۱۴ نفر از نوابغ معلول جهان و نگاهی به زندگی آن ها

آلبرت انیشتین آلبرت انیشتین از جمله نوابغ معلول در جهان آلبرت انیشتین، پدر «نظریه نسبیت» از جمله نوابغ معلول در جهان است. این دانشمند مشهور مبتلا به یک نوع معلولیت آموزشی بود که موجب اختلال در روان خوانی و یا درک مطلب می‌شود. این اختلال دیسکلسیا یا خوانش پریشی نامیده می‌شود. انیشتین در یادگیری هم با مشکل مواجه بود و تا ۳ سالگی قادر به صحبت کردن نبود. انیشتین در انجام ریاضیات پایه در مدرسه هم مشکلات اساسی داشت. «نوشتن در مورد خود» از جمله مشکلاتی بود که برای این نابغه کم توان کار بزرگی قلمداد می‌شد چرا که فرد مبتلا به اختلال خوانش پریشی سطح نوشتاری‌اش بسیار پایین‌تر از سطح معلومات و هوش عمومی‌اش است.

استیون هاوکینگ استیون هاوکینگ یکی از نوابغ معلول جهان استیون هاوکینگ از جمله نوابغ معلول جهان بود که نبوغ او باعث شد تا او را آلبرت انیشتینی دیگر بنامند. این دانشمند نابغه معلول و فیزیکدان، کیهان شناس و نویسنده انگلیسی به مدت ۳۰ سال دارنده کرسی ریاضیات لوکاس بود. او به خاطر فعالیت در زمینه کیهان شناسی و گرانش کوانتومی به ویژه درباره سیاه چاله شناخته شده است. کتاب تاریخچه زمان هاوکینگ، اثر این دانشمند معلول با رکوردی ۲۳۷ هفته ای، پر فروش‌ترین کتاب در بریتانیا شد. استیون هاوکینگ در سال ۱۹۴۲ در آکسفورد متولد شد؛ درست در سال‌های جنگ جهانی دوم. شروع بیماری در سال‌های آخر تحصیل هاوکینگ در آکسفورد، بیماری ALS او آغاز شد. درست زمانی که از پله‌ها زمین خورد و سرش به زمین برخورد کرد. این بیماری بخشی از نخاع، مغز و سیستم عصبی او را تحت حمله قرار داد و به‌ تدریج اعصاب حرکتی بدن از بین رفت. تضعیف ماهیچه‌ها و فلج عمومی به مرور شکل گرفت. معمولا مبتلایان به این بیماری مدت زیادی زنده نمی‌مانند و این مدت برای استیون بین ۲ تا ۳ سال پیش‌بینی شده بود.

جورج واشنگتن نظرتان در مورد فردی که در طول زندگی خود با بیماری دیسلکسیا یا همان خوانش پریشی دست و پنجه نرم کند و در عین حال بتواند رئیس‌جمهوری ایالات متحده شود، چیست؟ جورج واشنگتن از نوابغ معلول جهان است که فرصت پیدا کرد تبدیل به نخستین رئیس‌جمهوری امریکا شود. نقش او در تصویب قانون اساسی آمریکا را نمی‌توان نادیده گرفت. در زمان ریاست جمهوری او ۲ حزب سیاسی در ایالات متحده در حال شکل‌گیری بودند. او دو دوره ریاست جمهوری کرد و در سخنرانی خداحافظی از هموطنانش خواست تا از تعصبات افراطی و برتری جویی‌های جغرافیایی دوری کنند. اختلال در روان خوانی بیماری جورج واشنگتن که با آن دست و پنجره نرم می‌کرد، یک نوع اختلال در روان خوانی یا درک مطلب است (مثل آلبرت انیشتین). از نشانه‌های اولیه این بیماری، ناتوانی و یا دیر صحبت کردن کودک است. بعد از آن مشکلات در نوشتن ایجاد می‌شوند. نوشتن کودکان به صورت آینه‌ای و برعکس است. در سنین بالاتر این ناتوانی باعث ایجاد مشکلات در هجا کردن واژه و تلفظ صدا یا ترکیب واژه‌ها و صدا می‌شود. فرد خوانش پریش، واژه‌ها را زودتر و یا دیرتر از جایی که باید قرار گیرد، می‌گذارد.

هلن کلر از هلن کلر می‌توان به عنوان یکی نوابغ و نویسندگان معلول جهان نام برد که علیرغم میزان ناتوانی‌اش، توانست دستاوردهای زیادی در طول زندگی خود داشته باشد. هنگامی که تنها ۱۹ ماه داشت، دچار یک بیماری شد که پزشکان در آن زمان قادر به شناسایی آن نبودند. این بیماری هم شنوایی و هم بینایی او را دچار مشکل کرد. با این حال، این ناتوانی و معلولیت نتوانست او را متوقف کند. هلن کلر نخستین فردی بود که با چنین مشکلاتی مدرک لیسانس خود را در رشته هنر گرفت. او می‌گفت زندگی یک ماجراجویی جسورانه است. دیدار با تمام نخست وزیران آمریکا حالا از کلر به عنوان یکی از بهترین نویسندگان جهان یاد می‌شود. زنی که با تمام نخست وزیران امریکا در دوران زندگی‌اش دیدار داشت. هلن کلر بسیار باهوش بود و با محیط اطراف خود از طریق حس لامسه، بویایی و چشاشی ارتباط برقرار می‌کرد. او دوستان صمیمی چون مارک تواین داشت که از طریق او موفق شد با فردی آشنا شود که مخارج دانشگاهش را بر عهده بگیرد. هلن در تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی قرن بیستم نقش بسزایی داشت. حقوق بانوان، صلح طلبی، رفاه بانوان، سوء تغذیه و کنترل بارداری ناخواسته از جمله این موضوعات بودند.

فریدا کالو فریدا کالو، هنرمند مکزیکی، الگوی استقامت و از نوابغ و مشاهیر معلول جهان بود. ناتوانی کالو مانع از شهرت جهانی او نشد. هنگامی که ۶ سال داشت به فلج اطفال مبتلا شد. ویروس آسیب شدیدی به پاهای او وارد کرد و پس از یک تصادف وحشتناک و شکستگی ستون فقرات برای همیشه فلج شد. فریدا می‌گوید وقتی بال‌هایی برای پرواز دارم، چه نیازی به پا هست؟ نام او حالا به عنوان یکی از نقاشان برجسته تاریخ هنر معاصر به ثبت رسیده است. او در بستر بیماری و در نقطه‌ای که همه فکر می‌کردند نقطه پایان است، شروع به کشیدن نقاشی کرد و موفق شد تا به شهرتی جهانی دست پیدا کند.

لودویک ون بتهوون یکی دیگر از مشاهیر معلول جهان، لودویک ون بتهوون است. شنوایی این نوازنده مشهور آلمانی در مراحلی از زندگی‌اش دچار اختلال شد. او در سن ۴۴ سالگی تسلیم بیماری ناتوانی شنوایی شد. با این حال شنوایی برای این نوازنده بزرگ مانع پیشرفت نبود. یکی از آثار درخشانش در همین دوره ساخته شد. دورانی که او سمفونی شماره ۹ را می‌ساخت، کاملا ناشنوا بود. زمان ساخت این سمفونی تقریبا ۲ سال طول کشید. وقتی آن را اجرا کرد، صدایی نمی‌شنید و تنها با حرکت دست حاضران در صحنه متوجه تاثیرگذاری آن شد.

فرانکلین روزولت زمانی که فرانکلین روزولت به دلیل بیماری نتوانست دوباره راه برود، زندگی به او قدرتی عطا کرد که بتواند بر روی اهداف دیگرش تمرکز کند. او ۳۹ ساله بود که معلول شد؛ با این حال توانست ایالات متحده را در جنگ جهانی دوم رهبری کند. روزولت به عنوان سی و دومین رئیس‌جمهوری امریکا رکورد ۴ بار پیروزی در انتخابات را به خود اختصاص داد. او در سال ۱۹۳۸ یک بنیاد خیریه را به نام بنیاد خیریه فلج اطفال را برای تامین مالی و حمایت از بیماران و تحقیقات روی این بیماری تاسیس کرد و توانست محبوبیت زیادی کسب کند.

جان نش جان نش، یکی از دانشمندان معلول جهان است که برنده جایزه نوبل اقتصاد شد. او ریاضیدان نابغه و مطرح امریکایی است که در سال ۱۹۵۸ به اسکیزوفرنی از نوع پارانویید دچار شد. بیماری باعث شد تا جایگاه خود را در دانشگاه از دست بدهد. نش بیش از ۳۰ سال با این بیماری جنگید و توانست با کمک اطرافیان خود به مسیرش با قدرت بیشتر ادامه دهد. نش در تکامل نظریه بازی‌ها، نقش مهمی داشت. فیلم سینمایی مشهور «ذهن زیبا» بر اساس زندگی نش ساخته شده است.

تام کروز یکی دیگر از مشهورترین قهرمانان اکشن دوران مدرن هم از دیسکلسیا یا خوانش پریشی شدید رنج می‌برد. این ناتوانی هرگز مانع تام کروز برای رسیدن به هدفش نشد. کروز مانند مادر و سه خواهرش به اختلال خواندن دچار بود. به همین دلیل در تحصیل چندان موفق نشد. او به ورزش روی آورد و در کشتی کج به صورت حرفه‌ای فعالیت کرد. تا این که آسیب زانو باعث شد این ورزش را کنار بگذارد. زمانی که تام کروز ۱۶ ساله بود به تشویق معلمش در دبیرستان در برنامه موزیکال شرکت کرد و متوجه شد که به بازیگری علاقه دارد. او یک فرصت ۱۰ ساله برای خود تعیین کرد. مدرسه را رها کرد، به نیویورک آمد و در دستیابی به هدف بازیگری تمام تلاش خود را کرد.

کریستی براون کریستی براون، نویسنده، نقاش و شاعر ایرلندی متولد دوبلین مبتلا به فلج مغزی بود. او از جمله مشهورترین نوابغ معلول جهان است که تنها می توانست پای چپ خود را حرکت دهد. کریستی حتی قادر به حرف زدن نیز نبود. پزشکان معتقد بودند او دچار معلولیت ذهنی نیز است. با این حال او با کمک مادر خود توانست نقاشی کشیدن را بیاموزد و تصاویر زیبایی را خلق کند. کریستی حتی سرگذشت زندگی خود را در کتاب «پای چپ من» به نگارش درآورد. فیلم سینمایی مشهور «پای چپ من» هم از روی این کتاب اتوبیوگرافی و زندگی کریستی براون ساخته شده است.

وحید رجبلو رجبلو، نابغه معلول ایرانی در حوزه IT است که در بین ۱۰ فرد تاثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۰ قرار گرفت. او می‌گوید: من به دلیل ابتلا بیماری SMA که روی عضلات تاثیر می‌گذارد دچار معلولیت بسیار شدیدی شده‌ام. براساس اعلام بهزیستی دارای ۹۸ درصد معلولیت هستم و تنها با دست راستم می‌توانم کار کنم. او حالا مدیرعامل استارتاپ توانیتو است. رجبلو می‌گوید: به خاطر محدودیت جسمی که داشتم به سمت کار با کامپیوتر رفتم و در حوزه آی‌ تی شروع به کار کردم، برنامه نویسی را یاد گرفتم و حالا مثل یک آدم عادی ساعت‌ها کار می‌کنم.

جانی دپ جانی دپ ۵۸ ساله فاش کرده که از یک چشم تقریباً نابینا و از چشم دیگر نزدیک بین بود. او گفته که هیچوقت از بینایی مناسبی برخوردار نبود و در واقع مثل یک خفاش نابینا بود. به همین دلیل وقتی در برابر دوربین مشغول بازی است بیشتر از چند سانتیمتر جلوتر از خود را نمی بیند، مگر آنکه شخصیتی که نقشش را بازی می کند عینکی باشد. با این حال، این بازیگر اجازه نداد که بینایی ضعیفش مانعی برای کار بازیگری اش شود. او درباره ی صحنه های اکشن فیلم «دزدان دریایی کارائیب» (Pirates of the Caribbean) گفته: «من با یک بدلکار کار می کردم اما خیلی از صحنه های تعقیب و گریز را خودم انجام دادم. این کار را حتماً باید خودم انجام می دادم چون این شخصیت یک زبان فیزیکی مخصوص به خود دارد که به نظرم مهم است.»

دنیل رادکلیف شاید بتوان دنیل رادکلیف را نیز در دسته نوابغ معلول در جهان قرار داد. ستاره فیلم‌های محبوب هری پاتر، دنیل رادکلیف مبتلا به یک نوع خفیف دیس پراکسی است. دیس پراکسی یک اختلال حرکتی مبتنی بر عملکرد مغز است. این اختلال بر مهارت‌های حرکتی خام و ابتدایی، برنامه‌ریزی حرکتی و هماهنگی تأثیر می‌گذارد. این اختلال به هوش مربوط نیست، اما گاهی اوقات می‌تواند بر مهارت‌های شناختی نیز تأثیر بگذارد. او در یک گفتگوی فیس‌بوکی می گوید: «اجازه نده این معلولیت و کم توانی شما را متوقف کند. این بیماری هرگز نتوانست جلوی من را بگیرد.» رادکلیف می‌گوید: «برخی چیزها بیشتر جنبه مبارزه دارند، شما را مصمم‌تر و سخت‌کوش‌تر می‌کنند.»

بیلی آیلیش بیلی آیلیش که حالا اسکار بهترین آهنگ اورجینال را در کارنامه ی هنری خود دارد، در سال ۲۰۱۸ فاش کرد که از کودکی به سندرم توره (Tourette Syndrome) مبتلا است. این اختلال عصبی باعث تکان ها و حرکات ناگهانی یا تکرار صداهایی خاص برخلاف میل خود می شود. او در اینباره گفت: «تیک های من فقط فیزیکی هستند و اگر خیلی دقت نکنید چندان محسوس نیستند. این بیماری کارهای ساده را بسیار دشوارتر می کند. بعضی چیزها شدت تیک ها را افزایش می دهند و/یا باعث بروز آن ها می شوند. اما من با این چیزها بزرگ شده ام و به آن ها عادت دارم.»