سبک نقاشی دادائیسم

دادائیسم (سوداگری) در آغاز قرن بیستم، سرمست از دستاوردهای شگرف علمی و پیروزی های چشمگیر فنی، با فخر و غرور تازه ای به آینده می نگریست. اما این رشد و ترقی برای فرزندان عاصی دادا، پشیزی ارزش نداشت. انقلاب فنی و پیشرفتهای علمی به گسترش رفاه عمومی و خوشبختی انسان کمترین کمکی نکرده بود. بر عکس، این تمدن، بیشترین مهارت خود را در تجهیز ماشین جنــ*گ، در تولید سلاحهای کـــ*شتار، گازهای سمی و بمب افکنهای وحــ*شت انگیز، جلوه گر ساخته بود. “عصر جدید” با تمام نهادها و قوانین و بنیادهای فرهنگی اش، نتوانسته بود از جـــ*نگی سخیف و بیهوده جلوگیری کند.

اصطلاح “هنرهای زیبا” با دوران آغاز جنگ جهانی اول به شدت آسیب دید. با این حال در مفهوم کلی، آثار سال های اولیه سده بیستم هنوز در برخی کیفیات فرمی مشخص، مشترکاتی با هنر دوره های دیگر داشت. علی رغم دگرگونی هایی که به دلیل تفاسیر جدید از فضا یا تغییر تدریجی موضوعات پدید آمده بود، همان اصطلاح هنری پیشین برای توصیف یک تابلوی نقاشی و یا یک تندیس یا مجسمه کفایت می کرد. اگرچه هنرمندان مدعی بودند که حرکت های جدیدی را آغاز کرده اند، اما این حرکات تا زمانی که تأثیر گذشته این چنین تسلط داشت، نمی توانست کاملاً جدید باشد. هنر سده بیستم با هجوم” ایسم ” های مختلف و با افزایش رنج و آلام آغاز شد، تا اینکه سرانجام یک جنبش ، با اعتماد به نفس و جوان به نام” دادا ” فرا گیر شد.

واژه دادا به طور تصادفی از یک فرهنگ گزیده شد و هنوز نیز عملاً نامفهوم است. در زبان روسی در معنای تحت الفظی به مفهوم ” بله، بله Дада ” است، در معنی آلمانی به معنی” بلغور کودک ” در فرانسه به معنی “اسب چوبی اسباب بازی” است. این واژه توسط دو تن از روشنفکران تریستان، تزار و ریچارد هولسنبک، و برای توصیف گروهی در سال ۱۹۱۵ تشکیل یافت، و مورد استفاده قرار گرفت. این جنبش در هنگام جـــ*نگ جهانی اول رشد یافت و در زوریخ که بعدها به مأمنی برای مهاجرین جنگی، معترضین، آشوب گران و آنارشیست ها و روشنفکران بدل شد، مرکزیت یافت. اما مکان اصلی آن، کافه ای بود که بعداً به طور همزمان به باشگاه هنرمندان، نمایشگاه و سالن تئاتر بدل شد .

به طور مشخص نمیتوانیم یک ویژگی خاص برای دادا در نظر بگیریم، زیرا آثار فردی زیادی در این جریان هنری فرصت ظهور یافتند. تمامی جنبش های هنری پیش از آن، علارغم نفی برخی از جوانب هنر پیش از خود، همگی تلاش داشتند تا اثری موزه ای خلق کنند؛ در حالی که دادائیسم علارغم تمامی تناقضات درونی اش، حقیقتاً قصد نداشت تا کاری خلق کند که ماندگار باشد.دادائیست ها در یکی از نمایشگاه های خود (کلن،۱۹۲۰) تابلویی را به نمایش گذاشتند که یک تبری به آن متصل شده بود، و به عنوان فراخوانی به آشوب بود. این نوع اعتراض باعث شد تا دادائسم را نوعی جنبش “ضد هنر” بدانند. و نکته طنز آمیز اینجاست که بسیاری از آثار آنان در شمار شاهکارهای هنری سدۀ بیستم مد نظر قرار گرفتند. بعدها دادائیسم تأثیر قابل ملاحظه ای درشکل گیری سورئالیسم و سپس اکسپرسیونیسم انتزاعی و پاپ آرت داشت .فوتوریسم نیز، دادائیسم که در اساس ضد سنت بود، هیچ منشأیی بجز زمانه

خودش نداشت، ضد گذشته بود اما از تمامی روشهای تصویری دوران پیش از خود (رنگ و روغن،تابلوهای مستطیل شکل دوبعدی که بر روی آن نقاشی میکردند،…) بهره جست تا موضوعات نوین زمانۀ خود را بازنمایی کنند، اما دادائیسم در صدد ویرانی تمامی مفاهیم رایج بیان خود انگیخته بود و این رهایی را از طریق واسطۀ “آماده ها” بدست آوردند، آماده ها مصنوعاتی معمولی و روزمره بودند که توسط هنرمند تقدس شده و از محیط معمولی خود جدا میشد و به عنوان یک اثر هنری معرفی می شد.

گریز از “هماهنگی” برای آنها پشتوانه ای عینی داشت. ریشارد هولزنبک گفته است: “هنر تجریدی برای ما به معنای صداقت مطلق بود.”آنها به نفس آفرینش هنری با دید تازه ای نگاه کردند. نبوغ هنری را انکار کردند و هنرمند را از آن مقام والا فرو کشیدند. به هنرمند مدرن جسارت و شهامتی بی سابقه بخشیدند تا بتواند خود را از بندهای “آکادمیک” رها کند. برای آنها هنرمند تافته جدا بافته نبود. گفتند هرکس بتواند درد و احساس درونی خود را به نحوی مؤثر و تازه بیان کند، می تواند هنرمند باشد.به کار آفرینشگران گمنام، انواع هنرهای مردمی و بومی، هنرهای ابتدایی، کارکردی، طراحی صنعتی و غیره ارزش نهادند. آنها به دستخط فردی و انحصاری هنرمند، بی اعتنا بودند. برخی از آثار آنها کار مشترک یا گروهی است و امضای هنرمندی واحد را بر خود ندارد.