نپتون

سیاره نپتون نماد چیست؟ غول یخی نپتون اولین سیاره‌ای بود که بر اساس محاسبات ریاضی کشف شد. این سیاره در سال ۱۸۴۶ بر اساس پیش‌بینی‌های ستاره‌شناسانی مثل اوربن لو وریه و یوهان گاله کشف شد. نام نپتون برگرفته از نام خدای رومی دریا است که توسط لو وریه پیشنهاد شد.

فاصله زمین تا نپتون فاصله‌ی نپتون از زمین بر اساس موقعیت قرار گیری دو سیاره در مدارهایشان، بین ۴/۳ میلیارد کیلومتر تا ۴/۷ میلیارد کیلومتر است. ۱۲ سال طول کشید تا کاوشگر وویجر ۲ به نپتون برسد. این کاوشگر با سرعت میانگین ۶۸ هزار کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کرد که بسیار سریع‌تر از سرعت‌هایی است که انسان تاکنون پیموده است.

نپتون چگونه تشکیل شد؟ سیاره‌ی نپتون در حدود ۴/۵ میلیارد سال پیش با جمع شدن گاز و غبار بر اثر گرانش به غولی یخی تبدیل شد. این سیاره‌ هم مانند همسایه‌اش اورانوس احتمالا در فاصله‌ی نزدیک‌تری از خورشید قرار داشته و سپس در حدود ۴ میلیارد سال پیش به منظومه‌ی شمسی خارجی منتقل شد.

ویژگی‌های نپتون بخش زیادی از نپتون را آب، آمونیاک و متان تشکیل می‌دهد. سیاره سطح جامدی ندارد بلکه دارای هسته‌ای جامد مانند زمین است. نپتون همراه با اورانوس، غولی یخی است. این لقب نپتون را از غول‌های گازی مثل مشتری و زحل متمایز می‌کند زیرا نپتون و اورانوس دارای مقدار بیشتری از مولکول‌های سازنده‌ی یخ هستند. بخش زیادی از جو نمایان نپتون از هیدروژن (بیش از ۸۰ درصد) و هلیوم (۱۵ درصد) تشکیل شده است. در این بخش مقدار کمی متان و مولکول‌های دیگر مثل اتان، استیلن و چند هیدروکربن دیگر یافت می‌شوند.

قمرهای نپتون سیاره‌ی نپتون دارای ۱۴ قمر تأیید شده است. بزرگ‌ترین قمر این سیاره، تریتون است که در جهتی مخالف با اسپین نپتون به دور آن می‌چرخد. این مدار معکوس نشان می‌دهد تریتون همیشه با نپتون همراه نبوده و به عقیده‌ی پژوهشگرها تقریبا میلیون‌ها سال پیش از کمربند کویپر به دام گرانش نپتون افتاده است. تریتون تنها قمر کروی نپتون است و ۱۳ قمر دیگر این سیاره شکل‌هایی نامنظم دارند. دمای سطح تریتون به منفی ۲۳۵ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌رسد و همین ویژگی آن را به یکی از سردترین نقاط منظومه‌ی شمسی تبدیل می‌کند. با این‌حال وویجر ۲ یخفشان‌هایی را کشف کرد که تا فاصله‌ی ۸ کیلومتری یخ فوران کردند و این پدیده نشان‌دهنده‌ی فضای داخلی گرم تریتون است. دانشمندان همچنین در حال بررسی احتمال وجود اقیانوسی زیرزمینی روی این قمر یخی هستند. دانشمندان در سال ۲۰۱۰ به وجود فصل‌ها در تریتون پی بردند. نرئید قمر دیگر نپتون، به دلیل مدار خاصش، یکی از عجیب‌ترین قمر‌های منظومه‌ی شمسی است. این قمر می‌تواند در فاصله‌ی نزدیک به نپتون در فاصله‌ی ۱/۴ میلیون کیلومتری تا فاصله‌ی دور ۹/۷ میلیون کیلومتری جابه‌جا شود.

حلقه‌های نپتون سال گذشته تلسکوپ فضایی جیمز وب، واضح‌ترین تصویر از حلقه‌های نپتون را ثبت کرد. نپتون با حلقه‌های عجیبی احاطه شده است که یکپارچه نیستند و توده‌های ضخیم و درخشانی از غبار را دربردارند. حداقل پنج حلقه در اطراف نپتون وجود دارند که نام آن‌ها عبارت است از: گاله، لوریه، لاسل، آراگو و آدامز. این حلقه‌ها نسبتا جوان هستند و عمر کوتاهی دارند. رصدهای زمینی نشان می‌دهند حلقه‌های نپتون بسیار ناپایدارتر از تصورات گذشته هستند.

چرا نپتون آبی است؟ ابرهای سطحی سیاره‌ی نپتون به رنگ آبی درخشانی ظاهر می‌شوند که تا حدی حاصل جذب نور قرمز در متان موجود در جو این سیاره است. نپتون دارای ابرهایی است که عمدتا از متان یخی تشکیل شده‌اند، در واقع ذرات یخی متان عامل اصلی رنگ آبی این سیاره هستند.

طوفانی‌ترین سیاره نپتون بادی‌ترین سیاره در کل منظومه‌ی شمسی است. با وجود فاصله‌ی زیاد و انرژی کمی که از خورشید دریافت می‌کنند، بادهای نپتون می‌توانند سه برابر قوی‌تر از بادهای مشتری و نه برابر شدیدتر از بادهای زمین باشند. این بادها ابرهای متانی منجمد را در سطح این سیاره با سرعت‌های بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر بر ساعت جابه‌جا می‌کنند. این درحالی است که سرعت قدرتمندترین بادهای زمین تنها به ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. در سال ۱۹۸۹، طوفان بزرگ بیضی شکلی در نیم‌کره‌ی جنوبی نپتون موسوم به «لکه‌ی سیاه بزرگ» ظاهر شد. این طوفان به قدری بزرگ بود که می‌توانست کل کره‌ی زمین را در خود جا دهد. لکه‌ی سیاه بزرگ ناپدید شده است اما لکه‌های جدیدی در بخش‌های مختلف نپتون ظاهر شده‌اند.