تاریخچه ساخت ماشین!

اگر سررشتۀ جستجو برای پیداکردن اولین ماشین را به دست بگیریم و آن را در طول تاریخ زندگی بشر بر روی کرۀ خاکی دنبال کنیم، بدون شک به اولین آثار هنری خواهیم رسید. البته لازم به ذکر است که اختراع ماشین و حتی ارتقاء آن دست کمی از تبلور هنر و خلق یک اثر هنری نخواهد داشت. شاید جالب باشد بدانید که اولین ردپای ماشین‌ها در یکی از اولین آثار هنری مشهور یعنی ایلیاد هومر یافت می‌شود. در این اثر شگرف خواهید خواند که برای اولین بار هفاستئوس، خدای آتش و فلزکاری، سه چرخه‌ای بزرگ و دورن‌خالی می‌سازد که برای حرکت به نیروی انسانی یا سایر جانوران باربر از قبیل اسب و استر نیازی ندارد یا به تعبیری دیگر خودرو یعنی خود رونده است!

پس از آن باز هم می‌توانیم در میان سایر آثار هنری شواهدی از میل انسان برای دستیابی به نیرویی فراتر از حیوانات باربر یا نیروی انسانی پیدا کنیم. اگر به آثار لئوناردو داوینچی دقت کرده باشید خواهید دید که او علاوه بر خلق لبخند متمایز و منحصر به فرد مونالیزا تمام تلاش خود را به کار گرفته بوده است که وسیله‌ای را طراحی کند که قدرت حرکت مستقل و غیروابسته داشته باشد. اینکه آیا لئوناردو داوینچی موفق به ارائۀ طرحی درست و دقیق در این زمینه شد یا نه خیلی اهمیت ندارد چون آنچه بسیار مهم و قابل توجه به نظر می‌رسد ایدۀ ناب اوست که باعث شد در طی قرن‌ها ذهن بشر را درگیر کند تا در نهایت چنین رخداد بزرگی در تاریخ بشر شکل بگیرد!

برای پیداکردن زمان اختراع اولین ماشین بهتر است ابتدا به سراغ زمانی برویم که برای اولین بار نخستین انرژی مورد توجه قرار گرفت و ایجاد شد. شاید بتوان گفت اوایل قرن هجدهم میلادی زمانی است که اولین تلاش‌ها برای دست‌یابی به انرژی تازه‌ای، مستقل از نیری حرکتی موجودات زنده، صورت گرفت. چون تا پیش از آن حیوانات باربر یا حتی انسان‌ها تنها عامل حرکت‌دهندۀ اجسام به شمار می‌آمدند. در این دوره کالسکه‌ها وسیلۀ نقلیۀ شهری محسوب می‌شدند. البته در ابتدا انرژی مستقل از موجودات زنده یا حیوانات باربر کارآیی شایان توجهی نداشت و مفید نبود. اما همین تلاش‌های کوچک که شاید حتی بتوان گفت همراه با شکست بودند باعث شد هر روز در دنیای صنعتی مدرن اتفاقات تازه‌ای رخ دهند. رخدادهایی که حتی در عصر امروز نیز به پایان خود نرسیده‌اند؛ گرچه که به نظر می‌رسد رشد بسیار خوبی داشته‌اند. در ادامه در مورد اولین انرژی‌ها بیشتر نوشته شده است.

برای اولین بار در سال 1976 مردی از کشور فرانسه که Nicholas-Joseph Cugnot نام داشت موفق شد یک تراکتور متفاوت بسازد. این تراکتور برخلاف معمول آن دوران با نیروی بخار کار می‌کرد. البته این مرد فرانسوی خود به خوبی دریافته بود که تلاشش قابل ستایش نیست. چون از همان ابتدا دیده بود که تراکتور بخاری او خیلی آرام حرکت می‌کند، طوری که یک فرد پیاده که به آرامی قدم می‌زد می‌توانست همراه تراکتور پیش برود و حتی از آن جلو هم بزند. مشاهدۀ این مسأله باعث شد مرد فرانسوی از قید تراکتور بخاری خود بگذرد، آن را کنار بگذارد و با همان شیوۀ پیشین به کارش ادامه دهد؛ فارغ از اینکه ایدۀ ناکارآمد او در قرن بعدی بیشتر پرورانده شد و نتایج بهتری از خود به جا گذاشت. البته لازم است اضافه کنم که این ماجرا هم نتوانست به اختراع اولین ماشین منجر شود اما قدم محکمی به شمار می‌رفت.

در حدود ۲۵ سال بعد از اولین تلاش‌ها برای به حرکت درآوردن یک وسیله با استفاده از انرژی بخار، یعنی زمانی که قرن نوزدهم فرارسید، به تدریج این تلاش‌ها به ثمر نشستند. شاید بتوان گفت چندین و چند وسیله با ظواهری مختلف و کارآیی‌هایی متفاوت ساخته شدند تا اینکه در نهایت وسیله‌ای اختراع شد که علاوه بر قدرت حرکت، ترمز دستی داشت و به دنده‌هایی مجهز بود که می‌توانستند سرعت آن وسیلۀ نقلیه را تا حدودی کنترل کنند. ضمن اینکه این وسیلۀ تازه ساخته شده به ابزاری مجهز بود که به فرد امکان هدایت وسیلۀ نقلیه را می‌داد. شاید جالب باشد بدانید که این وسایل نقلیه بسیار مورد توجه مردم زمان خود قرار گرفتند و حتی به تعداد قابل توجهی نیز ساخته شدند. به این ترتیب شاید بتوان گفت که اولین ماشین به این شیوه ساخته شد، مورد استفادۀ مردم و البته در معارضۀ با قوانین زمان خودش قرار گرفت.

تلاش برای ساخت ماشین بخار باز هم ادامه یافت تا در سال 1873 میلادی مردی فرانسوی با نام Amedee Bollee توانست وسیله‌ای بسازد که قدرت حمل و انتقال مردم را از مکانی به مکانی دیگر داشته باشد و در ضمن از سرعت قابل قبولی هم برخوردار باشد. به این ترتیب اولین ماشین بخار ساخته شد و برای اولین بار وسیلۀ نقلیۀ عمومی به مردم معرفی شد. تقریباً در همان زمان در نقطه‌ای دیگر از کرۀ زمین، در ایالات متحده، مردی دیگر در حال تلاش برای ساخت خودرویی بخاری بود. این مرد که دکتر کارهارت نام داشت موفق شد اولین وسیلۀ نقلیۀ مناسب برای حرکت در جاده‌ها را اختراع کند. این اختراع تازه برای آن زمان که تنها کالسکه‌ها با کمک حیواناتی نظیر اسب و استر در جاده‌ها در رفت و آمد بودند اتفاق جالب توجهی به شمار می‌رفت. شاید اولین تورهای مسافرتی نیز مقارن با همین دوره ایجاد شده باشند.

اولین خودرو واقعی که توانست انسان و بار را جابجا کند در سال ۱۷۶۷ ساخته شد. نیکل ژوزف کان فرانسوی سازنده این ماشین بود و آن را با استفاده از نیروی بخار طراحی نمود. این خودرو قادر به حمل ۴ تن بار و ۲ خدمه با سرعت ۷/۸ کیلومتر بر سرعت بود. اولین تصادف خودرویی نیز مربوط به ماشین نیکل ژوزف کان می‌شود که در سال ۱۷۷۱ رخ داد.