آیا ظاهر آدم ها با اسمشون مرتبطه؟

تا حالا به این فکر کردین که وقتی اسم یه نفر رو می‌شنوی، ذهنت چه تصویری از ظاهر یا شخصیت اون فرد میسازه؟ آیا ممکنه اسم یه فرد روی ظاهر یا حتی رفتار اون تأثیر داشته باشه؟ بریم که باهم ببینیم موثره یا نه!

مطالعات روانشناسی نشون داده که ما ناخودآگاه نسبت به اسم‌ها قضاوت‌هایی داریم و این قضاوت‌ها ممکنه حتی روی شکل ظاهری که در ذهنمون میسازیم تأثیر بذاره. -برای مثال، وقتی اسم «سامان» رو می‌شنویم، شاید ناخودآگاه انتظار داشته باشیم یه فرد مرتب و خوش‌تیپ باشه. یا وقتی اسم «نرگس» میاد، ممکنه تصویر کسی مهربون و باوقار برامون بیاد.

این تصورات بیشتر به خاطر فرهنگ و تجربه‌های اجتماعی ما شکل می‌گیرند تا واقعیت‌های عینی. یعنی ممکنه هر فرهنگی برای اسم‌هاش ویژگی‌های خاصی قائل باشه. پس تا حدی می‌تونیم بگیم که ظاهر آدم‌ها و اسمشون ممکنه تو ذهن ما مرتبط باشن، اما این بیشتر یه برداشت ذهنیه تا واقعیت. این موضوع می‌تونه توی روابط اجتماعی و قضاوت‌های اولیه ما تاثیرگذار باشه.

شاید براتون سوال بشه که‌ چرا و چگونه دانشمندان به این نتیجه رسیدن که اسم آدم ها بر روی ظاهرشان تاثیر گذار است! برای فهمیدن این سوال، چندین آزمایش و تست انجام شده و من اینجا چند تاشون رو براتون میگم.

در آزمایش نخست، محققان در این آزمون از کودکان بین ۸ تا ۱۲ سال و بزرگ سالان بالای ۱۸ سال خواستند تا چهره و نام کودکان و بزرگ سالان را در یک آزمون چند گزینه‌ای با هم تطبیق دهند. هم شرکت‌کنندگان کودک و هم بزرگ سال در تطبیق چهره‌های بزرگ سالان با اسامی مربوطه‌ی خود به یک اندازه خوب بودند، اما نمی‌توانستند همین کار را برای عکس‌های کودکان ۹ یا ۱۰ ساله انجام دهند. حتی زمانی که این چهره‌های جوان از نظر دیجیتالی پیر شده بودند تا شبیه بزرگ سالان به نظر برسند، شرکت‌کنندگان نمی‌توانستند اسامی آنها را بهتر حدس بزنند. امری که به گفته پژوهشگران نشان می‌دهد ظاهر چهره افراد پس از دوران کودکی تغییر می‌کند تا در طول زمان بهتر با نام آن‌ها مطابقت داشته باشد.

در دومین آزمایش، الگوریتم‌های یادگیری ماشینی برای پردازش مجموعه بزرگ‌تری از داده‌های تصویر چهره آموزش داده شدند. همانند نتایج انسانی، این الگوریتم هم نشان داد که بزرگ سالان با نام‌های مشابه بیشتر از بزرگ سالان با نام‌های متفاوت به یکدیگر شبیه‌تر هستند در صورتی که این موضوع درباره کودکانی با نام‌های مشابه صادق نبود.

یکی از محققان این پژوهش در این باره می‌گوید: «ما چیزی را ثابت کردیم که تاکنون آزمایش تجربی آن تقریباً غیرممکن بوده است. حالا ما بر اساس داده‌های قوی می‌دانیم که اسم افراد می‌تواند ظاهر افراد را تحت تاثیر قرار دهد. یافته‌های ما می‌توانند به میزانی دخالت داشته باشند که سایر عوامل شخصی مهم‌تر از نام نظیر جنسیت یا قومیت را شامل شوند و بگویند که آنها هم ممکن است شخصیت افراد را شکل دهند».

تیم محققان نتیجه‌گیری کرده اند که نام‌های داده شده در بدو تولد به نوزادان «برچسب‌های اجتماعی» هستند که می‌توانند از طریق یک «پیشگویی خودانجام یا خودکام‌بخش» بر ظاهر فرد تأثیر بگذارند. این اصطلاح در مواردی به کار می‌رود که فردی چنان به «پیش‌گویی و پیش‌بینی» خود درباره موضوعی در آینده ایمان داشته باشد که ناخودآگاه رفتارش برای محقق ساختن آن هم‌سو شده و به این دلیل سرانجام آن موضوع تحقق پیدا می‌کند. پژوهشگران در توضیح این امر می‌گویند که با گذشت سال‌ها افراد ممکن است ویژگی‌ها و انتظارات مرتبط با نام خود را درونی کنند و آنها را «آگاهانه یا ناخودآگاه، در هویت و انتخاب‌های خود» بپذیرند.