هر آنچه باید درباره ی الماس بدانید!

الماس چیست؟ قرن‌هاست که سنگ الماس موردتوجه بشر قرار دارد ولی پیش از قرن بیستم اطلاعات علمی زیادی در مورد آن در دست نبود. با پیشرفت علوم بخصوص فیزیک و شیمی بسیاری از حقایق درباره سنگ قیمتی روشن گردید. همچنین تحقیقات وسیع در علوم زمین‌شناسی بسیاری از ابهامات در مورد چگونگی پیدایش الماس را روشن ساخت. اما دلایل وجود خصوصیات منحصربه‌فرد الماس چیست؟ واژه الماس (Adamas) در یونانی به معنی تسخیرناپذیر است. خواهیم دید الماس تنها کانی قیمتی است که فقط از یک عنصر موجود در طبیعت یعنی کربن ساخته شده است. الماس دارای شبکه اتمی بسیار فشرده‌ای است که باعث به‌وجودآمدن سختی زیاد یا به عبارتی سخت‌ترین ماده متبلور شده در کره زمین است. فرمول شیمیایی الماس کربن خالص (C) می‌باشد ولی بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد که ۹۵/۹۹ درصد آن کربن و بقیه آن ناخالصی‌های شیمیایی بوده که همین مقدار ناچیز می‌تواند بر رنگ الماس تأثیر‌گذار باشد. گفته می‌شود الماس برای اولین بار در قرن چهارم پیش از میلاد به اروپا رفت ولی قبل از آن در هندوستان در منطقه‌ای به نام Golconda توسط انسان پیدا و از آن زمان برای ۲۰۰۰ سال تنها منبع شناخته شده بود.

مشخصات سنگ الماس را بشناسیم زیبایی یک الماس تراش خورده ارتباط پیچیده‌ای با نور‌های اطرافش دارد. وقتی الماس‌ها و نور اطراف آن‌ها اثر متقابل خوبی با یکدیگر داشته باشند نتیجه آن می‌تواند برای چشم خیره‌کننده باشد. سؤال اصلی این است که هنگام برخورد نور به سطح الماس چه اتفاقی می‌افتد، چه مقدار نور وارد الماس می‌شود و چه مقدار از آن به چشم ما برمی‌گردد. تمام این عوامل به خواص نوری الماس بعلاوه کیفیت تراش آن بستگی دارد. کسانی که کار تراش الماس را انجام می‌دهند به این نکته واقف هستند که عمده خواص نوری الماس در تاج و facet‌های اطراف آن خود را نمایان می‌سازد. حرکت به زیبایی و جلوه‌های نوری الماس کمک می‌کند، می‌توان با تغییر زاویه دید و حرکت در زیر یک منبع نوری میزان زیبایی یک سنگ ارزیابی کرد. الماس تراش خورده یک شی سه‌بعدی می‌باشد، وقتی نور وارد الماس می‌شود مسیری پیچیده را طی می‌کند، تحقیقات به‌عمل‌آمده ارتباط بین نور و محیط داخلی الماس را آشکار می‌سازد.

الماس چه نوع سنگی است؟ الماس‌ها فراتر از نماد‌های مدرن خود به عنوان سنگ ازدواج و تعهد، نشان‌دهنده وفاداری، خلوص و بی‌گناهی نیز هستند. الماس سنگ تولد ماه آپریل است و به عنوان سنگ خلوص و پایداری شناخته می‌شود. تصور می‌شود که الماس نماد عقلانیت است و از سوء تفاهم‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین اعتقاد بر این است که الماس ذهن و فکر انسان را گسترده‌تر می‌کند. تصور می‌شود که توانایی منحصربه‌فرد الماس در انعکاس و شکست نور باعث جذب شفافیت می‌شود. ممکن است یکی از دلایلی باشد که این سنگ از دیرباز به عنوان یک طلسم قدرتمند با خواص درمانی، به‌ویژه برای ذهن، ارزشمند بوده است. الماس می‌تواند ارتباط بین ذهن و بدن را تقویت کند و درعین‌حال ذهن را از الگوهای ناخواسته جدا کند.

در گرافیت، تک‌تک اتم‌های کربن به هم متصل می‌شوند و صفحاتی از اتم‌های کربن را تشکیل می‌دهند. در هر صفحه، هر اتم کربن به سه اتم کربن مجاور متصل است که در رأس مثلث‌های متساوی‌الاضلاع قرار دارند. این باعث ایجاد حلقه‌های شش‌ضلعی از اتم‌های کربن می‌شود. هر اتم کربن دارای چهار الکترون ظرفیت برای مشارکت در تشکیل پیوند‌های شیمیایی است. سه تا از این الکترون‌ها در ایجاد پیوند‌های کووالانسی قوی با اتم‌های مجاور در ورق استفاده می‌شوند. پیوند‌های کووالانسی نوعی پیوند شیمیایی هستند که در آن الکترون‌ها بین اتم‌ها به اشتراک گذاشته می‌شوند. الکترون چهارم آزاد است که روی سطح ورق بچرخد و گرافیت را رسانای الکتریکی کند. فاصله بین ورقه‌های اتم‌های کربن بیشتر از قطر هر اتم است. نیروهای پیوند ضعیفی که نیروهای واندروالس نامیده می‌شوند، ورقه‌ها را کنار هم نگه می‌دارند. ازآنجایی‌که این نیروها ضعیف هستند، ورق‌ها می‌توانند به‌راحتی از کنار یکدیگر بلغزند. لغزش این ورق‌ها به گرافیت نرمی برای نوشتن و خاصیت روان‌کنندگی آن را می‌دهد. در الماس، هر اتم کربن به طور قوی به چهار اتم کربن مجاور که در رأس یک چهاروجهی (هرم سه وجهی) قرار دارند، متصل است. چهار الکترون ظرفیت هر اتم کربن در تشکیل پیوند‌های کووالانسی بسیار قوی شرکت می‌کنند. این پیوند‌ها در همه جهات استحکام یکسانی دارند. این به الماس‌ها سختی زیادی می‌دهد.

خصوصیات شیمیایی الماس الماس اغلب با سایر سنگ‌های قیمتی مانند گارنت، سرپانتین، دیوپساید، پریدوت، کلسیت و اسپینل یافت می‌شود. الماس در رسوبات آبرفتی نیز دیده می‌شود که معمولاً بقایای فرسایش یافته لوله‌های کیمبرلیت هستند. الماس در بسیاری از مناطق در سراسر جهان از جمله آفریقای جنوبی، هند، روسیه، برزیل، استرالیا، کانادا و ایالت آرکانزاس در ایالات متحده یافت می‌شود. الماس‌ها که توسط نیروهای عظیم فشرده و گرم می‌شوند، قبل از اینکه توسط فعالیت‌های آتشفشانی و زمین‌شناسی قدرتمند به سطح بیایند، در اعماق گوشته سیاره تشکیل می‌شوند. همچنین انواعی از الماس‌ها (به نام‌های کربنادو، لونسدالیت یا الماس شش‌ضلعی) در شهاب‌سنگ‌ها یافت می‌شوند، اگرچه این الماس‌ها معمولاً بسیار کوچک هستند و می‌توانند ساختار اتمی متفاوتی نسبت به الماس سیاره‌ای داشته باشند.

۴ مورد مؤثر در قیمت الماس الماس بالاترین نقطه ذوب را در بین مواد معدنی طبیعی دارد و همچنین متراکم‌ترین ساختار اتمی را دارد. الماس‌ها بر اساس کیفیت تراش، شفافیت، رنگ و قیراط درجه‌بندی می‌شوند. چهار موردی که تعیین‌کننده‌ی ارزش و قیمت الماس هستند، عبارتند از: برش الماس: شکل سنگ تراش خورده و اینکه آن برش چقدر سنگ را به نمایش می‌گذارد. شفافیت الماس: شفافیت سنگ تراش خورده و عدم وجود ناخالصی‌ها به توانایی بازتابی الماس می‌افزاید. رنگ الماس: یک الماس بر اساس کیفیت رنگ آن درجه‌بندی می‌شود. رنگ‌های بسیار کمیاب مانند آبی، صورتی، نارنجی یا قرمز ارزش بالایی به یک الماس طبیعی می‌بخشد. عیار الماس: به وزن سنگ تراش خورده اشاره دارد. الماس‌های بزرگ‌تر کمیاب‌تر هستند، بنابراین الماس‌های بزرگ‌تر در هر قیراط ارزش بیشتری نسبت به سنگ‌های کوچک‌تر با همان کیفیت دارند. در اعماق پوسته زمین، میلیون‌ها سال پیش الماس تشکیل شد. فشار شدید و گرمای شدید اتم‌های کربن را به پیوند‌های چهاروجهی مهیبی متبلور کرد که قابل شکستن نبود و یکی از سخت‌ترین مواد شناخته شده برای بشر را ایجاد کرد.

آیا الماس کانی است؟ کانی الماس تنها کانی قیمتی است که فقط از یک عنصر موجود در طبیعت یعنی کربن ساخته شده است. الماس دارای شبکه اتمی بسیار فشرده‌ای است که باعث به‌وجودآمدن سختی زیاد یا به عبارتی سخت‌ترین ماده متبلور شده در کره زمین است. فرمول شیمیایی الماس کربن خالص (C) می‌باشد ولی بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد که ۹۵/۹۹ درصد آن کربن و بقیه آن ناخالصی‌های شیمیایی بوده که همین مقدار ناچیز می‌تواند بر رنگ الماس تأثیر‌گذار باشد. پرواضح است که وجود کربن شرط لازم برای تشکیل الماس است ولی کافی نیست زیرا graphite هم از کربن تشکیل شده. نحوه قرارگرفتن اتم‌های کربن در کنار یکدیگر است که تفاوت الماس و گرافیت را نمایان می‌سازد. به عبارتی دیگر ساختار کریستال یک سنگ نقش مهمی در ماهیت آن خواهد داشت. شرایط تشکیل الماس بسیار سخت و پیچیده است. شاید هنگامی که انگشتر برلیان زیبا که سنگ‌های الماس گران‌بها روی آن نصب شده است و در پشت ویترین طلا و جواهرفروشی تلألؤ و درخشش فراوانی دارد را نظاره‌گر هستید به این فکر نیفتادید که چه مراحل سختی را پشت سر گذاشته تا به اینجا رسیده است. الماس در اعماق بیش از ۱۵۰ کیلومتری زیر سطح زمین در حرارت و فشار بسیار بالایی شکل می‌گیرد. دانستن اطلاعاتی راجع به مراحل شکل‌گیری و استخراج الماس به شما کمک می‌کند که درک بهتری راجع به این که چرا سنگ الماس باکیفیت یک جواهر کمیاب و باارزش است داشته باشید. در نتیجه الماس کانی است.

آیا الماس فلز است؟ صرف‌نظر از ظاهر آن، مردم معمولاً این سؤال را در مورد الماس می‌پرسند. به دلیل محبوبیت این سؤال، ما تصمیم گرفتیم به این سؤال پاسخ بدهیم. آن‌قدرها هم پیچیده نیست، بنابراین وقتی توضیح می‌دهیم که الماس دقیقاً چیست، دقت کنید. اول از همه، الماس فلزی نیست. در جدول تناوبی عناصر نیز مشخص شده است. اکسیژن، کربن، کلر و گوگرد غیر فلزات هستند. این‌ها تنها برخی از نمونه‌های غیرفلزی هستند که برای درک بهتر آنچه در اینجا در مورد آن صحبت می‌کنیم به شما ارائه کرده‌ایم. بیایید با کربن شروع کنیم. کربن نیز یک عنصر غیرفلزی است که می‌تواند به اشکال مختلف وجود داشته باشد. دو مورد از رایج‌ترین شکل‌ها گرافیت و الماس هستند. این به شما امکان می‌دهد بدانید که چرا الماس‌ها اشیاء فلزی نیستند. الماس یکی از رایج‌ترین اشکال کربن خالص است. یکی از راه‌های تشخیص الماس از گرافیت، بررسی ویژگی‌های بصری آنهاست. الماس‌ها همیشه شفاف و بدون هیچ رنگ قابل‌توجهی هستند. اگر الماس رنگ دارد، به دلیل انعکاس نوری است که از آن می‌گذرد و آن را به این شکل نشان می‌دهد. در طرف دیگر، گرافیت سیاه و مات است. این باعث می‌شود که تمایز واضحی بین این دو وجود داشته باشد. تفاوت واضح دیگر این است که الماس کاملاً سخت است (سخت‌ترین ماده طبق مقیاس Mohs) و گرافیت بسیار نرم است.

رنگ الماس الماس‌ها معمولاً به‌عنوان بی‌رنگ شناخته می‌شوند، اما بیشتر الماس‌های استخراج‌شده دارای رنگ‌های زرد و قهوه‌ای قابل‌توجهی هستند و تنها درصد کمی از آن‌ها را می‌توان به‌عنوان بی‌رنگ یا تقریباً بی‌رنگ طبقه‌بندی کرد. علاوه بر این، حتی سنگ‌هایی با رنگ‌های زرد کم‌رنگ نیز به‌ندرت یافت می‌شوند.به گفته مؤسسه گوهرشناسی آمریکا، رنگ الماس‌های بی‌رنگ در مقیاسی از D تا Z درجه‌بندی می‌شود که D بی‌رنگ‌ترین است و Z حاوی رنگ قهوه‌ای یا زرد است که با چشم غیرمسلح قابل‌مشاهده است. رنگ در شرایط کنترل شده با مقایسه یک الماس با الماس درخشان گرد با رنگ شناخته شده، به نام سنگ‌های اصلی، درجه‌بندی می‌شود.دنیای الماس به سنگ‌های بی‌رنگ محدود نمی‌شود. نمونه‌های نادری وجود دارد که در رنگ‌های مختلف وجود دارد. این الماس‌ها معمولاً «الماس‌های رنگی فانتزی» یا به‌سادگی «الماس‌های فانتزی» نامیده می‌شوند و تقریباً در هر رنگی که کسی تصورش را بکند وجود دارد.ارزیابی رنگ الماس‌های فانتزی بر اساس قدرت رنگ آن‌ها است. الماس‌های فانتزی رنگ خود را مدیون وجود عناصر کمیاب مختلف در ساختار یا نقص‌های شبکه کریستالی هستند. برای مثال، رنگ‌های طلایی یا قهوه‌ای به دلیل ناخالصی‌های نیتروژن است، الماس‌های آبی با ناخالصی‌های بور رنگ می‌شوند، درحالی‌که الماس‌های سبز با محتوای کمی از عناصر شیمیایی رادیواکتیو مانند اورانیوم یا توریم رنگ می‌شوند.اعتقاد بر این است که الماس‌های فانتزی یا رنگی که دارای ویژگی‌های اضافی مربوط به رنگ‌های خود هستند و هرکدام نشان‌دهنده یک نماد می‌باشد.الماس زرد: افزایش تفکر و توجه دیگران نسبت به فردی که از الماس استفاده می‌کند.الماس آبی: قدرت اراده را افزایش می‌دهد و الهام‌بخش انسان‌ها در شرایط مختلف از جمله سلامت آن‌ها است.الماس صورتی: افزایش خلاقیت و برانگیختن حس زیبایی‌شناختی

ویژگی‌های سنگ الماس چیست؟ کاربرد الماس به طور گسترده در صنایع شناخته شده است. الماس‌ها نه تنها به دلیل زیبایی بلکه به دلیل کاربرد‌هایشان نیز معروف هستند. از استفاده در پمپ‌بنزین‌ها و معادن گرفته تا اینکه به‌عنوان یک گوهر گران‌بها به‌حساب می‌آید که جواهرات گران‌بهایی برای خانم‌ها و آقایان است. در واقع می‌توان گفت الماس‌ها همه‌جا مورداستفاده قرار می‌گیرند. در ادامه ویژگی‌های الماس را برایتان آورده‌ایم. کاربرد سنگ الماس در جواهرات ساختار کریستالی و درخشان الماس وقتی با فلزات دیگری مانند پلاتین، نقره، طلا، تیتانیوم، تنگستن و غیره ترکیب می‌شوند، به زیباترین و منحصربه‌فردترین جواهرات تبدیل می‌شوند. بر اساس گزارش‌ها، تقریباً ۳۰ درصد از الماس‌های استخراج‌شده از داخل زمین در تجارت جواهرات خالص و ۷۰ درصد بقیه در زمینه‌های دیگر استفاده می‌شوند.

شعار معروف «الماس جاودان»، به بهترین نحو حس رمانتیک بودن الماس را نشان می‌دهد. الماس به‌عنوان هنر نفیس آویز‌ الماس زیبا، گردنبند‌ الماس، حلقه‌های نامزدی الماس، گوشواره‌ الماس استفاده می‌شود که همگی وقتی از الماس ساخته می‌شوند به جواهراتی گران‌بها تبدیل می‌شوند. حلقه نامزدی الماس آخرین درجه و حد برای اظهار عشق است. به دلیل براق بودن و ماندگاری در جواهرات (مانند گوشواره، حلقه بینی، حلقه نامزدی، آویز و...) استفاده می‌شود. همچنین دوام و خاصیت براق بودن آن در صنعت طلا و جواهرسازی استفاده می‌شود. ساختار الماس درک ساختار الماس به دانش اولیه درمورد عنصر کربن نیاز دارد. یک اتم کربن خنثی دارای شش پروتون و شش نوترون در هسته خود است که توسط شش الکترون متعادل می‌شود. کربن دارای ظرفیت چهار است زیرا چهار الکترون می‌توانند برای پر کردن اوربیتال 2p پذیرفته شوند. الماس از واحدهای تکرارشونده اتم‌های کربن تشکیل شده است که از طریق قوی‌ترین پیوند شیمیایی یعنی پیوندهای کووالانسی به چهار اتم کربن دیگر متصل شده‌اند. هر اتم کربن در یک شبکه چهاروجهی سفت و سخت قرار دارد که در آن از اتم‌های کربن همسایه خود فاصله دارد. واحد ساختاری الماس از هشت اتم تشکیل شده است که اساساً در یک مکعب قرار گرفته‌اند. این شبکه بسیار پایدار و سفت است، به همین دلیل است که الماس‌ها بسیار سخت هستند و نقطه ذوب بالایی دارند.مطالعه نسبت ایزوتوپی کربن در الماس امکان ردیابی تاریخچه کربن را فراهم می‌کند. همچنین، برخی فرایندهای بیولوژیکی به طور فعال ایزوتوپ‌های کربن را بر اساس جرم دسته‌بندی می‌کنند؛ بنابراین، مشخص است که کربن بیشتر الماس‌های طبیعی از گوشته می‌آید.سنگی که از آن الماس به وجود می‌آید ممکن است ۵۰ تا ۱۶۰۰ میلیون سال قدمت داشته باشد، خود الماس‌ها تقریباً ۳٫۳ میلیارد سال سن دارند. یکی از این شهاب‌سنگ‌ها حاوی الماس‌های ریز با قدمت بیش از ۵ میلیارد سال است. این الماس‌ها قدیمی‌تر از منظومه شمسی هستند.

مهم‌ترین معادن سنگ الماس در جهان کدام است؟اگرچه تصور می‌شود اولین ذخایر سنگ الماس جهان ۹۰۰ میلیون سال پیش تشکیل شده باشد، اما اولین سنگ‌ها در قرن چهارم قبل از میلاد در هند پیدا شدند. علی‌رغم اینکه الماس بیشتر برای استفاده در جواهرات مانند حلقه و گردنبند بوده است و به دلیل دوام و درخشندگی‌اش شناخته شده است، ۸۰ درصد از الماس‌های استخراج شده کاربرد صنعتی دارد. ازآنجایی‌که الماس‌ها سخت‌ترین ماده روی زمین هستند، اغلب برای برش یا سوراخ کردن سایر مواد سخت استفاده می‌شود. حدود ۱۴۷ میلیون قیراط الماس در سال ۲۰۱۸ استخراج شد که ارزش بازار جهانی آن ۷۶ میلیارد دلار برآورد شده است. در اینجا نام پنج کشور برتر که معدن سنگ الماس جهان را دارند فهرست کردیم. ۱. معدن سنگ الماس در روسیه ۲. معدن سنگ الماس در بوتسوانا ۳. معدن سنگ الماس در جمهوری دموکراتیک کنگو ۴. معدن سنگ الماس در استرالیا ۵. معدن سنگ الماس در کانادا

مراقبت و تمیز کردن الماس الماس سخت‌ترین و بادوام‌ترین سنگ قیمتی است. درحالی‌که یک جواهر عالی برای استفاده‌ی روزانه است، اما هنوز هم نیاز به نگهداری کمی دارد. الماس‌ها معمولاً به مواد شیمیایی خانگی حساس نیستند، اما فلزات گران‌بها که برای پایه‌ها و شاخک‌ها استفاده می‌شوند ممکن است آسیب ببینند، بنابراین مطمئن شوید که جواهرات الماس خود را در تماس با سفید‌کننده و اسید سولفوریک استفاده نکنید. به یاد داشته باشید که هنگام لباس پوشیدن جواهرات الماس خود را در آخر استفاده کنید و بیندازید. بقایای لوازم‌آرایش، اسپری مو، عطر و کرم‌های بدن می‌تواند سنگ مرکزی را کدر نشان دهد. انداختن جواهرات همیشه باید آخرین مرحله باشد.

سخن پایانی در مورد سنگ الماس همان‌طور که در بالا گفتیم سنگ الماس یکی از سخت‌ترین مواد در جهان است و همین ویژگی الماس باعث می‌شود تا سنگی کمیاب و گران‌بها باشد. این ویژگی برای مقاصد صنعتی بسیار مفید است. این مقاله تمام اطلاعات لازم در مورد الماس را پوشش می‌دهد. خواص، ساختار و کاربرد الماس و همچنین برخی از کاربرد‌های مهم الماس توضیح داده شده است که مطالعه این مقاله برای شما مفید خواهد بود.