اولین انیمیشن جهان!

در تالار پایینی موزه ملی ایران، ویترینی خاص قرار دارد. ویترین شیشه‌ای که دور تا دور آن خالی و در میانه آن جامی سفالی می‌درخشد، جامی که نشانه‌ای از اوج هنر، نبوغ و خلاقیت مردم شهر سوخته است. بسیاری از پژوهشگران قدمت شهر سوخته را هم‌زمان با عصر برنز و هم‌ دوره با تمدن جیرفت دانسته‌اند. این محوطه باستانی در جنوب سیستان و بلوچستان قرار گرفته است.

شاید مهم‌ترین اثر هنری کشف شده از محوطه باستانی شهر سوخته، همین کوزه‌ای سفالی باشد که اولین «تصویر متحرک» یا «انیمیشن» جهان بر آن نقش بسته است. بر بدنه این جام یک بز در پنج حالت مختلف به تصویر کشیده شده که هر کدام از این حالت‌ها ادامه حالت قبلی هستند. در تصویر اول بز روبروی درخت ایستاده و در چهار تصویر بعدی به سمت آن حرکت و از این درخت تغذیه می‌کند.

در کاوش‌های مختلف شهر سوخته، باستان شناسان با آثار عجیبی روبرو شدند که از جمله آن‌ها می‌توان به جمجمه‌ای با دندان و چشم مصنوعی اشاره کرد. همچنین جمجمه دیگری نیز با آثاری از جراحی مغز پیدا شد که نشان داد این تمدن در علم پزشکی بسیار پیشرفت کرده بود.

هر بیننده با ایستادن روبروی این جام و حرکت دور آن کاملاً متوجه تغییر حرکت بز می‌شود و حس تصویر متحرک نیز به طول کامل انتقال می‌یابد. از همین جهت این اثر را به عنوان کهن‌ترین انیمیشن جهان نام‌گذاری کرده‌اند. در هر دوره تاریخی تصویر متحرک برای کودکان و اقشار مختلف از اهمیت برخوردار بوده است، از عهد باستان که یک کوزه ممکن بود تحولی بیافریند تا حالا که غول‌های کامپیوتری دنیای انیمیشن را کنترل می‌کنند.