تاریخچه خوشنویسی

گردش نیش قلم بر صفحه کاغذ ، سرنوشت بشر را رقم میزند ، لذا پیروزی و شکست جوامع انسانی به نوک قلمها بسته است از مقدس ترین شاخه های هنر اسلامی خوشنویسی است که با نماد قرآنی قلم ون و القلم بیان می شود و کلیدی برای درک میانی یادگاری از قرآن کریم می باشد.

هر مطلبی که در قالبی جذاب بیان شود؛ قطعاً دلنشین تر خواهد بود . همان گونه که اگر فردی با صدایی خش دار مطلب جذابی را بگوید ، دلنشین نخواهد بود؛ پس اگر متنی با خطی خوب نوشته شود ، قطعاً خواننده از خواندن متن لذت بیشتری میبرد .

جامی : حرفی که بخط بد نویسی  در وی همه عیب خود نویسی  در خوبی خط اگر نکوشی  از بهر خدا نه تیز هوشی  خط چنان به ز قلم راننده  که بیا ساید ازو خواننده 

تنها هنری در جهان اسلام مذموم دانسته نشده خوشنویسی است.  چون حتی اگر همان قرآن مداحی اهل بیت (ع) نیز اگر برای مجالس لهو باشد - نه اینکه مناسب آن باشد - نیز حرام دانسته شده است . و در روایات معصومین سفارش به یادگیری آن شده است . و خود معصومین خوشنویسی می کردند .

اکثر خطوط آغاز پیدایش روشن و واضح ندارند و هیچ خطی یکباره و ناگهان به وجود نیامده است. بلکه این امر تدریجی و طی سالها و یا قرنها آزمایش و تجربه بوده تا کم کم به صورت مشخص تجلی و ظهور کرده است ... خطوط اسلامی همه از یکی دو اصل با اندکی تغییر منشعب گردیده و انواع آن به یک اصل یا دو اصل (کوفی و نسخ ناقص منتهی میشوده (اطلس خط حبیب‌الله فضائلی می ۲۰۵)  از اواخر بنی امیه و اوایل خلافت عباسیان تا ایام خلافت مامون از نیمه دوم قرن اول هجری تا اوایل قرن سوم خود به دو دوره متمایز منقسم است: یکی دوره پیش از مأمون که دوره تحول و اختراع و ایجاد اقلام است و دیگری دوره خلافت مأمون که هم دوره ایجاد و دسته بندی اقلام و هم تهذیب و انتخاب بوده است.» (اطلس خط حبیب‌الله فضائلی ٫ ص ۵) 

سیمای برجسته و قيافة متباين ظاهر اسلام را به خطوط اصلی و اساسی عصر حاضر معرفی می کند.اقلام نستعلیق شکسته نستعلیق و فروع آن (توقيع و رفاع) محقق او ریحان دیوانی و کوفی این ترتیب بنا به کثرت استعمال آنها در ممالک اسلامی است و گونه ترتیب زمانی و پیدایشی آنها چنین است کوفی محقق ثلث نسخ، دیوانی، رقعه، نستعلیق و شکسته» (اطلس خط حبیب‌الله فضائلی(۱۱) و خطوط تفتنی با خط و نقاشی که عبارت اند از طغرا شبه طفرا ملی معماء متفرقة تعتني آن را فارسی میانه می نامیدند و کتب علمی و سیاسی و ادبی سیاه مشق قطعات جامع و ارقام(اطلس خط حبیب‌الله فضائلی) ٫ ص ۱۶۲۱ 

اولین خطی که از کوفی منشعب شد خط نسخ بود .صفت خط نسخ این بود که به راحتی خوانده می‌شد و به سرعت نوشته فضای کمتری اشغال می کرد و به زیبایی خط نسخ بود .

دومین خط ثلث بود که نسبت به نسخ زیبایی و کاربر تزئینی بیشتر و خوانایی کمتر داشت .