فاجعه های محیط زیست ایران

آلودگی هوا؛ اکثر شهرهای ایران شاهد دوره‌های طولانی آلودگی در فصل زمستان، پدیده گرد و غبار و افزایش ازون سطح زمین در طول تابستان بوده‌اند که برخی از آلاینده‌ها از حد استاندارد ملی فراتر رفته‌اند. به عنوان مثال، غلظت PM2.5 گزارش شده در ایستگاه‌های پایش کیفیت هوا از استانداردها فراتر رفته که نشان‌دهنده شرایط ناسالم است و همچنین قابل ذکر است که بیشتر روزهای آلوده با افزایش غلظت این آلاینده همراه بوده است.

دفع زباله؛ هر روز در کشور ۵۰۰۰۰ تن زباله تولید می‌شود که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد آن به صورت بهداشتی دفع می‌شود. ایران سالانه بیش از ۸ میلیون تن مواد زائد خطرناک تولید می‌کند. سالانه ‌میلیون‌ها تن کود شیمیایی‌ و سم‌، وارد محیط ‌زیست‌ می‌شود. ازطرفی‌ راه‌سازی‌ و خانه‌سازی‌ خطری جدی محسوب میگردد.

جنگل‌تراشی؛ ایران هرگز جنگل زیادی نداشته است و در طول نیم‌قرن گذشته نزدیک به نیمی از آن ناپدید شده‌است. آخرین آمار نشان می دهد که پوشش جنگلی به حدود ۱۱ میلیون هکتار کاهش یافته است که تنها ۶ درصد از کل کشور است. عوامل اصلی، تبدیل جنگل به زمین زراعی، قطع درختان، شهرنشینی و ویلاهای تعطیلات است. آتش‌سوزی در سال‌های اخیر خسارات سنگینی به‌ویژه در کوه‌های زاگرس و در پارک ملی گلستان به بار آورده‌است.

فرسایش خاک؛ گسترش بیابان و افزایش فرسایش خاک در ایران خطر هولناکی است که سال‌هاست بسیار از متخصصان منابع طبیعی، آن را هشدار می‌دهند. اندازه چهار برابری فرسایش، روز به روز خاک ایران را فرسوده و از انتفاع خارج می‌کند. خاکی که با سو‌ء‌ مدیریت بر باد داده می‌شود و با گسترش توفان‌های شدید گرد‌وغبار در نهایت به چشم مردم می‌رود و سرانه بیماری‌های تنفسی را در کشور افزایش می‌دهد.

خشک شدن تالاب‌ها؛ به عنوان یکی از باارزش‌ترین زیست‌بوم‌های ایران،این مصیبت عظیمی است. دریاچه‌ها و تالاب‌ها به دلیل اثرات تکنیکی بر تنوع زیستی، اهمیتشان از مرز‌های جغرافیایی یک سرزمین فراتر می‌رود و به اندازه‌ای جهانی می‌سد. اما زیست‌بوم‌های شکننده ایرانی این روز‌ها به دلیل خلا در مدیریت منابع آبی با چالش‌های مرگ زا مواجه‌اند. ارومیه، بختگان، پریشان، هامون، گاوخونی و گندمان، همه و همه به آستانه دردناکی رسیده‌اند. دریاچه‌هایی که تنها به سبب مصرف بی‌رویه منابع آّبی یا جانمایی غلط یک سد و یا چند سد و همینطور بی‌توجهی سازمان‌های فرادستی به اهمیت حق آبه تالاب‌ها، اکنون محیط طبیعی ایران را به کانونی از مرگ اکوسیستمی بدل کرده است.