میدونستی قدیمی ترین ....

قره کلیسا قدیمی ترین کلیسای جهان در ایران است که به عنوان اولین کلیسایی که پس از شهادت سنت تادئوس بر سر مزار وی ساخته شد، شناخته می شود. این کلیسا یک بنای مذهبی ارمنی است که در جنوب ماکو و 20 کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده است.

قره کلیسا که به کلیسای سنت تادئوس شهرت دارد، در شمال غربی ایران، یکی از قدیمی ترین و قابل توجه ترین آثار برجای مانده از مسیحیان ایران است که اهمیت زیادی برای جامعه ارتدوکس ارمنی ایران دارد.

ارامنه معتقدند که قره کلیسا اولین کلیسای جهان است و در سال 68 قبل از میلاد مسیح توسط یکی از حواریون عیسی، سنت تادئوس، ساخته شد که برای تبلیغ تعالیم مسیح به ارمنستان که در آن زمان بخشی از امپراتوری ایران بود ، سفر کرد.

قره در زبان آذری به معنی “سیاه” است و نام این کلیسا سیاه است زیرا بخش عظیمی از کلیسا به این رنگ است. ظاهراً بنای اصلی کلیسا کاملاً از سنگ سیاه ساخته شده است که پس از بازسازی برخی از سنگ ها با سنگ سفید جایگزین شده است. همانطور که متوجه شدید این کلیسا از دو بخش تشکیل شده است

یک ساختار سیاه رنگ، ساختمان اصلی کلیسا که نام خود را از آن گرفته است و یک ساختار سفید رنگ که در سال 1810 میلادی به بال غربی ساختمان اصلی کلیسای جامع سنت تادئوس (قره کلیسا) اضافه شده است.

این کلیسا در دوره های مختلف به دلایل مختلف تخریب و بازسازی شده است. در سال 1230 شمسی (616 هجری قمری) در زمان حمله چنگیز خان، قسمت زیادی از کلیسا تخریب شد، اما در زمان اقامت هلاکوخان مغول در آذربایجان، خواجه نصیرالدین طوسی سعی در بازسازی آن کرد.

همچنین این کلیسا یک بار در زلزله ای که در سال 1319 شمسی اتفاق افتاد ، تخریب شد و طبق روایت “آندرانیک هویان” ، سندی در مورد تعمیر آن توسط سنت زکریا در سال 1329 وجود دارد. این کلیسا در سال 1691 میلادی با سنگ های سیاه ساخته شد، در سال 1810 توسط اسقف ماکو ، به نام سیمون بزنونی با نصب سنگ های سفید ، و در دوره قاجار توسط عباس میرزا بازسازی شد.

قره کلیسا دارای ویژگی خاصی از معماری ارمنی است و از نظر حجم و تکنیک یکی از ارزشمندترین آثار تاریخی کشور است. این بنا از شهرت جهانی برخوردار است و بسیاری از ارمنیان داخل و خارج از کشور برای انجام مراسم مذهبی به این کلیسا می آیند. تادئوس یا تاتائوس (تاتائوس) یکی از حواریون مسیح است که در سال 40 میلادی به ارمنستان آمد و مسیحیت را تبلیغ کرد

. اما سلطان بعداً توبه کرد و با دین جدید مخالفت کرد و دستور ترور تادئوس ، سندخت (دخترش) و گروهی دیگر از مسیحیان (حدود 3500 نفر) را صادر کرد

در سال 302 میلادی، در زمان فرمانروایی تیرداد، یکی از پادشاهان ارمنستان، مسیحیت دین رسمی و جهانی در این کشور شد

مسیحیان ارمنی که نسل شهادت تادئوس و سندخت را برای نسل ها حفظ کرده اند ، در محل فرار خود کلیساهایی بنا کردند که قره یکی از آنهاست. به گفته ارمنی ها، کلیسای تاتائوس اولین کلیسایی در جهان است که به دستور انجیل و رسولان مسیح ساخته شده است

امروزه، به مناسبت جشن سالانه، این کلیسا محل ملاقات ارامنه در ایران و حتی کشورهای همسایه است.

در آخرین هفته تیر ماه ، ارامنه ای از تبریز، ارومیه، تهران، اصفهان، قزوین و … به صورت گروهی و خانوادگی به قره کلیسا می آیند

علاوه بر ارامنه، خانواده های آشوری و به ندرت خانواده های کاتولیک نیز در آن شرکت می کنند. گفته می شود که یک کلیسای کوچک باستانی در دو کیلومتری شمال غربی این کلیسا محل شهادت اولین زن مسیحی، سندوخت بوده است. اعتقاد بر این است که قدمت این کلیسای کوچک به قدمت قره کلیسا است

این سازه به همراه دو مجموعه رهبانی دیگر از ایمان مسیحی ارمنی یعنی سنت استپانوس و کلیسای کوچک جوردزور ثبت شده است. به گفته مدیر میراث جهانی کلیساهای ایران ، مرمت “سنت کلیسای تادئوس “با در نظر گرفتن نظرات کارشناسان فنی مطابق با استانداردهای یونسکو انجام می شود و هیچ اقدامی خودسرانه بدون پذیرش کارشناسان انجام نمی شود.

شرلی اودیان گفته است: “سنگهای مورد استفاده در کار مرمت از نظر کیفیت و رنگ مشابه سنگ اصلی هستند، اما به گفته کارشناسان، دو درصد سنگهای کلیسا سفید هستند.” امروزه در قره کلیسا (کلیسای سیاه) جایگاهی برای برگزاری مراسم مذهبی ارمنیان معروف به بدارک نماد آزادی اقلیت های مذهبی در اجرای مناسک آنها در جمهوری اسلامی ایران است.

مسال شصت و پنجمین مراسم مذهبی بدارک در 25 تا 27 ژوئیه در قره کلیسا برگزار شد و زائران کشورهای مختلف در این مراسم شرکت کردند

کردند.برگزاری مراسم سالانه نه تنها نشانگر زندگی مسالمت آمیز ادیان و اقوام مختلف است، بلکه صلح و دوستی بین ایرانیان را نیز نشان می دهد.

ر طول این مراسم، بازدیدکنندگان و زائران خارجی می توانند آزادی عمل ارامنه را در انجام اعمال مذهبی و به اشتراک گذاشتن تجربه با خارجیان در سراسر جهان مشاهده کنند

این یک راه بسیار مناسب برای مبارزه با تبلیغات ضد ایرانی دشمنان در مورد آزادی اقلیت های قومی برای انجام مناسک خود است.