به انگلیسی: Naegleria Fowleri) یا «آمیب مغز خوار»، گونه‌ای آمیب تک‌یاخته‌ای است که در آب‌های شیرین و گرم زندگی می‌کند و در انسان موجب بروز التهاب حاد پرده‌های مغز و نخاع می‌گردد که به آن «مننگوانسفالیت آمیبی اولیه» می‌گویند و ظرف چند روز منجر به مرگ می‌گردد.

نگلیریا فاولری در آب‌های شیرین و گرم زندگی می‌کند و در بسیاری از نقاط دنیا دیده می‌شود. این آمیب به وفور در دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و چشمه‌های آب گرم، برکه‌ها، استخرهای شنا و حتی منابع آب شهری که به‌خوبی ضدعفونی نشده باشند و دستگاه‌های گرمایشی آبی، وجود دارد و از آنجایی که «گرما دوست» است، در آب‌های طبیعی مناطق گرمسیر و حاره هم حضور دارد و احتمال ابتلا به آن در فصول گرم سال، بیشتر است.

بیشتر افرادی که دچار بیماری حاد «مننگوانسفالیت آمیبی اولیه» با این تک یاخته‌ای شده‌اند، کودکان، نوجوانان و جوانانی بوده‌اند که یک هفته قبل از بروز نشانه‌ها، در آب‌های شیرین طبیعی یا استخر به آب‌تنی و شنا پرداخته‌اند. عوامل خطرزا برای ورود این آمیب به بدن انسان، تنها محدود به شنا کردن نیست و هرگونه فعالیت تفریحی ویا حضور در آب‌های شیرین (حمام کردن، آب‌تنی، شیرجه، پریدن بداخل آب و اسکی روی آب و غیره) می‌تواند خطر ابتلا به آن را به همراه داشته باشد.

دانستن دو نکته دربارهٔ عفونت ناشی از نگلیریا حائز اهمیت است: اول آنکه نگلیریا فاولری برخلاف برخی تک‌یاخته‌های دیگر، می‌تواند در افراد کاملاً سالم نیز که دستگاه ایمنی قوی و طبیعی دارند، باعث بروز بیماری گردد. دوم آنکه این تک‌یاخته هرگز از طریق «آشامیدن» آب آلوده به آن، منجر به بیماری نمی‌شود و راه ورود آن به بدن انسان، تنها از طریق بینی و مخاط آن است. عفونت ناشی از نگلیریا فاولری از طریق انسان به انسان نیز انتقال نمی‌یابد. عفونت با نگلیریا نادر است اما «میزان کشندگی» این بیماری بسیار بالاست. علت مرگ در اثر ابتلا به نگلیریا فولری، تخریب بافت مغز و تورم و التهاب پرده‌های مغز است.