عید نوروز

کوروش بزرگ، بنیانگذار سلسله هخامنشی در سال ۵۳۸ پیش از میلاد، نوروز را به عنوان یک جشن ملی اعلام کرد. ترفیع سربازان، پاکسازی مکان‌های همگانی و خانه‌های شخصی و بخشش محکومان از جمله مراسم مهم جشن نوروز بود

نوروز چگونه به وجود آمد؟ جشن باستانی نوروز ایرانی پیشینه جالب و خواندنی‌ای دارد. با کمک روایت‌های فردوسی حکیم در شاهنامه، می‌توانیم داستان نوروز را بفهمیم. ماجرا از این قرار است که در تمام کتاب‌های تاریخی از جمله شاهنامه فردوسی، در کنار نوروز، نام جمشید آمده است. همه این روز را به زمان پادشاهی او نسبت داده‌اند و او را پایه‌گذار جشن نوروز می‌دانند. اعتقاد بر این است که نوروز چون همزمان با آمدن فصل بهار و تولد دوباره طبیعت است، انسان هم در این روز تولدی دوباره می‌یابد و به‌عنوان جزیی از هستی و عالم آفرینش، مانند وجودی تازه متولد شده، بی‌گناه و پاکیزه است. در شاهنامه می‌خوانیم: چو خورشید تابان میان هوا نشسته بر او شاه فرمانروا جهان انجمن شد بر تخت اوی از آن بر شد قره بخت اوی به جمشید بر گوهر افشاندند مر آن روز را روز نو خواندند سر سال نو هرمز فرودین بر آسوده از رنج روی تن دل ز کین به نوروز تو شاه گیتی فروز بر آن تخت بنشست فیروز روز چنین جشن فرخ از آن روزگار بما ماند از آن خسروان یادگار نوروز از همان قرن 11 هجری تا به امروز روز شادی و شعف بوده و در گذر سال‌ها هویت اصلی خود را حفظ کرده است

عید نوروز فقط مختص ایرانی‌ها نیست. بیش از 300 میلیون نفر در سراسر جهان این روز را جشن می‌گیرند. اما آداب‌ورسوم و نحوه جشن گرفتن نوروز در هر کدام از این کشورها، جذابیت خاص خودش را دارد. کشورهای اطراف دریای سیاه، آسیای مرکزی، قفقاز و خاورمیانه از جمله: آذربایجان، آلبانی، جمهوری مقدونیه، یوگسلاوی، هند، قزاقستان، تاجیکستان، ترکیه و ترکمنستان از مناطقی هستند که به شیوه خاص خود عید نوروز را گرامی می‌دارند

سمنک افغان شبیه به سمنوی خودمان است. یک دسر شیرین که از جوانه گندم درست می‌شود و بسیار مقوی است. با این تفاوت که پخت آن برای نوروز در افغانستان مراسم ویژه‌ای دارد. زنان و دختران افغانستانی از عصر تا صبح روز بعد آوازخوانان شروع به پختن سمنک می‌کنند. شرح آواز به این صورت است: سمنک در جوش و ما کفچه زنم دختران در خواب و ما دفچه زنم

بزرگترین جشن تاجیکستان، جشن نوروز است. جالب است بدانید که تاجیکی‌ها مانند ما ایرانی‌ها، آخرین چهارشنبه سال را با مراسم چهارشنبه‌سوری می‌گذرانند. رسم جالب دیگری که مختص نوروز مردم تاجیکستان است، هدیه‌دادن گل‌های وحشی به یکدیگر است. تقریبا یک هفته مانده به روز تحویل سال، کودکان به روستاها می‌روند، بغل‌بغل گل‌های وحشی جمع می‌کنند، دانه به دانه در خانه تمام همسایه‌ها می‌روند و به آن‌ها گل هدیه می‌دهند. این رسم جالب خبر آمدن بهار را به گوش همه می‌رساند

عید نوروز در قرقیزستان هم جشن گرفته می‌شود و از مهم‌ترین جشن‌های قرقیزی‌هاست. روز اول سال نو در گویش قرقیزی «ناروز» نامیده می‌شود. اگر ماه آخر سال 29 روزه باشد، روز اول فرودین‌ماه به عنوان ناروز در نظر گرفته می‌شود و اگر 30 روزه باشد، روز دوم فروردین عید اعلام می‌شود. نوروز در قرقیزستان طی مراسمی دسته‌جمعی برپا می‌شود. مردم به میدان اصلی یا پارک‌های بزرگ شهر می‌روند و با رقص و پایکوپی آمدن سال جدید را جشن می‌گیرند. بازارهای مناسبتی، آذین‌بندی و چراغانی، اجرای نمایش، پختن: سومولک (سمنو)، بورساق (نان سرخ شده در روغن)، چاک‌‌چاک (نان تهیه شده از عسل و مویز و روغن)‌ و پوشیدن لباس محلی از آداب جشن نوروز در قرقیزستان است. شخصیت‌های نوروزی در قرقیزستان، «همای انه» به معنی مادر زمین و «خضر آتا» به معنی پیرمرد خضر هستند که در نمایش نوروز برای مردم دعا می‌کنند و نوید از سالی خوش و پر برکت می‌دهند.

سبزه در سفره هفت‌سین نماد چیست؟ با تمام شدن فصل سرد زمستان و تولد دوباره طبیعت، نوروز از راه می‌رسد. سبزه در سفره هفت‌سین نشان از نو شدن طبیعت و تولد دوباره دارد. معمولا مردمی که نوروز را گرامی می‌دارند، از اواسط اسفند، اصطلاحا سبزه می‌اندازند؛ دانه‌های گندم را چند روز زیر پارچه‌ای نمناک در ظرفی مناسب قرار می‌دهند و بعد از جوانه زدن در معرض نور می‌گذارند تا رشد کند. تا روز عید یک سبزه زیبا و سبز داشته باشند. سبزه عید را تا روز 13‌ام فروردین (سیزده به‌در) پای سفره هفت‌‌سین می‌ماند. روز 13‌ام فروردین که روز طبیعت است، سبزه عید را به دامان طبیعت برده یا در آب رودخانه رها می‌کنند. می‌توان گفت سبزه یکی ار مهم‌ترین نمادهای عید نوروز است.

سیر در سفره هفت‌سین نماد چیست؟ سیر یکی از پرخاصیت‌ترین سبزیجات است؛ از قدیم از آن به‌عنوان دافع بیماری و میکروب‌زدا استفاده می‌کرده‌اند. در سفره هفت‌سین، سیر نماد سلامتی و در امان ماندن از گزند بیماری‌ست.

سمنو نماد چیست؟ در متون مختلف از سمنو به عنوان غذای مردآفرین نام برده می‌شود. سمنو یکی ازغذاهای مقوی و پرخاصیت سنتی است و استفاده از آن در سفره هفت‌‌سین نماد قدرت، باروری و سلامتی است. بعضی‌ها سمنو را بخاطر طعم آن، نماد شیرینی زندگی می‌دانند.

نماد سماق در سفره هفت‌ سین چیست؟ در روایت‌های مختلف مفهوم استفاده از سماق در هفت‌‌سین متفاوت است.برخی می‌گویند سماق نشان نماد سپیده‌دم است و دلیل استفاده از آن در هفت‌‌سین پایان سیاهی و آغاز روشنایی است. بعضی دیگر با استناد به ضرب‌المثل: «سماق مکیدن» سماق را نماد صبر و تحمل می‌دانند

سیب در سفره هفت‌سین نماد چیست؟ سیب یکی از میوه‌های بهشتی است و خوردن آن برای سلامتی بسیار توصیه شده ‌است. استفاده از سیب در سفره هفت‌سین نماد، تندرستی و سلامتی است. در بعضی متون آورده‌اند که سیب سرخ نماد زیبایی هم به‌شمار می‌رود.

سرکه در سفره هفت‌سین نماد چیست؟ سرکه نماد پذیرش ناملایمات و صبور بودن است. علاوه بر هفت‌سین در سر سفره نوروزی؛ گذاشتن آب و آینه، قرآن، ماهی، تخم مرغ و شمع هم مرسوم است.