نویسندگی: نکات ضروری برای نوشتن داستان

خیلی از ما دوست داریم که داستان های خودمون رو بنویسیم و شاید یه روزی به یک نویسنده موفق تبدیل بشیم. در این پست، من از تجربیات خودم درباره نویسندگی و نکات مهمی که باید رعایت کنید صحبت کردم‌.

سلام بر همه دوستانی که امروز با من همراه شدند تا این مقاله رو مطالعه کنند. اگر شما نویسنده هستید یا می‌خواید در آینده به یک نویسنده موفق تبدیل بشید، پس بهتون پیشنهاد می‌کنم تا آخر این پست همراه من باشید. من این مقاله رو بر اساس تجربیات شخصی خودم از کتاب ها و داستان هایی که خوندم و داستان هایی که نوشتم ( و دارم می‌نویسم ) به دست آوردم و خوشحال می‌شم این تجربیات رو در اختیار شما قرار بدم. من داستان های زیادی رو چه در تستچی چه در جاهای دیگه خوندم و امروز می‌خوام نقاط ضعف این داستان ها رو مورد بررسی قرار بدم. این پست صرفاً جهت آشنایی شما با اصول درست نویسی هست و قصدم هیچ توهین و تحقیری نیست.

از ایموجی استفاده نکنید! آیا شما تا به حال شده کتابی رو بخونید و نویسنده در نوشتن اون کتاب از ایموجی استفاده کرده باشه؟ اگر می‌خواید یه نویسنده باشید، باید قوانین نویسندگی رو رعایت کنید. ایموجی ها شاید در پیام رسان های امروزی و فضای مجازی کاربرد زیادی در انتقال احساسات ما داشته باشن، ولی هرگز برای یک داستان مناسب نیستن. شما به جای اینکه از علائم نگارشی و کلمات استفاده کنید، از ایموجی استفاده می‌کنید و انتظار دارید خواننده همه چیز رو بفهمه! به جای استفاده از ایموجی، از کلمات و توصیفات واضح استفاده کنید.

با جزئیات بنویسید! بعضی از نویسنده ها، فقط می‌خوان خط داستانی رو پیش ببرن و به توصیف شخصیت ها و فضای داستان هیچ توجهی ندارن! این نوع نوشتن، خواننده رو خسته می‌کنه و خط داستانی رو از مسیر اصلی منحرف می‌کنه. از نظر من، نویسندگی مثل آشپزیه؛ اگه شما مواد اولیه مرغوبی داشته باشید ولی آشپزی بلد نباشید، غذاتون یا شور می‌شه یا بی نمک! اگر هم آشپز ماهری باشید ولی مواد اولیه خوبی نداشته باشید، هر کاری هم که بکنید نمی‌تونید یه غذای خوشمزه بپزید. پس شما باید هر دو رو داشته باشید؛ مهارت و مواد اولیه مناسب. نویسندگی هم همین‌طوره. مهارت آشپزی در واقع همون مهارت نویسندگی شما و مواد اولیه تون ایده و طرح داستان شماست. شما اگه نویسنده خوبی باشید، ولی طرح خوبی نداشته باشید هرچقدر هم که اون داستان رو استادانه بنویسید، باز هم جذابیتی برای خواننده‌ها نداره. اگر هم طرح خوبی داشته باشید ولی ندونید که چطور بنویسید، این هم یه اشکال دیگه‌س. منظورم از جزئیات اینه که به فضا و جو داستان و احساس و رفتار های شخصیت ها بیشتر توجه کنید. برای مثال : به جای این « پدرم در اتاق را باز کرد و از اتاق بیرون رفت. » بنویسید « پدرم با تردید دستش را روی دستگیره‌ی در گذاشت. نگاه کوتاهی به من انداخت و قبل از اینکه فرصت حرف زدن پیدا کنم، در را محکم پشت سرش کوبید و من را با افکارم تنها گذاشت. » خودتون قضاوت کنید، کدوم جمله زیباتر بود؟

از اشاره غیر مستقیم استفاده کنید! بله، درست خوندید. اشاره غیر مستقیم! معمولاً برای اشاره غیر مستقیم لازمه مهارت تون رو در توصیف کردن پدیده ها تقویت کنید. همه چیز رو به خواننده نگید و بذارید خودشون بفهمن؛ منظورم اینه : برای مثال به جای اینکه بنویسید « ماریا بسیار خشمگین بود » بنویسید « ماریا احساس کرد که از درون آتش گرفته » حالا فرق جمله اول و دوم چیه؟ هر دوشون که یه معنی دارن! خب، خودتون قضاوت کنید. جمله اول براتون جالب‌تر بود یا جمله دوم؟ شاید بگید از هر جمله که استفاده کنم، هیچ تفاوتی ایجاد نمی‌کنه. ولی اینطوری نیست! شما با این توصیفات و اشاره های غیر مستقیم میزان مهارت خودتون رو در نویسندگی نشون می‌دین. راه توصیف بهتر احساسات، اینه که به احساسات درونی خودتون توجه کنید. مثلاً وقتی خشمگین هستید، چه احساسی به شما دست می‌ده؟ می‌تونید با کلمات بازی کنید و جمله جدیدی رو به جای « خشم » خلق کنید. وقتی واژه « خشم » به گوشتون می‌خوره، چه واژه های دیگری رو به یاد شما میاره؟ آتش؟ غیرقابل کنترل ؟ نابودکننده ؟ آزاردهنده ؟ از همین کلمات برای توصیف خشم استفاده کنید!

کتابی نوشتن! یکی دیگه از اصول نویسندگی، کتابی نوشتن هست. حالا شاید بگید خودت چرا این متن رو کتابی ننوشتی؟ خب دلیلم اینه که مطمئن بودم اگه این کارو می‌کردم شما از سبک نوشتن من خسته می‌شدید، و به علاوه من که داستان نمی‌نویسم! خب ، برگردیم سر موضوع اصلی، اگر دقت کرده باشید، بیشتر کتاب هایی که فارسی زبان هستن یا به زبان فارسی ترجمه شدن به صورت کتابی نوشته شدن. بگذریم، اگر شما وقایع یک داستان رو به صورت استاندارد شرح ندید، خواننده‌ها ممکنه فکر کنن این هم یکی دیگه از همون داستان های آبکی و کلیشه‌ایه! حق هم دارن! البته شما می‌تونید در بخشی که شخصیت ها با هم گفتگو می‌کنن که به نام « دیالوگ » شناخته می‌شه، از زبان محاوره‌ای استفاده کنید. ولی فقط در این بخش و نه در شرح وقایع و فضای داستان. برای مثال به جای « باد تندی می‌وزید و شاخه‌های درختا رو تکون می‌داد. به این فکر کردم که او الان کجاست. » بنویسید « باد تندی می‌وزید و شاخه های درختان را تکان می‌داد. به این فکر کردم که او الان کجاست. » سعی کنید از الان به نوشتن به این سبک عادت کنید تا بتونید به یک نویسنده حرفه‌ای تبدیل بشید.

تقلب ممنوع! شاید خیلی از شما با سبک « فن فیکشن » آشنایی داشته باشید؛ به این معنی که یه سری افراد میان از کتاب یا فیلم مورد علاقه شون یه داستان می‌نویسن و از شخصیت ها و فضای داستان یک نویسنده دیگه استفاده می‌کنن. فکر نکنید من می‌گم فن فیکشن چیز بدیه، نه! در واقع فن فیکشن می‌تونه اولین قدم شما برای نوشتن باشه. از هیچکس نمی‌شه انتظار داشت که برای بار اول که می‌خوان داستانی رو بنویسن، حتماً از خودشون ایده داشته باشن. شاید اون لحظه هیچ ایده‌ی خوبی به ذهنتون نرسیده باشه. پس فن فیکشن می‌تونه مهارت شما رو در نوشتن تقویت کنه؛ ولی موضوع اینجاست که این نوع داستان ها رو فقط در فضای مجازی می‌تونید انتشار بدید و اگر می‌خواید یک نویسنده حرفه‌ای باشید و حتی کتابتون رو به چاپ برسونید، نمی‌تونید از این سبک استفاده کنید! بله شما نمی‌تونید از ایده ها و شخصیت های یک نویسنده دیگه برای شهرت و فروش کتاب خودتون استفاده کنید. هیچ ناشری فن فیکشن رو چاپ نمی‌کنه و چه بسا توهینی به نویسنده تلقی بشه. پس اگر می‌خواید یک داستان مستقل، جهان و شخصیت های مستقل داشته باشید باید از صفر تا صدش رو خودتون نوشته باشید. البته الهام گرفتن با کپی کردن فرق داره؛ برای این کار بهتون پیشنهاد می‌کنم فیلم ببینید و کتاب بخونید ( البته نه اینکه همون داستان رو بنویسید! ) شما می‌تونید برای شروع از این سبک داستان استفاده کنید و مهارت های نوشتن رو یاد بگیرید، ولی به هیچ وجه نمی‌تونید با این سبک کتاب چاپ کنید.

منطقی باشید! داستان ژانر های مختلفی می‌تونه داشته باشه، از دو ژانر مهم در داستان نویسی، میشه به تخیلی بودن یا واقع گرایانه بودن داستان اشاره کرد. میشه گفت این دو ژانر، ژانر های اصلی در داستان نویسی هستن و بقیه ژانر ها زیر مجموعه این دو تا هستن. خب، حالا انتخاب کنید ژانر داستان شما تخیلیه یا واقع گرایانه ؟ فرض می‌کنیم شما ژانر تخیلی رو انتخاب کردید، خب این ژانر هم برای خودش قوانینی داره. یکی از مهم ترین عناصر این ژانر « جادو » هست؛ مثل هری پاتر یا ارباب حلقه ها. میشه گفت جادو با ژانر تخیلی پیوند خورده. جادو، یعنی چیزی که در دنیای واقعی وجود نداره و کار های غیرممکن رو ممکن می‌کنه. البته دنیای جادویی شما باید محدودیت هایی هم داشته باشه؛ منظورم اینه یکمی منطقی باشه! درسته ژانر تخیلیه، ولی دلیل نمیشه منطقی وجود نداشته باشه! مثلاً نمی‌تونید به یک شخصیت چنان قدرتی بدید که هیچکس و هیچ چیز جلودارش نباشه و قادر به انجام دادن هر کاری باشه! این غیر منطقیه! همه انسان ها عیب هایی دارن، پس شخصیت های شما هم باید نقاط ضعفی داشته باشن.

علائم نگارشی! می‌دونم همه تون با علائم نگارشی آشنایی دارید؛ مثل علامت تعجب ، سوال ، ویرگول یا نقطه. یک متن خوب و قابل قبول، باید اصول نگارشی رو رعایت کرده باشه. یکی از این اصول به کار بردن علائم نگارشی هست. علائم نگارشی علاوه بر اینکه مفهوم جمله رو می‌رسونن، باعث می‌شن که خواننده ها گیج و سردرگم نشن. برای مثال ( گفتم چرا هیچ کاری انجام نمی‌دی زمان ما بهش نیاز داریم. ) خب می‌تونم بگم با خوندن این جمله تا حدودی گیج شدید. بریم جمله دوم رو بخونیم ( گفتم : « چرا هیچ کاری انجام نمی‌دی؟ زمان، ما بهش نیاز داریم. ) خودتون قضاوت کنید، کدوم جمله بهتر بود؟ اگر نمی‌دونید چجوری از علائم نگارشی استفاده کنید، خوندن یک کتاب یا یک جستجوی ساده در اینترنت می‌تونه بهتون کمک کنه.

غلط املایی! رسیدیم به بخشی که خیلی از نویسنده ها رعایتش نمی‌کنن. آیا شما تا به حال کتابی رو خوندید که غلط املایی داشته باشه؟ غلط املایی علاوه بر اینکه سطح نوشته شما رو پایین میاره می‌تونه سوءتفاهم هم برای خواننده ها ایجاد کنه. مثلاً دو واژه « سلاح » و « صلاح » رو در نظر بگیرید؛ این دو واژه معنی یکسانی ندارن و اگر یکی رو به جای دیگری بنویسید، تمام جمله تون غلط از آب درمیاد. برای به حداقل رسوندن غلط های املایی، می‌تونید شکل صحیح نوشتن هر کلمه رو که مطمئن نیستید از لغت نامه یا اینترنت پیدا کنید و شکل درستش رو بنویسید. با کتاب خوندن هم می‌تونید دایره لغات تون رو گسترش بدید.