وضعیت اوضاع اجتماعی ایران در دوران باستان

اوضاع اجتماعی ایران باستان به طور کلی، از اوضاع و احوال مردم ایران باستان شواهد و مدارک اندکی به جای مانده است. با این حال مورّخان توانسته اند با بررسی همین آثار به جامانده تاحدودی به اوضاع اجتماعی آن دوره پی ببرند. در ایران باستان خانواده هسته اولیه جامعه را تشکیل میداد. ازدواج در نزد ایرانیان یک تکلیف دینی و پیمان مقدس بود. به همین دلیل اگر کسی عمداً از ازدواج سرباز می زد گناهکار شمرده میشد همچنین ،مردان زمانی می توانستند مقام و منصبی بگیرند که همسر داشته باشند در ایران ،باستان پدر به عنوان سرپرست خانواده نقش مهمی داشت و اجرای مراسم مذهبی و حفظ امنیت خانواده برعهده او بود. استفاده از آینه و شمعدان در مراسم ازدواج یکی از رسوم به جا مانده باستان است. در آن دوره در مراسم ازدواج از آینه به عنوان نماد را صداقت در زندگی مشترک استفاده می کردند. ازدواج معمولاً خویشاوندی و درون گروهی بود؛ یعنی اغلب سعی میکردند با افرادی از دودمان خود ازدواج کنند تا با آنها هم خون باشند و خصوصیات آن دودمان را حفظ کنند. ایرانیان باستان برای اولاد پسر ارزش خاصی قائل بودند این موضوع به خصوص برای شاهان و درباریان که سلطنت موروثی داشتند اهمیت زیادی داشت. در آن دوره چند همسری نیز وجود داشت و افراد توانگر و ثروتمند چند زن داشتند. در ایران باستان، خانواده ها بیشتر مواد مورد نیاز خود چون خوراک و پوشاک و ابزار را خودشان در خانه تولید می کردند. زنان در کنار مردان به نخ ریسی پارچه بافی قالی بافی و مشارکت در کشاورزی می پرداختند. خانواده ها همچنین مرکز تربیت و آموزش بودند و اصول و ارزشهای اخلاقی چون راستگویی، امانت داری، میهن دوستی و وفای به عهد و پیمان را به اعضای خانوادۀ خود می آموختند پدران شغل خود را به پسران یاد می دادند همچنان که مادران به عنوان . کدبانوی خانواده رسوم خانه داری را به دختران آموزش می دادند. ۱۳۲

زندگی روستایی و شهری در دوره ایران باستان اغلب مردم در روستاها زندگی میکردند و کشاورزان بیشترین جمعیت آن زمان را تشکیل میدادند. البته تعدادی قبایل نیز در گوشه و کنار سرزمین ما زندگی میکردند تا قبل از سلسله ساسانیان شهرهایی در قلمرو ایران ساخته شدند، اما تعدادشان زیاد نبود. این شهرها بیشتر محل زندگی شاهان و مأموران حکومت بود. در دوره ساسانیان، فرمانروایان شهرهای زیادی بنا کردند و جمعیت شهری به طور چشمگیری افزایش یافت در این شهرها علاوه بر مأموران حکومتی صنعتگران بازرگانان و پیشه وران نیز زندگی می کردند.

نابرابری اجتماعی در گذشته های دور اغلب جوامع و تمدنهای نظام طرفانی در فصل قبل خواندید پس از یک جانشینی تقسیم کار اجتماعی پدید آمد و افراد در گروههای مختلاف شغلی دسته بندی با تشکیل امپراتوریهای بزرگ و تمرکز شرت و ژوت در دست شاهان و شاهزادگان و سار مقام های حکومتی به تدریج اختلاف طبقاتی در جامعه ی موجود آمد و طبقات اجتماعی امتیازات و حقوق متفاوتی به دست آوردند . بی عدالتی و اختلافات طبقاتی در دوره ساسانیان به اوج رسید و جامعه طبقاتی این دوره چند طبقه تیم با شوه تبعیض آمیز بود به طور کلی جامعه به دو طبقه بسیار 6 زبزرگان و عامه مردام تقسیم می شد. -۱- شاه و شاهزادگان موبدان زرتشتی فرماندهان نظامی و دبیران به عنوان اشراف و بزرگان ردی شناخته می شدند.♡

اشراف و بزرگانان ۲ پیشه وران، بازرگانان و کشاورزان و دامداران نیز عامه مردم محسوب می شدنده و اا ایرانی خود را باوری در این جامعه، از عدالت خبری نبود و اشراف و بزرگان از حقوق و امتیازات زیادی برخوردار بودند آنها زمینها و ثروت های فراوان داشتند اما از پرداختن مالیات معاف بودند از حق تحصیل و آموزش برخوردار بودند و خود را صاحب جان و مال مردم می دانستند. 8 کشاورزان با آنکه اکثریت جامعه را تشکیل میدادند و فعالیت اقتصادی مهم بر دوش آنها بود، از بسیاری از حقوق اجتماعی محروم بودند. شرایط تحصیل برای عامه مردم سخت و دشوار بود. بار سنگین مالیات بردوش آنها بود و در جنگها، سپاه پیاده نظام را تشکیل میدادند اگر کسی از جنگ فرار میکرد به شدت مجازات میشد . 8 در این دوره موبدان زرتشتی که خود جزء طبقه بزرگان بودند از این اختلاف طبقاتی حمایت میکردند و در دستگاه حکومتی نفوذ زیادی داشتند