تندخوانی چیست و چگونه آن را یاد بگیری؟

بسیاری از مواقع شکایت می‌کنیم که زمان کمی برای خواندن مطالب مختلف از جمله روزنامه و کتاب‌های مورد علاقه‌مان داریم یا آنقدر کند می‌خوانیم که بعد از مدت کوتاهی خسته می‌شویم در حالیکه پیشرفت زیادی در مطالعه نداشته‌ایم. همانطور که می‌دانید برتری دنیای امروز ما، دستیابی به بیشترین حجم اطلاعات در کمترین زمان ممکن است. یکی از راه‌های کسب اطلاعات، «خواندن» است. بر خلاف تصور بسیاری از ما، خواندن هم نوعی مهارت است که با تکنیک و تمرین درست، قابل بهبود و سرعت‌بخشی است و افراد به جایی می‌رسند که در کنار تندخوانی، مطالب را فراموش نمی‌کنند. بنابراین می‌توانیم بیشترین مطالب را در کمترین زمان ممکن بخوانیم اگر و فقط اگر به روش‌ها و تکنینک‌های درست مهارت تندخوانی آشنا باشیم.

تند‌خوانی چیست؟ خواندن مهارتی است که با چشم‌ها، گوش‌ها، دهان و مغز ما مرتبط است. «ریچارد نوردکوئیست» (Richard Nordquist) ، سرعت خواندن را سرعتی می‌داند که فرد، متن نوشتاری (چاپی یا الکترونیکی) را در واحد زمانی خاص می‌خواند. همچنین سرعت خواندن، به تخمین «استنلی دی.فرانک» (Stanley D. Frank) در سال 1990، برای اکثریت افراد، به طور متوسط بین 200 تا 250 کلمه در دقیقه است. بنابراین، به نقل از «ابی مارکس بیل» (Abby Marks Beale) ، متخصص تندخوانی و نویسنده کتاب «چطور طی 10 روز، سریعتر بخوانیم؟» در سال 2001، می‌توانیم تندخوانی را مجموعه‌ای از استراتژی‌‌های فعال، ذهنی و آگاهانه تعریف کنیم که به فرد اجازه می‌دهند در شرایط خاص سرعت مطالعه‌ خود را بالا برده یا پایین آورد. این مهارت، به ما کمک می‌کند تا علاوه بر استفاده کارآمدتر و بهینه‌تر از چشم‌ها، گوش‌ها، دهان و مغزمان، سرعت مطالعه خود را به طرز چشمگیری افزایش دهیم و حتی تا دو الی سه برابر سرعت فعلی برسانیم در حالیکه درک مطلب خود را نیز بالاتر برده‌ایم.

چگونه سریعتر بخوانیم؟ همانطور که گفتیم تندخوانی یا سریع‌خوانی مهارتی است که روش‌ها و فنون خاص خود را دارد. تندخوانی منحصر به سن خاصی نیست، بلکه هر فردی در هر سنی می‌تواند با تمرین و تکرار تکنینک‌های این مهارت، سریعتر بخواند. در ادامه با برخی از فنون تندخوانی آشنا می‌شوید که به کمک آن‌ها می‌توانید به این مهارت ارزشمند دست یابید:

ما به طور ناخودآگاه در زمان خواندن، دهان خود را تکان می‌دهیم یا صدای خواندن درونی خود را می‌شنویم، این موارد اگرچه باعث می‌شوند که محتوا را بهتر به یاد بیاوریم ولی سرعت خواندن ما را بسیار زیاد کاهش می‌دهند. شما می‌توانید برای رفع این دو مانع تند‌خوانی، آدامس بجوید یا انگشت خود را روی لب‌هایتان بگذارید

در زمان خواندن، چشم‌های ما مدام در حرکت است و در بیشتر مواقع به کلماتی که قبلا خوانده‌ایم بر می‌گردند که همین امر خواندن ما را کند می‌کند. برای ترک این عادت و تمرین چشم‌ها، بهتر است بلافاصله بعد از خواندن کلمات با کارتی یا کاغذی آن‌ها را بپوشانید تا جلوی پرش چشم‌هایتان به کلمات قبلی گرفته شود

مغز ما به طور متداول بر اساس اینکه کلمات بعدی چقدر فاصله دارند یا چقدر آشنا به نظر می‌رسند، تصمیم می‌گیرد چشم‌هایمان را به سوی آن‌ها حرکت دهد، بنابراین می‌توانیم چشم‌هایمان را تمرین دهیم تا به جای رفتار عادی خود، در شناسایی کلمات، به مکانی در صفحه بروند که مد نظر ماست. برای این کار از روش های درس خواندن سریع به نحو زیر استفاده کنید:

۱.یک تکه کاغذ یا نشانگر کتاب را روی یک خط از متن قرار دهید.۲.یک علامت ضربدر (X) بر روی اولین کلمه آن خط، روی نشانگر بنویسید .۳.در همان خط بر اساس متن و هدفتان، برای درک بهتر مطلب هر سه کلمه، برای متون آسان، هر 5 کلمه و برای گرفتن سریع نکات اصلی متن، هر هفت کلمه را بر روی نشانگر ضربدر بزنید.۴.می‌توانید تا انتهای خط در فضاهای موردنظرتان، ضربدر زدن‌ها را ادامه دهید.۵.به محض اینکه نشانگر یا تکه کاغذ را به پایین منتقل کردید، سریع بخوانید، سعی کنید فقط چشمانتان را درست زیر هر ضربدر متمرکز کنید.

بطور متوسط 4 ثانیه طول می‌کشد تا از صفحه‌ای به صفحه دیگر برویم یا به عبارتی، کتاب را ورق بزنیم و ادامه مطلب را بخوانیم. همین زمان به ظاهر کم، می‌تواند سرعت خواندن شما را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. یک روش سرعت بخشی به ورق‌زدن کتاب، به اصطلاح «شکستن پشت کتاب» گفته می‌شود، بدین صورت که با نگه‌داشتن کتاب با هر دو دست، آن را به زور و به طور مکرر خم کنید تا جلد‌های آن‌ در پشت یکدیگر قرار گیرند. این کار را هر 10 الی 15 دقیقه انجام دهید تا صفحات کتاب تشکیل یک سطح مسطح بدهند، البته این کار برای کتاب‌های کاغذی متعلق به خودتان پیشنهاد می‌شود در صورتی که از هارد کپی و کتاب‌خوان‌های دیجیتالی استفاده می‌کنید نیازی به این کار نیست، چون خودشان سطح مسطحی دارند که سرعت خواندن شما را افزایش می‌دهد.